چهار داروی رایج که خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد

فرارو- از دست دادن حافظه ممکن است بخشی طبیعی از پیری باشد اما فراموشی ساده با زوال شناختی ناشی از بیماری‌هایی مانند آلزایمر یکسان نیست. با این وجود، بین زوال عقل و پیری ارتباط وجود دارد. انجمن آلزایمر توضیح می‌دهد: «بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر افزایش سن است و اکثر افراد مبتلا به آلزایمر در سن ۶۵ساله و یا در سنین بالاتر قرار دارند».

به گزارش فرارو به نقل از بست لایف، یکی دیگر از عوامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر و زوال عقل (ADRD) عامل ژنتیک است. کلینیک «مایو» در این باره نوشته است: «داشتن سابقه خانوادگی زوال عقل شما را در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به این بیماری قرار می‌دهد».

علیرغم آن که نمی‌توان ژن‌ها را تغییر داد اما می‌توان از سایر عوامل خطرزا برای زوال عقل اجتناب ورزید. برای مثال، مصرف برخی داروها ممکن است خطر زوال شناختی را افزایش دهد.

در ادامه ۴ دارو از چنین داروهایی را معرفی خواهیم کرد:

۱-بنزودیازپین‌ها

موسسه ملی سوء مصرف دارو توضیح می‌دهد که بنزودیازپین‌ها نوعی آرام بخش هستند که با افزایش سطح GABA (یک انتقال دهنده عصبی مهار کننده) در مغز شما کار می‌کنند. سایت آن موسسه می‌نویسد: «بنزودیازپین‌های رایج دیازپام (والیوم)، آلپرازولام (زاناکس) و کلونازوپام (کلونوپین) را شامل می‌شوند».

علاوه بر سایر خطرات بالقوه متوجه از جانب بنزودیازپین‌ها (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد) استفاده طولانی مدت از این نوع از داروها می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری آلزایمر شود.

بر اساس نتایج مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۶ میلادی در مجله آکادمی روانپزشکی و قانون امریکا منتشر شده بود اشاره شد که ارتباط میان آلزایمر و بنزودیازپین بدان خاطر است که بنزودیازپین‌ها می‌توانند باعث مختل شدن عملکرد حافظه کوتاه مدت و بلند مدت فرد مصرف کننده شوند که از آن تحت عنوان ویژگی فراموشی پس گستر نیز یاد می‌شود فراموشی‌ای که پس از مصرف دارو رخ می‌دهد و فرد رخدادهای پس از مصرف دارو را به خاطر نمی‌آورد.

۲-استاتین‌ها

استاتین‌ها مانند لیپیتور و پراواکول داروهایی هستند که سطح کلسترول را کاهش می‌دهند. کلینیک مایو می‌نویسد: «این داروها هم چنین با کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مرتبط هستند این داروها ممکن است به تثبیت پلاک‌های دیواره رگ‌های خونی و کاهش خطر لخته شدن خون نیز کمک کنند».

نتایج برخی پژوهش‌ها ارتباط بین استاتین‌ها و افزایش خطر زوال عقل را نشان می‌دهند. با این وجود، هنوز نتیجه گیری واضحی وجود ندارد که نشان دهد آیا استاتین‌ها به پیشگیری از زوال عقل یا بیماری آلزایمر کمک می‌کنند، اثرات خنثی کننده دارند و یا خطر ابتلا را افزایش می‌دهند. با این وجود، اگر پزشک شما توصیه کرده که استاتین مصرف کنید بدانید که فواید مصرف آن بسیار بیش‌تر از خطر احتمالی متوجه شما از جانب آن است.

۳- آنتی کولینرژیک‌ها

آنتی کولینرژیک به مواد یا داروهایی گفته می‌شود که با بلوک گیرنده استیل کولین (موسکارینی یا نیکوتینی) بر روی غشاء سلول هدف یا سلول پس سیناپسی مانع تاثیر استیل کولین می‌شوند. معروف‌ترین داروهای آنتی کولینرژیک هیوسین، دیسیکلومین، آتروپین، تری هگزیفنیدیل، بنزتروپین و بی‌پریدن هستند.

پژوهش‌ها ارتباط احتمالی بین داروهای آنتی کولینرژیک و زوال عقل را کشف کرده اند. آنتی کولینرژیک‌ها شرایط مختلفی را درمان می‌کنند که بی‌اختیاری ادرار را نیز شامل می‌شود. آنتی کولینرژیک‌ها اثر استیل کولین یک ماده شیمیایی در مغز شما که به ارسال پیام بین سلول‌ها کمک می‌کند را مسدود می‌کنند. مسدود کردن استیل کولین می‌تواند باعث خواب آلودگی موقت، گیجی و از دست دادن حافظه شود. رایج‌ترین گروه‌های دارویی آنتی کولینرژیک که توسط افراد مسن استفاده می‌شوند داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، آنتی هیستامین‌های نسل اول و آنتی موسکارینی‌های مورد استفاده برای درمان مثانه بیش فعال هستند.

به طور کلی، استفاده بیش‌تر داروهای آنتی کولینرژیک (در بازه زمانی سه سال یا بیشتر) در تمام گروه‌های بیماران با ۵۴ درصد افزایش احتمال خطر ابتلا به زوال عقل در مقایسه با مصرف همان دوز در بازه زمانی سه ماه یا کم‌تر مرتبط بوده است. در نتیجه، این هشدار از سوی نهادهای درمانی و دارویی داده شده که خطر زوال عقل به دلیل مصرف آنتی کولینرژیک‌ها ممکن است حتی پس از قطع دارو نیز باقی بماند.

۴- داروهای پارکینسون

داروهای آنتی کولینرژیک می‌توانند به طور موثری لرزش ناشی از بیماری پارکینسون را کاهش دهند اما ممکن است باعث کاهش توانایی‌های شناختی نیز بشوند. بنیاد پارکینسون اشاره کرده است: «افراد مسن به طور خاص در معرض گیجی و توهم بر اثر مصرف داروهای آنتی کولینرژیک قرار دارند. بنابراین، افراد بالای ۷۰ سال نباید این نوع از داروها را مصرف کنند».