کشف مقبرۀ ۲ هزارساله از یک فرهنگ ناشناخته در سیبری

باستان شناسان دانشگاه فدرال سیبری به تازگی یک گورپشتۀ باستانی دو هزارساله را کشف کرده‌اند که تعداد زیادی ابزار‌ها و مصنوعات برنزی در آن وجود دارد و به نظر می‌رسد مربوط به فرهنگی است که تا کنون ناشناخته بوده است.

به گزارش فرادید، این کشف زمانی اتفاق افتاد که کارگران مشغول صاف کردن یک تپۀ کوچک برای گسترش یک گورستان قرن نوزدهمی در نزدیکی شهر کراسنویارسک در سیبری بودند. این منطقه از سال ۲۰۲۱ محل کاوش‌های باستان‌شناسی به رهبری دکتر دیمیتری وینوگرادوف از دانشگاه فدرال سیبری بوده است.

گروه باستانشناسی در این گورپشته ۵۰ جسد را به همراه دفینه‌های متعدد کشف کردند. این مقبرۀ مستطیلی شکل، دیواره‌هایی از الوار داشت و کف آن نیز با پوست درخت قان پوشیده شده بود. احتمالا این مقبره یک سقف چوبی هم داشته که در حال حاضر از بین رفته است.

این مقبرۀ دوهزارساله متعلق به فرهنگی شبه‌سکایی است که تاکنون ناشناخته بوده است. اشیاء دفن شده در این مقبره، علاوه بر ابزار‌های روزمره شامل سلاح و اشیاء آیینی نیز می‌شوند. خنجر‌های مینیاتوری نمادین از جنس برنز، تبر‌های جنگی، چاقو، آینه و ظرف‌های سفالی از جملۀ اشیاء یافت شده در این جا هستند.

چند مجسمه و پلاک برنزی هم پیدا شده که یکی از آن‌ها تصویری ظریف و زیبا از گوزن را نشان می‌دهد. باستانشناسان می‌گویند که تصویر گوزن یکی از مضامین رایج در هنر سکا‌های سیبری در دورۀ پیش از تاریخ بوده است.

(مجسمۀ کوچک گوزن که در گورپشته یافت شده است)

اینکه این یافته به یک «فرهنگ ناشناختۀ سکایی» نسبت داده می‌شود به دلیل پراکندگی و عدم تمرکز فرهنگی «سکاها» است. وینوگرادوف توضیح می‌دهد که اصطلاح «سکایی» معمولا در مورد سه ویژگی فرهنگی در یافته‌های عصر آهن به کار می‌رود: «اول، نوع خاصی از سلاح‌های برنزی؛ دوم، ساز و برگ‌های خاص سوارکاری و سوم، تصاویر حیوانات واقعی و افسانه‌ای به ویژه گوزن، پرندگان و سگ‌های گریفون اسطوره‌ای»؛ بنابراین ممکن است یافته‌های «سکایی» در نقاط مختلف، رابطۀ فرهنگی خاصی با هم نداشته باشند.

باستان شناسان باور دارند که این سایت باستانی در اصل یک مقبرۀ خانوادگی بوده که برای نسل‌های متوالی مورد استفاده قرار می‌گرفته و در یک زمان خاص مهر و موم و سوزانده شده است. رنگ خاک درون گورپشته نشان می‌دهد که این محل زمانی در معرض حرارت بسیار زیاد قرار گرفته است.

محققان فکر می‌کنند احتمالا سوزاندن مقبره زمانی انجام شده که آنجا کاملا پر از جسد شده و دیگر جای خالی نداشته است. دکتر وینوگرادوف و همکارانش احتمال می‌دهند که این مقبره به طور خاص متعلق به یک فرهنگ دورۀ گذار موسوم به تسینیان (Tesinian) باشد؛ این اصطلاح را اولین بار میخائیل گریازنوف بر پایۀ کشفیات ساحل رودخانۀ «تس» در روسیه مطرح کرد. این فرهنگ احتمالا در حاشیۀ قلمروی شناخته شدۀ فرهنگ تاگار، در قرون اول و دوم قبل از میلاد ظهور کرده است.