تیغ دو لبه متاورس؛ کاربران متاورس شستشوی مغزی خواهند شد!

فرارو- مارک زاکربرگ، مدیرعامل شرکت متا، معتقد است که یک میلیارد نفر از ساکنان جهان واقعی حاضرند به جهان مجازی مهاجرت کنند. اما کارشناسان هشدار می‌دهند که متاورس می‌تواند توسط نهاد‌های دولتی به عنوان ابزاری برای شستشوی مغزی شهروندان استفاده شود.

به گزارش فرارو به نقل از rahnamato، متاورس که نخستین بار به عنوان ایده‌ای در یک کتاب علمی تخیلی با عنوان «تصادف برفی» در سال ۱۹۹۲ ظاهر شد، دنیایی مجازی است که در آن، مردم بدون ترک خانه خود، خرید می‌کنند، سر کار می‌روند و حتی تفریح و بازی می‌کنند و البته بسیاری از کاربران نیز معتقدند که جهان باید به همین سمت برود.

متاورس؛ جهانی که همزمان جذاب و ترسناک است

برایان شوستر که حدود ۱۷ سال تجربه کار در حوزه جهان متاورس را دارد و جهان دیجیتالی خود با نام Utherverse را دارد، در گفتگو با دیلی میل می‌گوید: "نسخه دیستوپیایی متاورس به سمتی پیش می‌رود که در نهایت دولت‌ها از آن برای تسلط عمومی استفاده خواهند کرد. "

در این جهان متاورس دیستوپیایی، پژواک‌های جهان واقعی تغییر می‌کند و در نتیجه واقعیت‌ها نیز در ذهن کاربر متحول خواهد شد و در نهایت دیدگاه‌های شهروندان به نفع نهاد‌های کنترل کننده جامعه تغییر خواهد کرد.

در واقع، شوستر معتقد است در صورتی که متاورژن به دست افراد نامناسب بیفتد که هدفشان سوء استفاده و استبداد رفتاری است، عواقبی ناخوشایند را شاهد خواهیم بود. البته به نظر می‌رسد تا تکمیل این مرحله فاصله زیادی داریم، اما زنگ خطر به صدا در آمده است.

شوستر برای توضیح دقیق‌تر این شرایط، چین را مثال می‌زند که هم اکنون با سیستم‌های کنترلگر هوشمند خود که اغلب مبتنی بر هوش مصنوعی است، به شهروندان امتیاز اجتماعی می‌دهد و تلاش دارد با نظام پاداش و تنبیه، شهروندان را مطیع و فرمانبردار کند.

او می‌گوید: "حالا تصور کنید که این سیستم می‌تواند با آگاهی کامل از حرکات و رفتار هر فرد و حتی هر واژه‌ای که می‌گوید و می‌شنود و ردیابی مسیر پول‌هایی که خرج می‌کند، او را تحت کنترل کامل بگیرد. این یک پیشرفت خیره کننده نسبت به نسخه‌های پیشین محسوب می‌شود. "

متاورس می‌تواند درمانگر و مثبت باشد؟

لوانا کولوکا، نوروبیولوژیست و مدرس دانشگاه مریلند، از پژوهشگرانی است که در حوزه تبعات تاثیر دنیای دیجیتال بر زندگی انسان‌ها پژوهش می‌کند. حوزه تخصصی او اثرگذاری جهان دیجیتال برای مبتلایان به اختلالات حرکتی و روانی است.

کولوکا معتقد است یکی از مهمترین فواید استفاده از جهان متاورس، توسعه کاربرد‌های تکنولوژی واقعیت مجازی است. چرا که در جهان متاورس افراد دارای اختلالات حرکتی، با کمک تکنولوژی، امکان حرکت دادن اعضای مختلف بدن خود را پیدا می‌کنند، همین موضوع در روند درمانی آنان به ویژه به لحاظ روحیه بخشی روانی بسیار مفید خواهد بود. به عبارت دقیق تر، جهان متاورس، به افراد دارای نقایص حرکتی کمک می‌کند حس رهایی و درمان و غلبه بر ناکامی‌های خود را تجربه کنند.

شوستر نیز در بخشی از صحبت‌های خود، به خدماتی که واقعیت مجازی می‌تواند برای کمک به افراد مبتلا به اختلالات حسی حرکتی داشته باشد اشاره می‌کند. او معتقد است که آواتار‌های حاضر در جهان متاورس، حتی می‌توانند به کاهش اضطراب در افراد مختلف کمک کنند، به خصوص با توجه به این که کاربران می‌توانند آواتار‌ها را به دلخواه خود تغییر دهند.

شوستر می‌گوید:"فرض کنید یک فرد در جهان واقعی از اضافه وزن یا مشکلات مرتبط با قد خود رنج می‌برد، همین فرد می‌تواند در جهان متاورس، ظاهر خود را مطابق دلخواهش تغییر داده و از اضطراب‌های متداول خود رها شود. "

توهم و اختلالات شناختی در انتظار معتادان واقعیت مجازی!

با همه این مزایا یک مشکل بزرگ هم وجود دارد: گذراندن زمان بیش از حد در جهان متاورس می‌تواند خطراتی را برای سلامتی افراد ایجاد کند. دقیقا در همین بخش است که شوستر می‌گوید جهان مجازی می‌تواند اثراتی مخرب در جهان واقعی داشته باشد.

یک یوتیوبر مشهور که درک وسترمن نام دارد و رکورد جهانی پینس را برای بالاترین مدت زمان حضور در فضای مجازی، به نام خود ثبت کرده است، می‌گوید که پس از ثبت رکورد ۲۵ ساعت حضور بی وقفه در فضای مجازی، حس می‌کند زندگی سطحی و غیرواقعی است. رکورد این یوتیوبر در سال ۲۰۱۶ ثبت شده است.

شوستر در این خصوص توضیح می‌دهد که مشکلات شناختی مهمی نیز وجود دارند که می‌توانند از جهان واقعیت مجازی به دنیای واقعی سرایت کرده و جان افراد را به خطر بیندازند.

برای مثال او به این نکته اشاره می‌کند که در جهان واقعیت مجازی، رد کردن چراغ قرمز یا برخورد با خودرو‌ها خطر جانی ندارد، اما اگر یک کاربر در جهان واقعی اصول تردد در فضای شهری را رعایت نکتند، بسیار خطرناک خواهد بود. شوستر می‌گوید ترس افراد از برخی حوادث خطرناک، درواقع نوعی ترس غریزی و بسیار مفید است، اما حضور مداوم در جهان واقعی می‌تواند این ترس مفید را کمرنگ کند.

برای ورود به جهان مبتنی بر واقعیت مجازی، مسیر بسیار ساده است، تنها کافیست یک هدست واقعیت مجازی را روی سر بگذارید و به جهانی تازه سفر کنید؛ جهانی که در آن، هر اتفاقی امکان پذیر است.

این جا، همان جایی است که مغز نیز سردرگم می‌شود. نورون‌هایی که مسئول شکل دهی به حافظه هستند، در طول حضور افراد در جهان واقعیت مجازی، دچار اختلال می‌شوند. این اختلال مکرر، در نهایت منجر به بروز اختلالات حافظه می‌شود.

راهکار‌های نجات از اثرات منفی متاورس

جرمی بایلنسون، استاد ارتباطات در دانشگاه استنفورد و مدیر موسس آزمایشگاه تعامل انسانی مجازی، اخیرا کتابی با عنوان «تجربه بر اساس تقاضا» منتشر کرده است که در آن به یک مطالعه روی موش‌ها اشاهر می‌کند. این مطالعه در سال ۲۰۱۴ و توسط پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است. در این پژوهش، محققان سعی کردند که فعالیت صد‌ها نورون را در هیپوکامپ موش‌ها رصد کنند.

موش‌ها در فضای واقعیت مجازی مورد آزمایش قرار گرفتند و مشخص شد مسیر فعالیت نورون‌های مغزی موش‌ها به سمتی است که گویی موش‌ها قادر به تفکیک جهان واقعی و مجازی نیستند و به طور دقیق تر، موش‌ها نمی‌دانستند که کجا هستند.

در بخشی دیگر از کتاب بایلنسون، به زشتی‌ها وزیبایی‌های جهان متاورس پرداخته می‌شود. بایلنسون نتیجه می‌گیرد که جهان واقعیت مجازی، تنها تا زمانی قابل دفاع است که استفاده از آن به درستی انجام شود، او در کتاب خود، کاربران را ترغیب می‌کند که فقط مدت کوتاهی از وقت خود را در جهان واقعیت مجازی بگذرانند.

او می‌گوید به ازای هر ۲۰ دقیقه حضور در این فضا، لازم است که دقایقی نیز، زمان در فضای واقعی طی شود. بایلنسون تاکید می‌کند، چند دقیقه چشمان خود را باز کنید و دیواری را لمس کرده و سعی کنید با دنیای واقعی نیز ارتباط برقرار کنید.

بایلنسون می‌گوید:"تجربه به من نشان داده که بازگشت به جهان واقعی، پس از دقایق طولانی حضور در جهان مجازی، مفید و لازم است. برای مثال او در بخشی از کتاب خود می‌نویسد که وقتی در فضای مجازی سر خود را به اطراف می‌چرخانید، صحنه نیز با شما حرکت می‌کند، اما در جهان واقعی، تصاویر ثابت می‌مانند.

در بخشی دیگر نیز اشاره می‌شود که خستگی چشم یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند افراد را آزار دهد. در این کتاب به افرادی اشاره شده که حدود ۲۴ ساعت را در فضای واقعیت مجازی گذرانده اند و پس از ورود به جهان مجازی به شدت گیج شده و قادر به تفکیک دو فضای مجازی و حقیقی نبوده اند.

شوستر می‌گوید:"چالش‌های امروز ما برای ساختن این ابزار جدید و شگفت انگیز و رهایی بخش بشریت این است که باید همزمان به توسعه این فضا، به تمامی روش‌های سوء استفاده از این جهان نیز فکر کنیم، چرا که اگر به درستی از این فضا حفاظت نشود می‌تواند به ابزاری برای سوءاستفاده تبدیل شده و نتایجی معکوس را رقم بزند. "