اعتماد نوشت: رستم قاسمی دو هفته پس از کنارهگیری از وزارت راه و شهرسازی، در ۵۸ سالگی درگذشت. او در سال ۱۳۶۰ زمانی که حتی ۲۰ ساله هم نبود به عضویت سپاه پاسداران درآمد. در سال ۱۳۶۰ به یگانهای رزمی مهندسی پیوست و از جبهههای جنگ ایران و عراق سر درآورد. مدتی بعد فرماندهی همان یگانها را عهدهدار شد و جنگ که خاتمه یافت در ۴۳ سالگی به قرارگاه خاتمالانبیاء رفت. نهاد تازه تاسیسی که در دولت هاشمیرفسنجانی برای بهرهگیری از ادوات و توان لجستیکی سپاه در راه بازسازی خرابیهای جنگ ۸ ساله با عراق تاسیس شده بود.
رستم قاسمی چهرهای است که از نیمه دهه هشتاد خورشیدی در رسانهها بیشتر دیده میشود. این زمانی است که با حکم فرمانده سپاه، به عنوان فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء منصوب شده است.
قاسمی تحصیلاتش را با مدرک کارشناسیارشد مهندسی عمران در دانشگاه شهید عباسپور وابسته به دانشگاه شهید بهشتی به اتمام رسانده بود. شیفت کاری وی به سمت پروژههای نفتوگاز و پتروشیمی هم از همین زمان کلید میخورد. زمانی که در شرکت مهندسی نیروی نفت مشغول به کار میشود.
با آغاز به کار دولت دوم محمود احمدینژاد و تشدید علاقه وی به اعمال تغییرات متعدد در کابینه، رستم قاسمی در مردادماه ۱۳۹۰ در پی برکناری مسعود میرکاظمی برای تصدی پست وزارت نفت به مجلس معرفی شد. جلسه بررسی صلاحیت او در مجلس مخالفان و موافقان حضور چهرههای نظامی در دولت و بهویژه در رأس وزارت نفت را رودرروی هم قرار داد.
مثلاً علی مطهری، از نمایندگان مخالف وی در مجلس گفته بود: «فردی تا زمانی که عضو سپاه پاسداران یا ارتش است یک نیروی نظامی محسوب میشود و صلاح نیست وزیر شود.»، اما نهایتاً نتیجه به نفع قاسمی تمام شد و به عنوان آخرین وزیر نفت دولت دهم از مجلس رأی اعتماد گرفت.
اوایل دهه ۹۰، ماه عسل دولت احمدینژاد از مدتها پیش تمام شده بود. خبری از درآمدهای نفتی هنگفت سالهای میانه دهه ۸۰ نبود. تحریمها علیه شرکتهای نفتی تشدید شد و با تحریم سوییفت و بانک مرکزی، شرایط برای فروش نفت و محصولات پتروشیمی نیز سختتر شده بود. رستم قاسمی در این دوره، وارد وزارت نفت شد.
اصلیترین چالش رستم در وزارت نفت دور زدن تحریمها و فروش نفت در شرایط تحریم نفت و بانک بود. او روشهای مختلفی برای دور زدن تحریم امتحان کرد که یکی از آنها، سپردن فروش نفت به یگانهای نظامی بود. ساز و کاری که هنوز هم در بودجههای سنواتی استفاده میشود.
اما دوره حضور وی در وزارت نفت بیحاشیه هم نبود. در زمان وزارت قاسمی در دولت محمود احمدینژاد، دکل حفاری نفت فورچونا به واسطه یک شرکت ترکیهای به شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران، از شرکتهای زیرمجموعه وزارت نفت ایران، فروخته شد، اما با وجود پرداخت قیمت ۸۷ میلیون دلاری آن، به ایران تحویل داده نشد.
ماجرای گم شدن این دکل اواخر مهرماه سال ۱۳۹۳ رسانهای شد، زمانی که ۱۴ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامهای به رییس مجلس خواستار پیگیری موضوع شدند. علی طاهری مطلق، مراد شیرانی، رضا مصطفوی طباطبایی، عمر کامل السوده، مهدی وفایی، نفیسه محمودی و محمدسعید حاجی غفاری متهمان پرونده دکل نفتی گمشده بودند.
در نهایت شعبه ۱۶۳ مجتمع امور اقتصادی پنج متهم پرونده دکل نفتی را به زندان محکوم کرد. مرداد ماه ۹۶، بیژن زنگنه وزیر وقت نفت در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت وابسته به مجلس گفته بود: «انعقاد قرارداد خرید ۳۰ دکل نفتی توسط یک فرد انجام شده و این فرد با سفارش محمود احمدینژاد برخی اقدامها را انجام داده و به گفته وزیر نفت ایران سوابق مکتوب آن هم موجود است.»
او گفته بود که «قرارداد ۳۰ دکل شامل ۲۰ دکل خشکی و ده دکل دریایی یک شبه بدون انجام تشریفات مناقصه منعقد شد و پرونده مفصلی درباره این دکلها تشکیل شده تا خسارت و میزان ضرر و زیان این پرونده مشخص شود.» هرچند رستم قاسمی در آن زمان گمشدن دکل نفتی را رد کرده و گفته بود: «دکل نفتی خودکار نیست که گم شود.»
در پایان دوران ریاستجمهوری حسن روحانی، سیل کاندیداهای اصولگرا نیز برای به دست گرفتن پست ریاستجمهوری از راه رسیدند. رستم قاسمی نیز جزو چهرههایی بود که شانس خود را برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ امتحان کرد. ۴ سال پیش از این، رستم قاسمی از سوی جبهه یکتا که جمعی از فعالان سیاسی اصولگرا را تشکیل میداد، به عنوان یکی از نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری مطرح شد، هرچند گزینه نهایی این جبهه برای انتخابات نبود.
او در اردیبهشت ۱۴۰۰ به عنوان یکی از گزینههای اصولگرایان برای سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران نامنویسی کرد. اتفاق عجیب زمانی رخ داد که پس از نشست خبری اعلام کاندیداتوری او، خبرگزاری مهر، خبرگزاری میزان، خبرگزاری مشرق، راه دانا و باشگاه خبرنگاران جوان عنوان کردند که «میکروفن جعلی رسانههایشان در این جلسه استفاده شده است و آنها حضوری نداشتهاند.»
او پیش از این نشست گفته بود: «رستم کاندیدای مردم ایران است.» رستم قاسمی پیش از اعلام اسامی تأیید صلاحیتشدگان توسط شورای نگهبان، از کاندیداتوری انصراف داد و به نفع ابراهیم رییسی کنار کشید.
رستم قاسمی سوم شهریور سال گذشته، از مجلس به عنوان وزیر راه و شهرسازی رای اعتماد گرفت. او در جریان جلسه بررسی صلاحیت خود برای این وزارت به اشتباه گفت: «من ۱۰ دستور کار را نوشتهام که اولین روز حضور در وزارت نفت، با برنامه زمانبندی به مسوولان وزارتخانه ابلاغ کنم.» و چندین بار لفظ وزارت نفت را بهکار برد که مورد توجه برخی رسانهها قرار گرفت.
او با یک وعده بزرگ وارد دولت شد: «ساخت چهار میلیون واحد مسکونی طی چهار سال»، وعدهای که رییسجمهوری ایران نیز در یک برنامه گفتوگوی تلویزیونی بر اجرایی شدن آن تأکید کرد.
بعدها مشخص شد که قاسمی با طرح «نفت در برابر مسکن» قصد داشت شرکتهای چینی و ترکیهای را برای احداث مسکن در ایران جذب کند و سرمایههای شرکتهای خارجی را با تحویل نفت بازپرداخت کند. ایرج رهبر، نایبرییس انجمن صنفی انبوهسازان استان تهران، در تیر ۱۴۰۱ از شکست این طرح خبر داد.
در شهریور امسال خبر دستگیری بازرس ویژه و مشاور قاسمی در وزارت راه و شهرسازی، به اتهام فساد مالی توسط وزارت اطلاعات و همچنین روند کند مسکنسازی انتقادات از نحوه مدیریت وی بر وزارتخانه متبوعش را افزایش داد.
از سوی دیگر بیماری رستم قاسمی خبرساز شد و تصاویر وی در بیمارستان در صدر اخبار قرار گرفت تا به تدریج زمزمههای رفتن او از وزارت مسکن قوت بگیرد. اما هیچکس حاضر به تایید این خبر نبود.
نکته بعدی، انتشار «تصاویری خصوصی» از او بود که در فضای مجازی واکنشهای زیادی به همراه آورد. این تصاویر اولینبار توسط برخی چهرههای خارج از کشور منتشر شد. رییس دفتر رستم قاسمی با تأیید اصالت این عکسها تاکید کرد که این عکسها «خصوصی» است و سالها قبل در محیط غیرعمومی در مالزی تصویربرداری شده است.
تقریباً دو هفته پس از کنارهگیری از وزارت راه و تنها یکروز پس از رای اعتماد مجلس به مهرداد بذرپاش به عنوان جانشینش در وزارت راه، خبر درگذشت رستم قاسمی بر اثر بیماری سرطان در ۵۸ سالگی روی خروجی رسانهها قرار گرفت.
ادمین صفحه توییتری منتسب به رستم قاسمی با اشاره به اینکه رستم قاسمی در تمام دوران خدمت، از میدان جنگ نظامی تا نبرد اقتصادی تلاش کرده در خدمت مردم باشد؛ از قول او از مردم خواسته او را حلال کنند.