از فیش حقوقی ۳۳ میلیونی دختر دهه هشتادی تا بودجه عجیب موسی

فرارو- کانون خبرسازی‌های هفته جاری، با خبر اعدام یک ابر جاسوس آغاز و با چند رخداد جنجالی بزرگ ادامه پیدا کرد. بر خلاف بسیاری از وقایع، رخداد‌های خبرساز هفته جاری می‌توانند در روز‌ها و هفته‌های آتی نیز همچنان جنجالی و کانون مجادلات رسانه‌ای-مجازی باشند.

به گزارش فرارو، کمبود گاز در کشور همزمان با کاهش دمای هوا و جنجال ماجرای «زمستان سخت»، فیش حقوقی جنجالی مادر دختری در شورای شهر تهران، جنجالی شدن افزایش بودجه سریال موسی (ع) به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا و استفاده عراقی‌ها از واژه جعلی برای خلیج فارس، مهم‌ترین اخبار خبرساز هفته جاری بودند که در هفته‌های آتی نیز همچنان می‌توانند خبرساز باشند.

اعدام علیرضا اکبری و واکنش‌های گسترده خارجی

خبر بازداشت و اعترافات علیرضا اکبری، مشهور به ابرجاسوس، هفته گذشته خبرساز شده بود، اما در ابتدای هفته جاری خبر اعدام او، بار دیگر نام اکبری را به صدر اخبار بازگرداند. روز شنبه هفته جاری مرکز رسانه قوه قضاییه اعلام کرد که حکم علیرضا اکبری فرزند علی دارای تابعیت مضاعف ایرانی-انگلیسی که به اتهام افساد فی‌الارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور از طریق جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی دولت انگلیس به مجازات اعدام محکوم شده بود، اجرا شد.

این خبر علاوه بر بازتاب گسترده در میان کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی، در سطح خارجی نیز واکنش‌های گسترده‌ای به همراه داشت. در صدر واکنش‌های خارجی، مقام‌های سیاسی کشور انگلستان بودند که به‌شکل شدیداللحنی، اعدام این تبعه خود را محکوم کردند. برخی دیگر از کشور‌های اروپایی و ایالات متحده آمریکا نیز این اعدام را محکوم کردند. در سطح رسانه‌های داخلی نیز رخداد جاسوسی اکبری، از زوایای مختلف مورد ارزیابی و بارخوانی مجدد قرار گرفت.

زمستان سخت اروپا و طعنه به کمبود گاز در ایران

کاهش دمای هوا و بارش برف در بسیاری از مناطق کشور، از ابتدای هفته جاری به ماجرایی جنجالی در هفته جاری تبدیل شد. هشدار دولت نسبت به کمبود احتمالی گاز و توصیه به مشترکین برای کاهش مصارف خانگی، موجب شد تا کلیدواژه «زمستان سخت» به مجادله‌ای کنایه‌گونه میان رسانه‌ها، کاربران فضای مجازی و حتی محافل سیاسی تبدیل شود. در یک سوی ماجرا طیفی قرار داشتند که با بهانه بحران کمبود گاز اخیر ایران، تز زمستان سخت نزدیکان به دولت ابراهیم رئیسی را مورد انتقاد جدی قرار می‌دهند و در سوی دیگر ماجرا، طیفی قرار داشتند که علاوه بر تداوم تز دفاع از زمستان سرد اروپا، به انواع استدلال‌ها برای توجیه وضعیت کمبود گاز و برخوردن کشور به بحران در فصل زمستان جاری متوسل می‌شدند.

آغاز داستان زمستان سخت به تابستان و اوایل پاییز امسال برمی‌گردد که در میانه آخرین دور مذاکرات در وین به منظور احیای برجام، ناگهان تز به تعویق انداختن مذاکره تا فرا رسیدن فصل زمستان مطرح شد. این تز که ظاهرا از سوی مشاوران سیاست خارجی دولت مطرح شد، اساس استدلال‌اش بر این مبنا بود که در نتیجه کاهش حداکثری و حتی قطع جریان صادرات گاز روسیه به اروپا، کشور‌های این قاره در فصل زمستان با بحرانی بزرگ مواجه خواهند شد و آن‌گاه زمان گرفتن امتیازات و بر کرسی نشاندن تمامی مطالبات در مذاکرات برجامی فرا خواهد رسید.

بارزترین نمود مطرح شدن این تز که در هفته جاری در حجمی گسترده در فضای مجازی منتشر شد، ویدئو اظهارات جواد اوجی، وزیر نفت در تابستان امسال بود که می‌گوید: زمستان سختی در انتظار اروپاست؛ جمهوری اسلامی ظرفیت خوبی برای تامین بخشی از کمبود نفت، میعانات و گاز اروپا را دارد.

در مواجهه با این موضوع، رسانه‌های نزدیک به دولت تلاش کرداند انگشت اتهام را به سوی مصرف زیاد گاز در ایران و الگوی نادرست مصرف مردم ارجاع دهند. آن‌ها این فرضیه را مطرح می‌کنند که ریشه بحران کنونی نه عدم مدیریت دولت، بلکه مصرف ۶.۷ برابری سرانه مصرف گاز ایران نسبت به دنیا و سه برابری نسبت به اتحادیه اروپا است. آن‌ها مردم را به کم‌تر مصرف کردن ترغیب می‌کنند. حتی روزنامه کیهان برای اثبات این فرضیه به انواع استدلال‌های عجیب پناه می‌برد: «از استفاده مردم ترکیه از تلویزیون برای روشنایی خانه‌ها تا استفاده مردم انگلستان از خاک گربه برای گرمایش و تا سهمیه‌بندی هیزم در فرانسه.»

در سوی مقابل منتقدان مصرف زیاد گاز در ایران را یک استدلال انحرافی و نادرست ارزیابی کردند. استدلال آن‌ها این بود که میزان مصرف انرژی ایران با استاندار‌های جهان انطباق دارد، اما مشکل در سهم ۷۰ درصدی گاز از سهم سوخت مورد نیاز است.

فیش حقوقی ۳۳ میلیون تومانی دختر دهه هشتادی

ماجرای فیش حقوقی مسئول دفتر یکی از اعضای شورای شهر تهران، یکی از خبرسازترین رخدا‌های هفته جاری بود. در اوایل هفته، انتشار عکس یک فیش حقوقی ۳۳ میلیونی در شورای شهر تهران بازتاب گسترده‌ای در میان محافل سیاسی، رسانه‌ها و افکار عمومی به همراه داشت. صاحب این فیش «فاطمه منصورلی» دختر «نرگس معدنی‌پور» عضو شورای شهر تهران بود. دختری دهه هشتادی که مسئول دفتر مادرش بود. نکته قابل توجه این بود که دختر معدنی‌پور، هنوز دانشجوست و حداقلی‌ترین تناسبی در جایگاه او با شغل و حقوق دریافتی‌اش نیز مشاهده نمی‌شد.

بازتاب ماجرای این فیش به شکلی گسترده فضای مجازی را فرا گرفت. حتی ابعاد ماجرا به اندازه‌ای خبرساز شد که مسئولان شورای شهر تهران نیز ناچار به واکنش نشان دادن شدند. مهدی چمران، رئیس شواری شهر تهران، از دریچه توجیه‌گری وارد این ماجرا شد. او انتصاب دختر معدنی‌پور را حق طبیعی اعضای شورا برای استفاده از افراد امین معرفی کرد، اما ظاهرا این توجیه کارآمد نبود و نتوانست موج انتقادات نسبت به این ماجرا را مهار کند. روند به گونه‌ای پیش رفت که حتی سرنخ ماجرا به وزارت کشور و صدور دستور پی‌گیری ویژه از سوی احمد وحیدی، وزیر کشور رسید.

در ادامه، خیلی زودتر از آن‌چه پیش‌بینی می‌شد، معدنی‌پور دست تسلیم را بالا برد. روز دوشنبه (۲۶ دی)، علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، استعفای منصورلی از ریاست دفتر مادرش را رسما اعلام کرد. اما این استعفا نیز پایان بخش ماجرا نبود. در روز‌های بعد نیز همچنان موج انتقادات گسترده کاربران فضای مجازی نسبت به این موضوع در سطحی گسترده ادامه پیدا کرد.

واکنش‌های گسترده به بودجه کلان ساخت سریال حضرت موسی (ع)

دیگر خبر جنجالی هفته جاری درباره تولید سریال موسی (ع) به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا و تهیه کنندگی سید بهروز رضوی در مجلس و صداوسیما بود. برخی از نمایندگان مجلس اعلام کردند که برای ساخت این سریال مشکل هزینه تولید وجود دارد. صداوسیما و مجلس آمادگی خود را برای کمک در جهت تولید این سریال اعلام کردند.

پروژه ساخت این سریال به کارگردانی حاتمی‌کیا، از همان ابتدای مطرح شدن آن در پنج سالِ قبل، انتقادات فراوانی را به همراه داشته بود. منتقدان حاتمی‌کیا را کارگردانی ناموفق در عرصه سریال سازی ارزیابی می‌کردند. البته فراتر از موضوع کارگردانی، مهم‌ترین بُعد جنجالی شدن ماجرای ساخت این سریال در شرایط جدید پیرامون بودجه کلان ساخت بود. پنج سال پیش میزان بودجه اولیه «حضرت موسی (ع)» ۲۵۰ میلیارد تومان برآورد شده بود که در این مقطع انتقادات فراوانی را به همراه داشته بود. حالا بعد از پنج سال، برآورد این سریال از ۲۰۰ میلیارد به ۲ هزار میلیارد تومان رسیده و ۱۰ برابر شده است.

بسیاری از کارشناسان حوزه سینما نیز نسبت به این موضوع که حتی شاید هزینه نهایی تولید بیشتر از ۲ هزار میلیارد تومان هم باشد، هشدار دادند. برخی منتقدان صرف بودجه ۴ هزار میلیارد تومان را برای این سریال تخمین زدند که با دلار ۴۰ هزار تومانی معادل ۱۰۰ میلیون دلار می‌شود. همین محاسبه سرانگشتی، موج بزرگ واکنش‌ها را نسبت به ساخته ابراهیم حاتمی کیا روانه کرد. بسیاری از کاربران، این بودجه عظیم را با هزینه ساخت پرخرج‌ترین سریال‌هایی که در جهان ساخته شده، مقایسه کردند. رسانه‌ها نیز همانند کاربران فضای مجازی در قالب نگارش متونی انتقادی، هزینه و دستاورد‌های این سریال را به چالش فراخواندند. بسیاری بر این باور هستند که صرف چنین هزینه‌ای در شرایطی معقول است که سریال موسی (ع) در سطحی جهانی یا حداقل منطقه‌ای بازنشر و پخش شود.

جنجال بزرگ استفاده عراقی‌ها از واژه جعلی برای خلیج فارس

طی هفته جاری، برگزاری بیست و پنجمین دوره مسابقات فوتبال «عرب کاپ» یا به روایت کشور‌های عربی جام قهرمانی خلیج ع. ر. ب. ی، حجمی گسترده از واکنش‌ها را در داخل ایران به خود معطوف کرد. به ویژه پس از آن‌که چهره‌های مطرحی هم‌چون محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق و مقتدی صدر، از واژه (خلیج ع. ر. ب. ی) به جاری واژه اصلی خلیج فارس استفاده کردند، این موضوع بیش از بیش در کانون توجهات قرار گرفت.

به کاربردن این کلمه جعلی با واکنش گسترده افکار عمومی و دولت ایران مواجه شد، اما تکرار چند باره این واژه از سوی مقام‌های عراقی، بیش از بیش بر خشم مردم ایران افزود. برای نمونه، السودانی، نخست‌وزیر عراق در جریان سفر اخیر خود به کشور آلمان، در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه دویچه وله که نام خلیج، فارس است یا عربی مدعی شد: «کشور‌های خلیج عربی» این یک واقعیت است و نمی‌خواهیم وارد این مسأله بشویم که عده‌ای تلاش کردند برای آن جنجال آفرینی کنند! مقتدی صدر نیز امروز-جمعه- مجددا از این واژه جعلی بهره گرفت. او در توئیتی نوشت: به ملت و تیم ملی عراق برد بزرگ در مسابقه فینال جام (خلیج ع. ر. ب. ی) در ٢۵ امین دوره اش که در عراق دوست داشتنی مان برگزار شد را تبریک می‌گوییم.

علاوه بر اظهارات در هفته جاری، این دو چهره سرشناس عراقی، انتشار تمبر‌های پستی ویژه با نام جعلی «خلیج عربی» واکنش‌های انتقادی را در داخل ایران افزایش داد. در مجموع این رخداد یکی از خبرسازترین وقایع هفته جاری در میان رسانه‌ها و افکار عمومی ایرانی بود.

آزادی مهدی هاشمی از اوین

دیگر رخداد خبرساز هفته جاری، آزادی مهدی هاشمی رفسنجانی، فرزند آیت الله هاشمی از زندان اوین بود. سه‌شنبه (۲۷ دی) مهدی هاشمی رفسنجانی پس از گذراندن هفت سال دوران ده ساله حبس خود به صورت مشروط از زندان آزاد شد.

سید وحید ابوالمعالی وکیل مهدی هاشمی اظهار داشت: مهدی هاشمی بهرمانی که از تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۹۴ برای اجرای حکم ۱۰ سال حبس در زندان اوین بود، امروز آزاد شد. وی افزود: آزادی مشروط مهدی هاشمی در شرایطی اجرا می‌شود که ۳ سال از امکان صدور حکم آزادی مشروط او و بیش از ۷ سال از آغاز حبس او گذشته است. ابوالمعالی خاطرنشان کرد: فایزه هاشمی خواهر مهدی هاشمی نیز همچنان در بند نسوان زندان اوین در بازداشت به سر برده و منتظر صدور حکم دادگاه است.

آزادی مهدی هاشمی در میان رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بازتاب خبری گسترده‌ای را به همراه داشت. بسیاری از کاربران از دریچه نگاه خود به موضوع زندان و آزادی هاشمی رفسنجانی پرداختند.

اظهارات معاون زنان رئیس‌جمهور با نماینده سازمان ملل

دیگر موضوع خبرساز هفته جاری، انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری بود. در گذشته بیشتر جنجال‌ها در رابطه با خزعلی، پیرامون ماجرای حضور فرزندش در آمریکا بود، اما این بار ماجرای خبرسازی او متفاوت بود. انسیه خزعلی دوشنبه (۲۶ دی) در بخشی از نشست «کرامت زن در دو نگاه؛ مقایسه جایگاه زن در اسلام و غرب» که به صورت آنلاین از شبکه اجتماعی مجازی روبیکا پخش شد، اظهار کرد: در نشست سال قبل سازمان ملل، مدیر اجرایی بخش زنان پرسشی را مطرح کرد که چرا شما برابری زن و مرد را نمی‌پذیرید؟ در پاسخ گفتم که تساوی به ضرر زن است و ما قبول نداریم. اما عدالت را می‌پذیریم. تساوی یعنی زن و مرد در هزینه‌ها مشارکت داشته باشند و به طور یکسان بار و فشار زندگی را تحمل کنند درحالی که این تساوی در جسم آن‌ها وجود ندارد و از این رو تساوی به ضرر زن است، اما عدالت، تقسیم کار، تقسیم مسئولیت و قرار دادن زن و مرد در جایگاه خود کمک کننده است.

این اظهارات خزعلی در سطحی گسترده واکنش کاربران فضای مجازی و حتی برخی از اساتید دانشگاه را به همراه داشت.