ماجرای جایگزین تغییر شاخص کیفیت هوا

تعطیلات مکرر کلاس‌های حضوری مدارس در هفته‌های اخیر واکنش‌های منفی مختلفی در پی داشت و در این بین یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش یکی از کسانی بود که چند روز قبل از پیشنهاد خود به دولت برای تعلیق ملاک شاخص کیفیت هوا در تعطیلی مدارس خبر داد و گفت: اگر شاخص‌های جهانی کیفیت هوا را ببینید، در کشور‌های دیگر در شرایط شاخص کمتر از ۳۰۰ مدارس را تعطیل نمی‌کنند، اما شاخص تعطیلی مدارس را برای ما روی ۱۵۰ واحد بسته اند؛ موضوعی که از سوی وزیر کشور نیز اعلام شد.

یوسف رشیدی در گفتگو با «ایسنا»، درباره مبنای تدوین شاخص کیفیت هوا که در کشور ما به آن استناد می‌شود توضیح داد: معمولا وزارت بهداشت این شاخص‌ها را با الگوبرداری از کشور‌های دیگر یا برمبنای داده‌های خود تدوین می‌کند. شاخص‌های کنونی نیز توسط وزارت بهداشت بر اساس دستورالعمل سازمان حفاظت محیط‌زیست آمریکا تدوین شده است. این شاخص‌ها نشان می‌دهد هوای شهر در کدام یک از وضعیت‌های شش گانه پاک، سالم، ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم برای همه، بسیار ناسالم و خطرناک است. مقدار شاخص بین ۱۵۱ تا ۲۰۰ گویای وضعیت قرمز و ناسالم شدن هوا برای همه است.

وی درباره دستورالعمل اجرایی تعطیل شدن یا نشدن مدارس گفت: در دنیا دستورالعمل واحدی وجود ندارد و هر کشور باتوجه به شرایط خود این کار را انجام می‌دهد. به عنوان نمونه در کشور ما با رسیدن شاخص به عدد ۱۵۰، چون دانش آموزان جزو گروه‌های حساس محسوب می‌شوند مدارس تعطیل می‌شوند. رشیدی تاکید کرد: تعطیلی مدارس با استاندارد‌ها و شاخص‌های آلودگی هوا رابطه مستقیمی ندارد و تعطیلی مدارس با شاخص ۱۵۰ یا ۲۰۰ بستگی به سیاست‌های هر کشور دارد.

وی با اشاره به آیین نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۳ قانون هوای پاک مصوب ۹۷ هیات وزیران گفت: پس از تدوین اعداد شاخص‌ها توسط وزارت بهداشت، چگونگی اقدامات اجرایی در دولت تصویب می‌شود. همچنین پس از تصویب، اعضای دولت نمی‌توانند درباره قبول یا عدم‌قبول آن صحبت کنند؛ مگر اینکه دوباره این موضوع به دولت برود و تغییر آن تصویب شود.

رشیدی در واکنش به اظهاراتی در خصوص مقایسه کشور‌ها برای تعطیلی مدارس با شاخص‌های متفاوت نسبت به ایران توضیح داد: مقایسه کشور‌ها کار درستی نیست و هر کشوری مبنای خود را دارد. وزارت بهداشت باید مشخص کند چه شرایطی برای کودکان مضر است؟ ما باید باتوجه به شرایط و سیستم درمانی موجود، شاخص‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی مرتبط با آن را تعیین کنیم.

اظهارات رشیدی که از معاونان پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز بوده است، بار دیگر یک موضوع بدیهی را گوشزد کرده است؛ اینکه به جای دستبرد به استاندارد‌های شاخص کیفیت هوا که در کشور ما مبنا قرار دارد و با استاندارد‌های روز آمریکا منطبق است، باید در صورت لزوم و تشخیص، دستورالعمل‌های مربوط به اجرای قانون هوای پاک ناظر بر تعیین زمان تعطیلی مدارس تغییر پیدا کند؛ آن هم در صورتی که نظام سلامت چنین اقدامی را مجاز تلقی کند.