عدم تمایل ترکیه

فرارو- هنوز مدت زیادی از اظهارات دبیر کل ناتو درباره ضرورت ایجاد سیستم دفاع ضد موشکی برای آنچه که مقابله با قابلیت‌های موشکی روبه توسعه ایران می‌خواند، نگذشته بود که ایالات متحده آمریکا در نشست ناتو در بروکسل پیشنهاد کرد که این سپر موشکی در خاک ترکیه مستقر شود.

به گزارش فرارو؛ مقامات ترکیه نیز با اعلام اینکه اگر در برنامه سپر دفاع ضد موشكی ايران و سوريه در ليست «تهديدهای مورد اشاره ناتو» نباشند، بیان کردند که حاضرند تا این سپر دفاعی در خاک آن کشور مستقر شود. همچنین ترک‌ها به آمریکایی‌ها گفتند باید هدف این اقدام دفاعی باشد.

قرار است این پیشنهاد ایالات متحده در نشست آتی ناتو در لیسبون بررسی شود. این در حالی است که اگر کشورهای عضو ناتو درباره استقرار این سامانه دفاعی در خاک این کشور به توافق برسند، بر طبق قانون اساسی ترکیه دولت این کشور موظف به اجرای آن خواهد شد.

پیش از این قرار بود این سامانه دفاعی در خاک لهستان و جمهوری چک مستقر شود ولی این تصمیم با مخالفت روسیه روبرو شد.

در همین حال بحث‌های مختلفی درباره اهداف استقرار این سامانه موشکی مطرح شده است. برخی از تحلیل‌گران مقابله با روسیه و برخی دیگر ایران را هدف این سامانه موشکی تلقی می‌کنند.

در همین باره داوود هرمیداس باوند می‌گوید ناتو اعلام کرده است که هدف از استقرار سپر دفاعی موشکی مقابله با ایران و کره شمالی است.

وی که با خبرنگار فرارو گفت‌وگو می‌کرد، در پاسخ به این سوال که آیا مقابله با توان نظامی روسیه نیز جز اهداف این طرح است، اظهار کرد؛ باید دید که این سپر دفاعی در کدام ناحیه ترکیه مستقر می‌شود. اگر این سامانه را در شمال این کشور مستقر کنند، می‌شود گفت که تقابل با تهدیدات روسیه نیز مد نظر ناتو است.

این تحلیل‌گر مسایل بین الملل با اشاره به اینکه روسیه جمهوری آذربایجان را به عنوان محلی برای استقرار این موشک‌ها پیشنهاد کرده بود، گفت که به احتمال زیاد این سامانه در غرب ترکیه مستقر خواهد شد تا همانگونه که اعلام شده است رو به شرق یعنی ایران و کره شمالی باشد.

در همین حال برخی ابراز عقیده کرده‌اند که مقابله با آنچه توان موشکی ایران نامیده می‌شود، قدری گمراه کننده است و آمریکا برای سرپوش گذاشتن بر روی اهدافی که در آسیای میانه دارد مبادرت به چنین کاری کرده است. البته نا گفته پیداست که استقرار این موشک‌ها در کشوری در همسایگی ایران به منظور پر رنگ جلوه دادن آنچه که تهدید ایران خوانده می‌شود، انجام می‌گیرد.

باوند درباره استقرار سپر دفاعی در ترکیه گفت؛ "برای استقرارسپر دفاعی موشکی در ترکیه اولا باید کشورهای عضو ناتو این موضوع را تصویب کنند و دوما باید ترکیه آن را بپذیرد. یعنی باید پارلمان ترکیه به چنین تصمیمی رای دهد. اگر به یاد داشته باشید پارلمان این کشور در زمان حمله به عراق به نیروهای آمریکایی اجازه نداد تا از شمال این کشور استفاده کنند."

از سوی دیگر با توجه به شروطی که ترکیه برای ناتو تعیین کرده است، می‌شود گفت که این کشور تمایل ندارد تا به روابط در حال توسعه خود با همسایگانش به خصوص ایران خدشه وارد کند.

باوند در همین باره گفت که با توجه به موقعیتی که ترکیه درآن قرار دارد نمی‎‌خواهد نقش شیخوخیت‌اش را  در منطقه از دست دهد.

وی همچنین در این باره که اگر سامانه دفاعی در این کشور مستقر شد، آیا روابط این کشور با ایران دستخوش چنین تصمیمی می‌شود یا خیر، اظهار کرد که ترکیه اصلی را در سیاست خارجی خود پذیرفته است با عنوان اصل تفکیک امور از یکدیگر. این اصل می‌گوید اگر در عرصه‌ای اختلاف نظری پیش آمد به عرضه دیگر سرایت نمی‌کند.

به گفته این کارشناس مسایل خارجی باید دید که نیاز ایران به ترکیه بیشتر است یا نیاز ترکیه به ایران. اگر قرار باشد که تحریم‌ها علیه ایران گسترده‌تر شود و ایران مجبور باشد مقداری از کالا‌ها را از ترکیه وارد کند، در چنین شرایطی احتمالا جمهوری اسلامی به یک ابراز نارضایتی بسنده کند.