دلایل بروز پرخوابی چیست؟

براساس گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته (NINDS) پرخوابی نوعی وضعیت مزمن است که با دوره‌هایی از خواب‌آلودگی بیش از حد در روز یا خواب طولانی شبانه (بیش از ۱۱ ساعت) خود را بروز می‌دهد. این اختلال می‌تواند ریشه در اختلالات عصبی داشته باشد یا ناشی از عدم رعایت بهداشت خواب و سایر نکات مرتبط با سبک زندگی باشد.

آمار دقیقی از افرادی که دچار خواب‌آلودگی بیش از حد می‌شوند در دست نیست؛ به گفته دکتر آبیناو سینگ، مدیر پزشکی مرکز خواب ایندیانا، به‌نظر می‌رسد پرخوابی وضعیتی نسبتا شایع است که بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از بزرگسالان در سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. علائم پرخوابی را نباید نادیده گرفت. این عارضه می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر خلق و خو، تمرکز، روابط و سطح انرژی ما داشته باشد. اگر با وجود خواب خوب در طول روز احساس خستگی می‌کنید، یا به‌طور منظم در طول روز چرت می‌زنید، اما همچنان احساس خستگی می‌کنید، بهتر است حتما در این رابطه با پزشک مشورت کنید.

خوابی که تمامی ندارد

افراد مبتلا به پرخوابی به‌سختی از خواب بیدار می‌شوند و معمولا به‌طور مکرر در طول روز نیاز به چرت زدن احساس می‌کنند. علاوه بر این، خواب تسکینی برای احساس خستگی و خواب‌آلودگی در این افراد به همراه ندارد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است ۱۱ ساعت در شب بخوابند، اما همچنان در طول روز احساس خستگی می‌کنند.

براساس گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته، سایر علائم پرخوابی ممکن است شامل این موارد باشد:
اضطراب، تحریک‌پذیری، سطح انرژی پایین، بی‌قراری گفتار آهسته، از دست دادن اشتها، توهمات، مشکلات حافظه

ناتوانی فعالیت در محیط‌های اجتماعی و شغلی

بدون شک پرخوابی وضعیت تهدیدکننده‌ای برای حیات نیست، اما می‌تواند منجر به عواقب جدی، ازجمله حوادث ناشی از به خواب رفتن حین رانندگی شود.

دلایل بروز پرخوابی

پرخوابی می‌تواند نشانه‌ای از بسیاری شرایط پزشکی مختلف باشد؛ به گفته بنیاد خواب که سازمانی غیرانتفاعی در ایالات متحده است، پرخوابی زمانی که به خودی خود رخ دهد به‌عنوان بیماری اولیه طبقه‌بندی می‌شود و ناشی از شرایط یا عامل شناخته‌شده دیگری نیست. پرخوابی ثانویه زمانی است که این اختلال به‌دلیل سایر شرایط پزشکی، داروها، مواد مخدر، اختلالات روانپزشکی یا خواب ناکافی بروز پیدا کند.

پرخوابی ثانویه

شایع‌ترین دلیل پرخوابی، کم‌خوابی حاد یا مزمن است. هنگامی که فردی به‌طور مداوم نتواند به اندازه کافی بخوابد، ممکن است دچار سندرم خواب ناکافی شود. این وضعیت اغلب در نتیجه عدم رعایت بهداشت خواب ایجاد می‌شود. مشاغل دارای شیفت شب مانند پزشکان، پرستاران و مراقبان بیمار معمولا از کیفیت خواب پایین رنج می‌برند. دلیل آن این است که آهنگ شبانه‌روزی آن‌ها به‌دلیل شیفت‌های شب مختل می‌شود. بدن شما طوری طراحی شده است که کم‌خوابی را جبران کند.

اگر کیفیت خواب در طول شب ناکافی باشد، مغزتان در طول روز تلاش می‌کند آن را جبران کند. پرخوابی اغلب ثانویه یا نشانه بیماری دیگری است. خواب‌آلودگی بیش از حد ممکن است به‌ویژه در نتیجه کم‌کاری تیروئید، آسیب‌های مغزی و بیماری‌های سیستم عصبی مانند بیماری پارکینسون، صرع و ام‌اس ایجاد شود. خواب‌آلودگی بیش از حد ممکن است اثر برخی از دارو‌های آرام‌بخش، مصرف بیش از حد الکل یا کناره‌گیری از دارو‌های محرک نیز ایجاد شود.

راهکار‌های درمانی

درمان پرخوابی به‌علت این اختلال بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است فرد براساس تشخیص پزشک نیاز به مصرف دارو داشته باشد. درمان همچنین می‌تواند شامل گزینه‌های غیردارویی باشد. برای پرخوابی‌های اولیه، چرت کوتاه همراه با کافئین می‌تواند به افزایش بیداری کمک کند. به بیماران مبتلا به پرخوابی اغلب توصیه می‌شود که سبک زندگی خود را به‌گونه‌ای اصلاح کنند که هرگونه اختلال در چرخه خواب آن‌ها به حداقل برسد. ممکن است از آن‌ها خواسته شود از کار شبانه خودداری کنند. حفظ وزن مناسب، استفاده از رژیم غذایی سالم و متعادل، مراقبه و تمرین یوگا راه‌های دیگری برای مقابله با خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز است.