عدم تحمل غذایی باعث میشود بدن شما در مواجه با بعضی غذاها تعادل شیمیایی خود را از دست بدهد. این بر هم خوردن تعادل میتواند باعث شود نفخ کنید، دلدرد بگیرید، کهیر بزنید و یا احساس خارش کنید. پروفسور کلر میلز از دانشگاه منچستر میگوید: "این نوع واکنشهای بدن به مواد غذایی هرچند آزاردهنده و محدودکنندهاند، اما خطر مرگ ندارند. عدم تحمل لاکتوز و عدم تحمل گلوتن از موارد رایج عدم تحمل غذایی هستند. "
آلرژی به مواد غذایی وقتی است که دستگاه ایمنی بدن شما در مواجه با پروتئینهای مواد غذایی که به نظرش خطرناک میآیند واکنش نشان میدهد. در پزشکی به این نوع آلرژیها، آلرژیهای غذایی وابسته به آی جیای میگویند. "آیجیای نوعی آنتیبادی است که بدن ما در مقابل عفونتهای انگلی مانند مالاریا تولید میکند. به دلیلی نامعلوم، بدن بعضی افراد در مواجه با گرده گل و گیاهها هم این ماده را ترشح میکند و در آنها آلرژی فصلی ایجاد میشود. در عدهای مواد غذایی باعث تولید آی جیای میشوند. " پروفسور میلز متخصص آلرژی علاوه بر آلرژیشناسی مولکولی، در حال حاضر در حال تحقیقی درباره آلرژیهای معمول در بزرگسالان است.
دلیل اینکه آلرژیهای غذایی بسیار خطرناکاند این است که هرچند واکنشهای آلرژی برای خیلیها ملایم هستند، اما برای بعضی میتوانند بهسرعت تبدیل به واکنش بسیار شدید شوند که جان فرد را به خطر میاندازد. برای عدهای دیگر، مقادیر بسیار کوچک از یک ماده غذایی میتواند باعث واکنش شدید آلرژی شود. به همین دلیل است که روی بستهبندی مواد غذایی هشدارهایی ازایندست میبینید: «احتمال وجود گردههای آجیل و دانهها»
پروفسور آلکساندرا سانتوز، پروفسور آلرژی کودکان در دانشگاه کینگز است. او در بیمارستان کودکان اولینای لندن، پزشک متخصص آلرژی کودکان است. او میگوید: «رایجترین آلرژی کودکان در بریتانیا، آلرژی به شیر گاو، تخممرغ همینطور بادامزمینی، دانههای درختی و دانه کنجد است.»
علامتهای آلرژی غذایی تنگی نفس، باد کردن صورت بخصوص در ناحیه دهان، گلو، سختی در بلع و احساس سوزش یا خارش دردهان است. بعضی از علامتهای آلرژی بهسادگی ممکن است با علائم عدم تحمل غذایی اشتباه گرفته شوند ازجمله کهیر، خارش پوست، اسهال و تهوع. به همین دلیل مهم است آلرژی را یک متخصص تشخیص بدهد تا بتواند به شکل دقیق انواع مختلف را تفکیک کند. پروفسور سانتوز میگوید: «در اغلب موارد مردم اول موردی از آلرژی را گزارش میدهند و بعد آلرژی تشخیص داده میشود نه اینکه از اول مورد تست و آزمایشهای تشخیصی قرار بگیرند.»
خانم سانتوز ادامه میدهد: «برای تشخیص آلرژی غذایی باید میزان افزایش آنتیبادی آی جیای که در برخورد با ماده غذایی در بدن ایجاد میشود را آزمایش کرد. اگر نتیجه این آزمایش در محدوده یک جواب قطعی نباشد، قدم بعدی انجام دادن "چالش غذایی" است. به این معنی که بیمار مقداری از ماده غذایی مشکوک به آلرژیزایی را میخورد تا بفهمیم آیا واکنش آلرژی رخ خواهد داد یا نه. این چالش حتماً تحت نظارت دقیق تیم پزشکی انجام میشود و بیمار بهدقت زیر نظر قرار میگیرد تا بهمحض شروع علائم حمله آلرژی، بتوان آن را درمان کرد.»
امینا وارنر رئیس بخش درمانی خیریه آلرژی یوکی است. او میگوید حتی اگر علائم آلرژی خفیف باشند، نباید آنها را ندیده گرفت و حتماً باید به پزشک مراجعه کرد تا تشخیص بدهند نشانههای دیدهشده به آلرژی مربوط است یا نه. "هرچقدر علائم آلرژی شدیدتر باشند، فهمیدن اینکه دقیقاً چه ماده غذایی آنها ایجاد کرده است و چطور باید آنها کنترل کرد اهمیت پیدا میکند. "
امینه ۲۰ سال است بهعنوان پرستار مخصوص آلرژی کار میکند. او میگوید: «ما متوجه شدهایم در کودکانی که عارضه پوستی اگزما دارند احتمال بروز آلرژی غذایی بالاتر است. به نظر ما مواد غذایی آلرژیزا در این کودکان، قبل از آنکه بدن آنها با خوردن آنها توانسته باشد مقاومت پیدا کند، از طریق خراشهای پوستی اگزما وارد بدنشان میشود و واکنش ایجاد میکند.»
او ادامه میدهد: «اگر پزشک خانوادگی برای کنترل و درمان اگزما پمادهای حاوی استرویید تجویز کرد اصلاً نگران نشوید. دلیل این است اگر اگزما را بدون درمان رها کنید و به مرحله زخم شدن، ترک خوردن، ترشحات و قرمزی و تورم برسد احتمال ابتلا به آلرژی غذایی بسیار بالا میرود.»
او ادامه میدهد: «شواهد نشان میدهد کسانی که به تخممرغ حساسیت دارند و یا اگزمای شدید دارند احتمال بیشتری برای ابتلا به آلرژیهای دیگر مانند بادامزمینی دارند.»
آیا وقتی باردار هستید باید از خوراکیهایی که آلرژیزا دانسته میشوند پرهیز کنید؟ نه. فقط درصورتیکه به آنها آلرژی دارید.
همینطور وقتی کودک شما به سن معرفی و خوردن خوراکیهای جامد میرسد نباید از دادن خوراکیهای آلرژیها خودداری کنید. فقط در صورتی باید از دادن آنها پرهیز کنید که در خانواده شما سابقه آلرژی غذایی وجود دارد. در این صورت قبل از دادن این خوراکیها با تیم پزشکی مشورت کنید.
خانم وارنر میگوید: «شواهد زیادی موجود است که برای کسانی که هیچ سابقه آلرژی غذایی در خانواده ندارند، مصرف مواد خوراکی آلرژیزا از زمانی که کودک شروع به خوردن غذای جامد میکند میتواند کمککننده باشد. " او ادامه میدهد: "احتمال اینکه کودک شما بین ۶ ماهگی تا یکسالگی با خوردن این مواد غذایی آلرژی بگیرد کمتر است. اما اگر این خوراکیها را در این دوره زمان ندهید، سیستم ایمنی بدن کودک فرصت شناختن این مواد غذایی آلرژی را از دست میدهد.»
خبر خوش این است که آلرژی غذایی بسیاری از مردم با بالا رفتن سن از بین میرود. اما این بستگی دارد چه نوع آلرژیای داشته باشید. پروفسور سانتوز میگوید: «آلرژی به شیر گاو، تخممرغ، گندم و سویا بهمرورزمان کمتر میشود، اما آلرژی به بادامزمینی، دانههای درختی، کنجد، ماهی و صدف بهاحتمالزیاد و در تعداد بیشتری از افراد در طول عمر ادامه پیدا میکنند.»
پروفسور میلز اضافه میکند: «آلرژی وابسته به آی جیای به شیر و تخممرغ در بسیاری از نوزادان و کودکان رایج است. اما خوشبختانه بیشتر آنها بهبود پیدا میکنند. تقریباً شبیه نوع دیگری از آلرژی است که در سن پایین به آن ابتلا میشوند و وقتی بدن و سیستم ایمنیشان رشد پیدا میکند، این آلرژی هم از بین میرود.»
او ادامه میدهد: «اینکه شما در بزرگسالی آلرژی وابسته به آی جیای به شیر گاو داشته باشید بسیار نادر است. ما تحقیقی سراسری با هزاران کودکان متولدشده در کل اروپا انجام دادیم. وقتی این کودکان را در سن ورود به مدرسه دوباره تست کردیم، حتی یک مورد آلرژی به شیر گاو در بین آنها باقی نمانده بود. در شروع آزمایش یک و نیم درصد نوزادان شرکتکننده به شیر گاو آلرژی داشتند.»
احتمالاً به گوشتان خورده است که میگویند در خانه امتحان نکن. این حرف درباره امتحان کردن اینکه آلرژی شما به مادهای غذایی بهتر شده یا نه کاملاً صدق میکند. بههیچوجه وسوسه نشوید که یکذره از آن خوراکی امتحان کنید تا ببینید بدنتان چه واکنشی نشان میدهد.
دکتر میلز هشدار میدهد: «هیچوقت خودتان در خانه امتحان نکنید. خطرناک است. آنچه ما از آلرژی به مواد غذایی میدانیم این است که بسیاری از بزرگسالانی که واکنش شدید آلرژی داشتهاند، قبلاً هیچ سابقه یا علامت خطری نداشتهاند. پس اگر حدس میزنید به ماده خوراکی حساسیت دارید، هرگز آن را در خانه امتحان نکنید. باید به شکل درست و پزشکی مورد آزمایش قرار بگیرید.»
پروفسور سانتوز تأکید میکند فضای کنترلشده پزشکی و نظارت پزشک متخصص برای تشخیص اینکه آلرژی شما به غذایی از بین رفته یا نه بسیار مهم است: «ما در کلینیک روند مقاوم شدن بدن به ماده غذایی را با همان شیوهای که در ابتدا آلرژی را تشخیص دادهایم، اندازه میگیریم. کاهش سطح آی جیای مخصوص به ماده غذای موردنظر اغلب نشانه این است که احتمالاً آلرژی در حال برطرف شدن است.»
«مقداری از ماده خوراکی که در یک بیمار ایجاد واکنش آلرژی میکند با بیمار دیگر و بسته به نوع ماده غذایی متفاوت است. وقتی برای بیماری به مرحله چالش ماده غذایی میرسیم، اول با مقادیر بسیار کم ماده غذایی آلرژی زا شروع میکنیم و کمکم مقدار را بیشتر میکنیم. همزمان علائم بیمار را بهدقت زیر نظر میگیریم و با دیدن اولین نشانه و علامت واکنش آلرژی، چالش را متوقف میکنیم و علائم آلرژی را درمان میکنیم. بهاینترتیب هر بیمار آن مقدار از ماده خوراکی که او را در آستانه واکنش آلرژی میبرد، میخورد. چالشهای غذایی در حال حاضر بهترین روش تشخیص آلرژی به مواد غذایی هستند.»
حتی اگر آلرژی شما از نوعی است که در تمام طول عمر همراهتان خواهد بود، راههایی برای کمک کردن به شما در حال پیدا شدن هستند. متخصصان از شیوههای جدید و آنچه در آینده در دسترس قرار خواهد گرفت بسیار هیجانزدهاند.
پروفسور میلز میگوید: «بهتازگی دارویی برای کنترل آلرژی به بادامزمینی به نام پالفورزیا وارد بازار شده است. این دارو آلرژی به بادامزمینی را درمان نمیکند، اما میتواند شدت حساسیت فرد به بادامزمینی و احتمال حملات تصادفی آلرژی را کم کند. در حال حاضر شیوه درمان و کنترل برای آلرژی به مواد غذایی دیگر مانند شیر، تخممرغ و دانههای درختی هم در حال تحقیق و تکمیل هستند.»
پروفسور سانتوز در پایان میگوید: «مطالعات زیادی درباره راههای مختلفی که بتوان در ایجاد آلرژیهای غذایی اختلال ایجاد کرد در حال پیشرفت هستند. من امیدوارم در آینده بتوانیم تا حدی را ههایی برای جلوگیری از پیشرفت آلرژیها و یا کم کردن شدت این بیماری و پیشگیری از موارد بیشتر پیدا کنیم.»