با افزايش جمعيت مارمولكها در شهر اروميه، مردم اين شهر در تلاش براي استفاده از سموم و حشرهكشهاي متعددي براي از بين بردن اين جانوران شدهاند اما در سطح شهر، هيچ نهادي مسئوليت مبارزه با مارمولكها را در شهر به عهده نگرفته است.
مارمولكهاي خانگي در خانههاي مسكوني زيست ميكنند اما در مناطق مختلف نوع آنها متفاوت است.
مارمولكهاي خانگي كه در خانههاي روستايي و يا شهري زيست ميكنند با عنوان جكو شناخته ميشوند، جكوها بدني لطيف و ظريف دارند كه پوشيده از پولكهاي ريز هستند؛ رنگ آنها در حالت طبيعي تقريبا روشن بوده و در حال حاضر شش گونه مارمولك خانگي شناخته شده است.
زاد و ولد مارمولكهاي خانگي زياد است اما هر دفعه يك يا دو تخم ميگذارند، از چند ماه گذشته با شيوع گرد و غبارهايي كه از كشور عراق صورت گرفته شاهد هجوم مارمولكها به شهر اروميه شدهايم، به طوري كه مارمولكها زندگي مردم اروميه را در بخشهاي مختلف شهر مختل كردهاند و زنان و كودكان از دست اين موجودات در امان نيستند.
از سوي ديگر با توجه به ترس از موجودات و حشرات توسط بسياري از مردم جوامع در حال توسعه و وجود ذهنيتهايي در ارتباط با وجود سم سيانور در دم مارمولكها مردم شهر را نگران كرده است.
متاسفانه مسئولان نيز به اين نگرانيها دامن زده و با پنهان كاريهاي خود در اين زمينه، ذهنيت مردم را نسبت به افزايش جمعيت مارمولكها و عواقب ناشي از اين موضوع متشنج ميكند. در پيگيريهاي خبرنگار فارس در اين ارتباط، متاسفانه مسئولان پاسخ قانع كنندهاي در ارتباط با افزايش جمعيت مارمولكها در شهر در چند ماه گذشته ندادند اما مارمولكها وارد اكثر منازل اروميه شدهاند.
حسين محمودزاده يكي از ساكنان شهرك فرهنگيان اروميه در اين ارتباط گفت: «مدتي است كه مارمولكها وارد منازل در اروميه شدهاند و متاسفانه با پيگيريهاي به عمل آمده و تماسهاي مكرر انجام گرفته هيچ اقدامي توسط دستگاههاي اجرايي ذيربط براي كاهش جمعيت مارمولكها در سطح شهر مشاهده نكردهايم».
وي با انتقاد از كمكاري مسئولان مربوطه، اظهار داشت: «در تماسهاي مكرر با اداره كل محيط زيست و مركز بهداشت اروميه متاسفانه كسي در اين زمينه پاسخگو نيست».
گفته ميشود مارمولكها از محل حفر شركت آب و فاضلاب براي لولهكشي فاضلابها وارد منازل ميشوند.
وي خاطرنشان كرد: «شپش موي سر در مدارس آذربايجان غربي نيز توسط مسئولان مربوطه انكار ميشد اما عملا زماني كه اين مشكل بر اثر پنهان كاري و سهلانگاري مسئولان در سطح مدارس به بحران تبديل شد اقدامات براي مبارزه به اين موضوع توسط حالت علني به خود پيدا كرد و از آن ميترسم كه قصه مارمولكها نيز زماني توسط مسئولان مورد توجه قرار گيرد كه كار از كار گذشته است».
محمودزاده گفت: «نتيجه اين پنهان كاري و مصلحت انديشيهاي نادرست برخي مسئولان چيزي جز بدبيني مردم نسبت به عملكرد مسئولان نخواهد داشت».
مورد خاصي در ارتباط با افزايش جمعيت مارمولكها نداريم
مديرگروه بهداشت محيط و حرفهاي معاونت بهداشتي آذربايجان غربي در اين ارتباط گفت: «مورد خاصي در ارتباط با افزايش تعداد مارمولكها در سطح شهر اروميه گزارش نشده است».
سعيد مينايي اظهار داشت: «در صورت مشاهده و گزارش اينگونه موارد اقدامات لازم انجام ميشود اما تاكنون در اين ارتباط گزارشي نداشتهايم».
اين مقام مسئول اعلام كرد: «مارمولكهاي خانگي نه تنها سمي نيستند بلكه در دمشان نيز سيانور وجود ندارد بلكه سودآور نيز هستند چرا كه مارمولكهاي خانگي حشرات موذي را صيد كرده و از تخم آنها نيز استفاده ميكنند و اين موضوع به بهداشت خانه و جوامع مسكوني نيز كمك ميكند».
شبكههاي فاضلاب هر سال سمپاشي ميشوند
مدير دفتر كنترل كيفي شركت آب و فاضلاب آذربايجان غربي نيز ادامه داد: «اين ادعا كه مارمولكها از شبكه فاضلاب وارد منازل ميشوند صحت ندارد».
سهراب طالبي اظهار داشت: «موردي در ارتباط با افزايش جمعيت مارمولكها در سطح شهر مشاهده نكردهام و گزارشي در اين ارتباط نداشتيم».
وي تصريح كرد: «شبكه فاضلاب استان هر سال در فصلهاي گرم سال از جمله تير و مرداد ماه سمپاشي ميشوند».
اين مقام مسئول در ارتباط با اينكه مركز بهداشت محيط و حرفهاي معاونت بهداشتي آذربايجان غربي استفاده از سم را براي دفع حشرات و جانوران منسوخ اعلام كرده، ابراز داشت: مجوز رسمي از سوي مركز بهداشت استان در اين زمينه داريم و ميتوانم مدارك و مستندات را در اين زمينه ارائه كنم.
طالبي با بيان اينكه مارمولكها موجوداتي مفيد در جوامع هستند، اعلام كرد: «مارمولكها نه تنها موجوداتي سمي نيستند بلكه براي جوامع انساني نيز مفيد هستند و نميتوان نسل آنها را منقرض كرد چرا كه اين موجودات از حشرات موذي براي تغذيه استفاده ميكنند و وجود مارمولكها در زنگي انسان سبب دفع حشرات موذي ميشود».
مارمولكها براي دستيابي به غذا به شهرها هجوم آوردهاند
مديركل حفاظت و محيط زيست آذربايجان غربي گفت: «موضوع مارمولكها موضوعي نيست كه رسانهها به اين موضوع دامن بزنند چرا كه مارمولكها از نظر زيست محيطي در زندگي انسان نقس مثبتي دارند».
حسن عباسنژاد اظهار داشت: «با ايجاد پديدههاي گرد و غبار در چند ماه گذشته جمعيت مارمولكها در اروميه افزايش يافته است».
وي تصريح كرد: «با خشكساليهايي كه در چند سال اخير شاهد آن بوديم غذا براي جوندگان و خزندگان در بيابانها كمتر شده است و اين امر سبب هجوم آنها به شهرها شده است».
وجود مارمولكها در خانهها نشان از كثيف بودن آن خانه نيست اما وجود مارمولكها آن هم با تعداد زياد در سطح شهر و هجوم آنها به شهرها ميتواند عاملي براي تشنج افكار عمومي باشد و از سوي ديگر پنهانكاري مسئولان نيز ميتواند مردم را نسبت به اين موضوع حساستر كند.