کشف یک راز جالب درباره گیاهان مرده!/ کانگوروها چگونه محیط زیست را تخریب می‌کنند؟

تحقیقی تازه نشان می‌دهد که کم شدن بقایای مرده گیاهان، چطور جان برخی گونه‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت‏، زندگی در مناطق خشک و بیابانی، کار پرمخاطره‌ای است. شرایط رشد برای گیاهان دشوار است و هر شاخه و برگی ارزش بسیار دارد، حتی شاخه‌ای که مرده و در حال پوسیدگی است.

مطالعه جدیدی که در منطقه حفاظت‌شده ایستگاه بولکوماتا (Boolcoomatta) در استرالیای جنوبی انجام شد، اهمیت باقی‌مانده‌های گیاهی در سوخت‌رسانی به اکوسیستم بیابانی را نشان داد و اتحاد پنهان میان موریانه‌ها و دینگو‌ها را آشکار کرد.

مایک لتنیک، زیست‌شناس از دانشگاه نیو ساوت ولز (UNSW) می‌گوید: «تحقیقات زیادی در اکوسیستم‌های خشک بر روی شبکه‌های غذایی سبزی متمرکز شده‌اند که «دوره‌های رونق» ناشی از رویداد‌های بزرگ بارندگی را بررسی می‌کنند. در این دوره‌های شکوفایی گیاهان بیابانی شکوفه می‌دهند و گونه‌های جانوری افزایش می‌یابند و گیاهخواران و جوندگان با حجم زیادی از غذا احاطه می‌شوند. دوره‌های خشک‌تر، اکوسیستم کمتر جنب و جوش دارد و از همین رو، توجه کمتری را به خود جلب می‌کنند. اما این زمان‌های خشک بسیار مهمند، چرا که بر زندگی در نواحی بیابانی غالب هستند.»

محققان در مطالعه‌ای تازه، توانستند تاثیر علف‌خواران بزرگ بر شبکه‌های غذایی قهوه‌ای را کشف کنند. شبکه‌های غذایی قهوه‌ای آن‌هایی هستند که منبع اصلی غذایی در آن‌ها، اغلب پوشش گیاهی در حال پوسیدگی است تا گیاهان زنده. این بافت گیاهی در حال پوسیدگی زمانی که توسط جانورانی مانند موریانه‌ها و کرم‌ها که غذای مهره‌داران کوچکند مصرف شود، به انرژی غذایی برای بقیه قسمت‌های شبکه تبدیل می‌شود. شبکه غذایی قهوه‌ای در اکثر زیستگاه‌ها وجود دارند، اما تاثیرشان در جا‌هایی با منابع غذایی کمتر، مثل بیابان‌ها و سرزمین‌های خشک روشن‌تر است.

در این تحقیق، معلوم شد که زیست‌توده مرده کمتر، در اثر چرای بیش از حد گیاهخواران می‌تواند منجر به کاهش موریانه‌ها شود. کاهش موریانه‌ها می‌تواند منجر به کاهش مارمولک‌ها و پستانداران در اکوسیستم‌های خشک شود، چرا که آن‌ها غذای بسیاری از این مهره‌داران کوچک هستند.

این یافته‌ها با مطالعات انجام شده در مناطق حاصلخیزتر، جایی که افزایش گیاه‌خواری در واقع شبکه غذایی قهوه‌ای رنگ را تقویت می‌کند و چرخه نیتروژن را افزایش می‌دهد، در تضاد است.

با این حال، در صحرا که در حال حاضر مقدار کمی گیاه در آن رشد می‌کند و حیوانات گیاهخوار بیشتر پوشش گیاهی را می‌بلعند، بقایای کافی برای موجوداتی که از گیاهان مرده تغذیه می‌کنند وجود نخواهد داشت. در نتیجه چیزی هم برای پستانداران کوچک باقی نمی‌ماند.

مدتهاست ثابت شده که کانگورو‌ها در سراسر استرالیای خشک بیش از حد هستند. این مشکل، تا حدی به این دلیل است که یک جزء حیاتی در شبکه غذایی سبز و قهوه‌ای غایب است: شکارچی راس هرم.

انسان‌ها دینگو‌ها را از بسیاری از زمین‌های خشک بیرون کرده‌اند تا از گوسفندان در حال چرا محافظت کنند، تا جایی که یک حصار دینگوی عظیم به طول ۵۶۰۰ کیلومتر (۳۴۹۰ مایل) در سراسر جنوب شرقی استرالیا ساختند.

کانگورو‌ها در بسیاری از مناطق خشک استرالیا به تعداد زیاد دیده می‌شوند، زیرا جمعیت شکارچی اصلی آن‌ها یعنی دینگو، سرکوب شده است. ایجاد نقاط آب مصنوعی برای تامین آب دام، و به طور ناخواسته برای کانگوروها، به کانگورو‌ها کمک کرده است تا در سرزمین خشک زنده بمانند.

تحقیقات قبلا نشان داده بود که فقدان این شکارچیان راس هرم غذایی چطور می‌تواند بر سطح پوشش گیاهی تاثیر بگذارد.
حذف دینگو‌ها از مناظر، علفزار‌های بومی استرالیا را به سمت زمین‌های با پوشش درختچه‌ای سوق داده است. این موضوع فضای مناسبی برای گربه‌ها و روباه‌های وحشی فراهم می‌کند که می‌توانند کیسه‌داران بومی در معرض خطر انقراض را ببلعند. چرای بیش از حد، شکل تپه‌های شنی را تغییر داده و تفاوت در الگو‌های پوشش گیاهی منطقه، حتی از فضا هم قابل مشاهده است.

با این حال، بدون اطلاع اکثر مردم، از بین بردن یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های شبکه‌های غذایی طبیعی قاره خشک ادامه دارد. اگرچه برای تایید این نتایج به کار بیشتری نیاز است.

این تحقیق در نشریه «Ecosystems» منتشر شده است.