سامسونگ‌سازان توپخانه می‌سازند

یک سال پس از حمله روسیه به اوکراین، این جنگ باعث تلاش جهانی برای تولید موشک‌ها، تانک‌ها، گلوله‌های توپخانه و سایر مهمات بیشتر شده است. تعداد کمی از کشورها به سرعت کره‌جنوبی برای افزایش تولید اقدام کرده‌اند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، سال گذشته، صادرات تسلیحات کره‌جنوبی ۱۴۰درصد افزایش یافت و به رکورد ۳/ ۱۷میلیارد دلار رسید؛ از آن جمله می‌توان به معاملاتی به ارزش ۴/ ۱۲میلیارد دلار برای فروش تانک، هویتزر، جت‌های جنگنده و پرتاب کننده‌های موشک به لهستان، یکی از نزدیک‌ترین متحدان اوکراین اشاره کرد. اما درحالی‌که کره‌جنوبی فروش تسلیحات خود را در سطح جهان گسترش می‌دهد، از ارسال کمک‌های مرگبار به خود اوکراین خودداری کرده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، در عوض، بر پر کردن شکاف تسلیحاتی مجدد در جهان تمرکز کرده است و در عین حال در مقابل هر نقش مستقیمی در تسلیح اوکراین مقاومت و قوانین کنترل صادرات سخت‌گیرانه‌ای را بر تمام فروش‌هایش اعمال می‌کند. احتیاط کره‌جنوبی تا حدی ناشی از عدم تمایل این کشور به خصومت آشکار با مسکو است؛ چراکه قصد ندارد با در افتادن با مسکو، این کشور را تشویق کند تا تحریم‌های علیه کره‌شمالی را نادیده بگیرد. کشورهای آمریکای لاتین، اسرائیل و سایر کشورها نیز از ارسال مستقیم سلاح به اوکراین خودداری کرده‌اند. با این حال، صنایع دفاعی کشورهای کمی در نتیجه حمله روسیه به اندازه کره‌جنوبی رونق گرفته است. به‌رغم درخواست‌های کی‌یف و ناتو برای ارسال تسلیحات به اوکراین، سئول همچنان از زیر بار این درخواست فرار می‌کند و بین اتحاد پایدار خود با واشنگتن و منافع ملی و اقتصادی خود تعادل برقرار می‌کند.

برخلاف متحدان آمریکا در اروپا که در پایان جنگ سرد، ظرفیت‌های نظامی و تولید تسلیحات خود را کاهش دادند، کره‌جنوبی یک زنجیره تامین دفاعی داخلی قوی برای پاسخگویی به تقاضای نیروهای مسلح خود و محافظت در برابر کره‌شمالی برقرار کرده است. از زمان تهاجم روسیه، تامین‌کنندگان تسلیحات مانند ایالات متحده با کمبود عمده تولید موشک‌انداز و سایر تسلیحات مواجه بوده‌اند. آلمان و سایر کشورها نیز برای تامین تانک در جهت ارسال به اوکراین تلاش کرده‌اند. خریداران شروع به جست‌وجو در نقاط دیگر کرده‌اند. درحالی‌که کشورهای اروپای شرقی پس از ارسال تسلیحات دوران شوروی خود به اوکراین، برای تجهیز و ارتقای ارتش خود وارد رقابت شده‌اند، کره‌جنوبی به یک گزینه قابل توجه تبدیل شده است. قرارداد تانک‌ها و هویتزرهای مورد نیاز لهستان در اواخر ماه اوت با پیمانکاران ارشد دفاعی کره‌جنوبی امضا شد. کمتر از سه ماه طول کشید تا اولین محموله رسید. ورشو از این سرعت عمل قدردانی کرد. آندری دودا، رئیس‌جمهوری لهستان، با استقبال از ورود محموله به بندر گفت: «وقتی محموله‌ای دریافت می‌شود، گفته می‌شود که ما مدت‌ها منتظر این روز بوده‌ایم؛ اما با خشنودی زیاد، می‌خواهم تاکید کنم که ما برای این روز خیلی منتظر نماندیم.» سفارش‌های لهستان برای دولت یون سوک یول، رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی که قول داده است تا سال ۲۰۲۷ کشورش را پس از ایالات متحده، روسیه و فرانسه به چهارمین صادرکننده بزرگ سلاح تبدیل کند، موهبتی بود.

بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، کره‌جنوبی از سال۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ سریع‌ترین رشد را در میان ۲۵ صادرکننده برتر تسلیحات در جهان داشت و با ۸/ ۲درصد سهم از بازار جهانی در رتبه هشتم قرار گرفت. این ارقام مربوط به قبل از امضای قرارداد با لهستان، مصر و امارات متحده عربی در سال گذشته است. هان‌هووا ائرو اسپیس، (Hanwha Aerospace) بزرگ‌ترین پیمانکار دفاعی کره‌جنوبی، سرش شلوغ‌تر از همیشه است و قصد دارد تا سال آینده ظرفیت تولید خود را سه برابر افزایش دهد. در یکی از روزهای اخیر در چانگ‌وون، یکی از شهرهای صنعتی در ساحل جنوبی کره‌جنوبی، پرفروش‌ترین سلاح این کشور، یعنی هویتزر خودکششی موسوم به «کی ۹)، در زمین‌های به اندازه ۶زمین فوتبال دیده می‌شوند که توسط کارخانه «هان‌هووا» در آنجا مستقر شده است. پارک سانگکیو، مهندس هان‌هووا، با اشاره به سفارش‌ها «کی ۹» از لهستان و سایر کشورها، گفت: «ما باید دو خط مونتاژ دیگر را برای پاسخگویی به تقاضای روبه رشد اضافه کنیم.» طراح این کارخانه غول‌پیکر در حال تنظیم مقدمات است تا این دو خط مونتاژ را در آن جای دهد.

سئول حمله به اوکراین را محکوم کرد و یون قول داده است از ارزش‌هایی مانند «آزادی» و از نظم بین‌المللی «مبتنی بر قوانین فعلی» محافظت به‌عمل آورد. اما اشتیاق کره‌جنوبی برای افزایش صادرات تسلیحات در بحبوحه جنگ، مشکلات این کشور را نیز برجسته کرده است. در این راستا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به کره‌جنوبی نسبت به کمک نظامی به اوکراین هشدار داد و گفت که انجام این کار روابط بین مسکو و سئول را خراب می‌کند و می‌تواند روسیه را به تعمیق روابط نظامی با کره‌شمالی ترغیب کند. جنگ در اوکراین کره‌شمالی را به روسیه نزدیک‌تر کرده است. این کشور آشکارا از حمله روسیه حمایت کرد و واشنگتن آن را به ارسال گلوله‌های توپخانه، راکت و دیگر مهمات به روسیه متهم کرده است. هنگامی که سئول با فروش گلوله‌های توپخانه برای کمک به ایالات متحده در جهت تکمیل ذخایر خود موافقت کرد، بر یک شرط صریح کنترل صادرات اصرار داشت که «کاربر نهایی» ایالات متحده باشد، قانونی که برای تمام کشورهای دیگر نیز وجود داشته است؛ از جمله قراردادهایش با لهستان. البته سئول برای چندین دهه است که چنین بندی را در قراردادهایش لحاظ می‌کند. باوجوداین، برخی از فناوری‌های تسلیحاتی کره‌جنوبی از پیش به اوکراین راه یافته است: هویتزرهای کراب لهستانی که به اوکراین فرستاده شده‌اند از شاسی‌های «کی ۹» کره‌جنوبی استفاده می‌کنند. (اداره سازمان‌های دفاعی کره‌جنوبی از اظهارنظر درباره اینکه آیا این انتقال، کنترل‌های صادراتی سئول را نقض می‌کند یا خیر، خودداری کرد.)

یانگ اوک، کارشناس تسلیحات در موسسه مطالعات سیاستی «آسان» در سئول گفت: «این امکان وجود دارد که سلاح‌های کره‌جنوبی از طریق کشورهای دیگر به اوکراین برسد. این تردید وجود دارد که کره‌جنوبی با چه شدتی کنترل صادرات خود را در چنین مواردی اعمال خواهد کرد.» زمانی که یون و بایدن در ماه مه در سئول ملاقات کردند، بر این نکته تاکید داشتند که در زنجیره تامین صنایع دفاعی همکاری کنند. اگرچه کره‌جنوبی تسلیحات دوران شوروی را که اوکراین بیش از همه به آن نیاز دارد، تولید نمی‌کند؛ اما بسیاری از سیستم‌های تسلیحاتی این کشور با تسلیحات ناتو که به سمت اوکراین می‌روند، سازگار هستند. هان‌هووا امیدوار است فناوری‌های خود در توپخانه و خودروهای زرهی را با ایالات متحده به اشتراک بگذارد و به ناتو کمک کند تا سلاح‌هایی را که آمریکایی‌ها دیگر نمی‌سازند یا قادر به تامین سریع آن نیستند، مسلح کند. سون جائه ایل، رئیس شرکت هوافضای هان‌هووا گفت: «ایالات متحده نمی‌تواند هر سلاحی بسازد.» سون اخیرا در دفتر هان‌هووا در سئول گفت: «ژئوپلیتیک، سرنوشت ما را به پرورش صنعت دفاعی تبدیل کرده است.» درحالی‌که ایالات متحده در رقابت با روسیه و چین تسلیحات پیشرفته‌ای مانند ناوهای هواپیمابر، زیردریایی‌های هسته‌ای و هواپیماهای پیشرفته می‌سازد، کره‌جنوبی روی سلاح‌های سطح متوسط مانند توپخانه، خودروهای زرهی و تانک‌ها تمرکز کرده است و انباشتی از این نوع تسلیحات دارد. همین امر این کشور را در میان رقبای این نوع فناوری‌ها قرار داده است.

هان‌هووا از اواخر دهه۱۹۹۰ تقریبا ۱۲۰۰هویتزر «کی‌ ۹» برای خود تولید کرده و همچنین صدها عراده دیگر را برای هند، ترکیه، استونی، فنلاند و نروژ فرستاده است. به گفته تحلیلگران کره‌جنوبی، هویتزرهای خود کششیِ هان‌هووا ۵۵درصد از بازار صادرات هویتزرهای خودکششی جهان را از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ به خود اختصاص دادند. سفارش عظیم لهستان رونق قابل توجه اقتصادی را برای سئول در بخش صنایع دفاعی به‌همراه خواهد آورد. رومانی یکی دیگر از کشورهای ناتو است که در حال مذاکره برای خرید «کی ۹» کره‌جنوبی است. کره‌جنوبی با پیشنهاد انتقال فناوری و تسهیل تولیدات داخلی، قراردادهای صادرات تسلیحات خود را شیرین‌تر و شبکه صنایع دفاعی داخلی خریداران خود را تقویت می‌کند. ترکیه تانک اصلی جنگی خود به نام آلتای و هویتزرهای «تی-۱۵۵» خود را بر اساس مدل‌های کره‌جنوبی ساخته است. هان‌هووا در حال ساخت کارخانه‌ای در استرالیا برای مونتاژ «کی۹» با تامین‌کنندگان محلی است. بیشتر هویتزرهای کره‌جنوبی که لهستان خریداری می‌کند در لهستان با شرکای محلی تولید می‌شود. کره‌جنوبی به نیکی می‌داند که چنین مشوق‌هایی چقدر می‌توانند قدرتمند باشند. برای دهه‌ها، این کشور با مهندسی معکوس سخت‌افزار نظامی آمریکا برای ساخت و پیشبرد سلاح‌های خود تلاش کرده است. هان‌هووا قبلا به‌عنوان سازنده مواد منفجره کره شناخته می‌شد.

این کارخانه دینامیت می‌ساخت؛ اما دولت آن را به‌عنوان پیمانکار دفاعی در دهه۱۹۷۰ برای ساخت نارنجک، مین زمینی و منور تعیین کرد. اکنون سیستم‌های رادار، موتورهای هواپیما، روبات‌های خنثی‌کننده بمب، خودروهای جنگی بدون سرنشین و سلاح‌های ضدهوایی تولید می‌کند. این کشور همچنین با برنامه فضایی کره‌جنوبی همکاری می‌کند. با شروع جنگ در اوکراین، هان‌هووا با حمایت کامل دولت و ارتش کره‌جنوبی، چشم‌انداز خود را قاطعانه به بازار جهانی معطوف کرده است. یون در ماه ژوئن با همتای لهستانی خود ملاقات کرد تا به امضای قراردادهای تسلیحاتی در سال گذشته سرعت ببخشد. در ژانویه، دفتر او اعلام کرد که یک کارگروه جدیدی را برای ارتقای صادرات تسلیحات این کشور باز کرده است.