چرا تیروئید کم کار می‌شود

ساسان شرقی، در گفتگو با رادیو سلامت گفت: تیروئید، غده‌ای است پروانه‌ای شکل در جلوی گردن در پایین حنجره و بالای استخوان‌های ترقوه. تیروئید، دو نوع هورمون ترشح می‌کند که وارد خون می‌شود و آنها باعثِ سوخت و سازِ سلول‌های بدن اعم از پوست، عصب و…، می‌شود.

وی افزود: هدف اصلی تیروئید، تنظیم سوخت‌وساز بدن است که اگر نتواند این کار را به درستی انجام دهد طبیعتاً سوخت و ساز بدن دچار مشکل می‌شود که این حالت، را کم کاری تیروئید می‌گویند؛ بدین معنا که، کار تیروئید، کم شده است اما چرا این اتفاق می‌افتد.

شرقی با بیان اینکه ید لازم است تا تیروئید بتواند کار خودش را انجام دهد، ادامه داد: هنگامی که ید وجود نداشته باشد مواد ساخته نمی‌شود و کم کاری تیروئید اتفاق می‌افتد. از حدود ۲۰ سال پیش، در خاورمیانه از جمله ایران، نمک طعام را یددار کردند و خوشبختانه کمبود ید نداریم و کمبود ید در بسیاری از مناطق دنیا ریشه کن شده است؛ اما همچنان با رفع کمبود ید و اقدامات دیگر، هنوز هم با شیوع قابل توجهی از کم کاری تیروئید در کشور مواجه هستیم.

وی افزود: هنگامی که کمبود ید در جامعه‌ای رفع می‌شود. یک نوع خود ایمنی در بدن رخ می‌دهد، بدین معنا که بدن علیه خودش وارد عمل شده است. در همه جای دنیا، بعد از رفع کمبود ید، این مورد شایع است. در حال حاضر، بسیاری از کم کاری تیروئیدها، در اثر خود ایمنی است. بیماری که به اسم هاشیموتو شناخته می‌شود و ترسناک نیست ولی بیماران را می‌ترساند. هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است که غده تیروئید را مورد حمله قرار می‌دهد و موجب بروز اختلال در کارکرد آن می‌شود. مورد دیگری هم که در کم کاری تیروئید تأثیرگذار است، کمبود روی است.

این متخصص غدد در پاسخ به این پرسش که کم کاری تیروئید در بدن چه می‌کند، بیان کرد: در موارد خفیف هیچ اتفاقی نمی‌افتد. معیارهایی برای خفیف یا شدید بودن کم کاری تیروئید وجود دارد؛ اما خفیف بودن کم کاری تیروئید، هیچ کاری نمی‌کند ولی در موارد شدید، عواقب جدی دارد. به طور مثال، در کودکان و نوزادان منجر به عقب ماندگی ذهنی می‌شود. در بزرگسالان سبب افزایش وزن، خواب آلودگی و حتی می‌تواند تا نارسایی قلبی پیش رود. از این رو، غربالگری نوزادان قانونی شده است و در همه جا انجام می‌شود.

وی خواب آلودگی، کسل شدن و پر خوابی را یکی از نشانه‌ها و علائم کم کاری تیروئید دانست و خاطرنشان کرد: فرد دچار کاهش اشتها می‌شود؛ اما به رغم اینکه کاهش اشتها پیدا کرده است چون بدن سوخت و ساز انجام نمی‌دهد، فرد چاق می‌شود و افزایش وزن دارد. معمولاً افزایش وزن در حد زیر ۱۰ کیلو است. در مواقعی که افراد احساس راحتی می‌کنند، فرد سردش می‌شود. ریزش مو، پوست خشک، یبوست، مشکل شنوایی، کندی ذهن هم از دیگر علائم کم کاری تیروئید است. البته این را هم باید بدانیم که کم کاری تیروئید، روی خلق و خو هم تأثیر می‌گذارد و باعث کم حوصلگی افراد می‌شود.