درمان ایدز؛ یک مورد تازه بهبودی پس از پیوند مغز استخوان

نتایج مطالعه‌ای که روز دوشنبه ۲۰ فوریه در یک نشریه معتبر علمی منتشر شد بهبود کامل بیماری ایدز در یک فرد آلمانی پس از دریافت پیوند مغز استخوان به تایید رسیده است.

به گزارش یورونیوز، بر اساس نتایج این تحقیق، دیگر هیچ اثری از ویروس عامل بیماری ایدز پس از طی دوره درمان در بدن فرد آلمانی مبتلا به این بیماری دیده نمی‌شود.

مطالعه یاد شده در واقع به شکلی رسمی پرده از یک مورد تازه رهایی از ویروس اچ‌آی‌وی پس از پیوند مغز استخوان برمی‌دارد که جزئیات آن در نشریه معتبر «نیچر مدیسین» چاپ بریتانیا منتشر شده است.

بنا به گزارشی که در روزنامه لوفیگارو به چاپ رسیده، پیش از این تنها دو مورد مشابه بهبودی از بیماری ایدز مورد تایید قرار‌گرفته و در نشریات علمی شرح آن داده شده بود.

یکی از این دو مورد به سال ۲۰۰۹ بر می‌گردد که بیماری از برلین از بیماری ایدز شفا یافت و دیگری ۱۰ سال بعد برای بیماری از لندن حاصل شد.

گفته می‌شود که دو مورد دیگر از بهبودی از بیماری ایدز طی سال گذشته در کنفرانس‌های علمی به تفصیل شرح داده شد، اما تاکنون جزئیات آن مجوز انتشار در نشریات علمی را دریافت نکرده است.

کنسرسیوم بین‌المللی IciStem که با مشارکت انستیتو پاستور این مطالعه را انجام داده در گزارش خود آورده است که سومین فرد شفا یافته به صورت تصادفی و پس از دریافت سلول‌های بنیادی برای درمان سرطان خون از ادامه درمان به منظور مقابله با ویروس اچ‌آی‌وی بی نیاز شد.

بر اساس نتیجه این تحقیق، چهار سال پس از قطع درمان بیماری ایدز دیگر ذرات ویروسی یا مخزن ویروسی با قابلیت فعال‌شدن مجدد و نیز پاسخ‌های ایمنی در برابر ویروس در بدن بیمار مشاهده نشده است.

بیماران قبلی درمان شده همگی وضعیت مشترک خاصی داشته‌اند. آنها از سرطان خون رنج می بردند و از پیوند سلول‌های بنیادی بهره مند شدند که سیستم ایمنی آنها را عمیقاً مرمت و نوسازی کرده است.

فرد اهداکننده سلول‌های بنیادی به این بیماران از یک جهش نادر در ژنی به نام CCR5 برخوردار بوده است؛ این جهش ژنتیکی در واقع عامل اصلی ممانعت از ورود ویروس اچ‌آی‌وی به سلول ها قلمداد می‌شود.

به گفته یک محقق و متخصص بیماری‌های ویروسی که در نگارش مطالعه یاد شده مشارکت داشته «سلول های ایمنی بیمار در طول پیوند مغز استخوان به طور کامل با سلول های اهدا کننده جایگزین می شود؛ این پدیده این امکان حذف اکثریت قریب به اتفاق سلول‌های عفونی را فراهم می کند.»

وی می‌افزاید: «این یک موقعیت استثنایی است که همه عوامل دخیل از جمله برخوردار بودن فرد اهدا کننده از جهش ژنتیکی خاص به صورت همزمان دست به دست هم دهد تا این پیوند موفقیتی مضاعف در درمان سرطان خون و بیماری ایدز داشته باشد.»

اگر موارد بهبودی اخیر برای غلبه آتی متخصصان بر ویروس اچ‌آی‌وی امیدبخش بوده است اما باید یادآور شد که پیوند مغز استخوان همچنان یک عمل بسیار سنگین و پرخطر قلمداد می‌شود و چنین پیوندی هنوز با بدن اغلب ناقلان ویروس سازگار نیست.