آشتی‌کنان کره و ژاپن پس از ۸۰ سال

کره جنوبی روز دوشنبه گفت که به امید بهبود روابط گسسته بین متحدان کلیدی آمریکا، راه‌حلی را برای یکی از شدیدترین اختلافات تاریخی خود با ژاپن پیشنهاد کرده است. دولت گفت بنیادی ایجاد کرده است که صندوقی از کسب‌وکار‌های کره‌ای را تشکیل داده و از این پول جمع‌آوری‌شده برای جبران خسارت به کره‌ای‌هایی استفاده می‌کند که از سوی شرکت‌های ژاپنی که طی جنگ جهانی دوم بر کره به‌عنوان کشوری مستعمره حکومت می‌کردند، مجبور به کار شدند.

به گزارش دنیای اقتصاد، «چو سانگ‌هون» در گزارش ۶مارس در نیویورک‌تایمز نوشت: این موضوع پس از حکم دادگاه عالی کره‌جنوبی در سال۲۰۱۸ که شرکت‌های ژاپنی را مسوول پرداخت غرامت به قربانیان کار اجباری اعلام کرد، روابط دو کشور را به یکی از پایین‌ترین سطوح در دهه‌های اخیر رساند. ژاپن اصرار دارد که چنین مسائلی مدت‌ها پیش و بر اساس معاهده‌ای در سال۱۹۶۵ که روابط دیپلماتیک پس از جنگ را ایجاد کرد، حل و فصل شده است.

در یک وضعیت مقابله به مثل و تشدید تنش‌ها، سئول و توکیو پس از حکم دادگاه عالی علیه یکدیگر دست به تلافی زده و محدودیت‌های تجاری و تحریم کالا‌ها را اعمال کردند. واشنگتن بار‌ها از دو متحد خواسته است تا مناقشه را حل کنند و برای رویارویی با چالش‌های منطقه‌ای مانند کره‌شمالی و چین بیشتر با یکدیگر همکاری کنند.

«یون سوک یول»، رئیس‌جمهور کره جنوبی که ماه مه گذشته به قدرت رسید، بهبود روابط با ژاپن را یکی از اولویت‌های دیپلماتیک خود قرار داده است. دولت او روز دوشنبه گفت امیدوار است شرکت‌های ژاپنی که از کار اجباری کره‌ای‌ها استفاده کردند نیز به این صندوق کمک کنند. تاکنون، دادگاه‌های کره‌جنوبی به ۱۵قربانی در مجموع ۳میلیون دلار غرامت از زمان صدور حکم دادگاه عالی پرداخت کرده‌اند؛ هرچند شرکت‌های ژاپنی از پرداخت آن خودداری کرده‌اند. صد‌ها قربانی دیگر نیز برای پرداخت غرامت شکایت کرده‌اند.

«پارک جین»، وزیر امور خارجه کره‌جنوبی، روز دوشنبه در کنفرانسی خبری با اعلام این پیشنهاد گفت: «همکاری بین کره‌جنوبی و ژاپن بسیار مهم است. ما دیگر نباید از بن‌بست روابط کره‌جنوبی و ژاپن غافل شویم و باید به چرخه معیوب برای منافع ملی خود پایان دهیم.» در توکیو، اما «یوشیماسا هایاشی»، وزیر خارجه ژاپن به خبرنگاران گفت که ژاپن از پیشنهاد کره‌جنوبی «قدردانی» می‌کند و خاطرنشان کرد که این پیشنهاد «بر اساس این فرض نیست که شرکت‌های ژاپنی به این صندوق کمک خواهند کرد.»

هیچ واکنش فوری از سوی قربانیان کره‌ای کار اجباری یا وکلای آن‌ها در روز دوشنبه وجود نداشت. اما برخی قربانیان پس از افشای عناصر کلیدی آن در هفته‌های اخیر در خبرگزاری‌های کره جنوبی، به‌شدت از راه‌حل پیشنهادی انتقاد کردند. نگرانی اصلی آن‌ها این است که این پول مستقیما از شرکت‌های ژاپنی که در طول جنگ از کار اجباری سود می‌برند، دریافت نشود، همان‌طور که در تصمیم دادگاه عالی در سال۲۰۱۸ تصریح شده است.

برخی از این شرکت‌ها شامل موفق‌ترین شرکت‌های ژاپنی مانند صنایع سنگین «نیپون استیل» و «میتسوبیشی» هستند. اعلامیه سئول پس از ماه‌ها مذاکره با توکیو اعلام شد. بر اساس گزارش‌های خبری کره‌جنوبی تاکنون، ژاپن در برابر ایده مشارکت در این صندوق مقاومت کرده است؛ زیرا می‌ترسد که این کار معادل پرداخت غرامت باشد. (پارک روز دوشنبه گفت که دولت ژاپن احتمالا با مشارکت شرکت‌های ژاپنی به صندوق، اگر داوطلبانه باشد، مخالفت نخواهد کرد.)

توکیو مدت‌ها اصرار داشت که تمام ادعا‌های ناشی از حاکمیت استعماری خود بر کره از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۴۵ -از جمله موارد مربوط به کار اجباری و بردگی جنسی زنان- زمانی که ژاپن به‌عنوان بخشی از معاهده۱۹۶۵ به کره‌جنوبی ۵۰۰میلیون دلار کمک و وام‌های ارزان ارائه کرد، حل و فصل شد. کره‌جنوبی بخشی از این پول را صرف ساخت بزرگراه‌های اصلی و کارخانه‌های صنعتی کلیدی خود، مانند کارخانه‌های متعلق به غول فولادسازی «پوسکو» کرد. از همین کسب‌وکار‌های کره‌جنوبی خواسته می‌شود تا به صندوق اعلام‌شده کمک مالی کنند. ایالات متحده روابط تیره بین سئول و توکیو را به‌عنوان یک حلقه ضعیف در اتحاد‌های آسیا-اقیانوسیه خود می‌بیند و در مواجهه با ظهور چین و آزمایش‌های موشکی تحریک‌آمیز کره‌شمالی برای تقویت همکاری‌های سه جانبه تلاش کرده است. «ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، هفته گذشته گفت که ایالات متحده سئول و توکیو را به‌خاطر تلاش‌های اخیرشان برای بهبود روابط تحسین می‌کند.