چرا مغزمان همیشه چیز‌ها را فراموش می‌کند؟

فرارو- همه ما تمایل داریم چیز‌ها را فراموش کنیم واقعیتی غم انگیز که باعث می‌شود به معیوب بودن وجودمان توجه کنیم. این واقعیت ناراحت کننده است و می‌تواند ما را عصبانی کند، اما هم چنین می‌تواند به ما کمک کند آرام شویم بالاخره آیا همیشه می‌خواهیم همه چیز را واقعا به یاد بیاوریم؟ انسان‌ها می‌خواهند از کودکی تا پیری به خاطرات خود وفادار بمانند. ما معمولا فراموش می‌کنیم که خاطرات مان نیز توسط تروما (روان زخم) و حوادث دردناک و دلخراش زخمی شده است.

به گزارش فرارو به نقل از تی آر تی؛ حتی بدتر از آن معمولا تجربیات آسیب زای خود را آن گونه که بوده به خاطر نمی‌آوریم و تمایل داریم آن را به شکلی تحریف شده به خاطر آوریم که به آن "تقویت حافظه" می‌گویند. به گفته روانشناسان در نتیجه این موضوع به خاطر سپردن ممکن است مشکل سازتر از فراموشی در تلاش برای نظم بخشیدن به خانه کوچک مغزمان باشد.

"درین استرنج" استاد روانشناسی در کالج عدالت کیفری جان جی و "ملانی کی تی تاکارانگی" دانشیار روانشناسی در دانشگاه فلیندرز می‌نویسند: "متاسفانه تقویت حافظه پیامد‌های واقعی دارد: هرچه افراد تقویت بیش تری نشان دهند احتمال بیش تری دارد که علائم تجربه مجدد مرتبط با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مانند افکار و تصاویر مزاحم را گزارش کنند".

در نتی[ه، آیا فراموشی بد است؟ سیستم عصبی ما تمایل دارد تجربیات آسیب زا را فراموش کند تا از اثرات منفی آن خلاص شود. از این نظر فراموشی یک تجربه رهایی بخش از رنج ماست.

"لورن گراویتز" نویسنده در حوزه علم و محیط زیست می‌نویسد: "مغز انسان به طور قابل توجهی انعطاف پذیر است. توانایی آن برای هرس انتخابی شاخه‌های خطاکار خاطرات‌مان یک انطباق ضروری است. اگر هر لحظه از هر روز را به یاد بیاوریم بسیاری از ما به قدری در ذهن خود غرق می‌شویم که نمی‌توانیم فعالیتی کاربردی باشیم".

فراموشی به یادآوری کمک می‌کند

براساس مطالعه‌ای صورت گرفته در سال ۲۰۰۷ میلادی حذف برخی از خاطرات که می‌تواند به عنوان تمرین فراموشی ترجمه شود به ما کمک می‌کند تا بهتر به یاد بیاوریم و بار سنگینی را که بر روی سیستم عصبی مان تحمیل شده کاهش می‌دهد.

"مایکل اندرسون" استاد علوم اعصاب شناختی در دانشگاه اورگان می‌گوید: "ما مدتی است استدلال کرده ایم که فراموشی سازگاری می‌باشد این که افراد به طور فعال برخی از خاطرات را برای تسهیل تمرکز ذهنی مهار می‌کنند".

این مطالعه نشان داد که یک حافظه تازه می‌تواند بیش‌تر نتیجه پاک کردن اطلاعات غیر ضروری باشد تا پردازش آن. اندرسون می‌گوید: "سر شما پر از چیز‌های شگفت انگیزی است که نیازی به دانستن آن ندارید".

با این وجود، چگونه می‌توانید اطلاعات بی فایده را به نفع موارد ضروری پاک کنید؟

پاکسازی صرفا چیزی نیست که به طور سیستماتیک در طول زندگی تان رخ دهد. کارشناسان فکر می‌کنند که لحظات بحران معمولا افراد را مجبور می‌کنند تا به آنچه برای پاکسازی نیاز دارند فکر کنند.

روانشناسان بر این باورند که اگر در آن لحظه تشخیص دهید که چه کسی هستید و می‌خواهید در زندگی خود چه کاری انجام دهید در موقعیت خوبی خواهید بود که آن چه را که دیگر به آن نیاز ندارید حذف کنید و چیز‌هایی را که واقعا مهم هستند را نزدیک نگه دارید.

به عبارت دیگر، چیز‌هایی را که لازم نیست برای همیشه به خاطر بسپارید فراموش خواهید کرد که ذخیره عصبی شما را از اطلاعات غیرضروری پاک می‌کند و بار‌های ذهنی را که نمی‌توانید باور کنید به هر قیمتی که شده رها می‌کند.

تکنیک‌های بهبود حافظه

دانشمندان فکر می‌کنند که راهبرد‌های بهبود حافظه مانند گوش دادن به اطلاعات ممکن است به افراد کمک کند تا بفهمند چه چیزی واقعا ضروری است و چه چیزی برای آنان نیست. این تکنیک‌ها هم چنین به افراد کمک می‌کنند تا اطلاعات اشتباه ذخیره شده در حافظه خود را از اطلاعات صحیح جدا کنند.

اغلب اوقات سیستم ذهنی ما با انگیزه‌ها، اطلاعات، خیال‌پردازی‌ها و واقعیت‌های مختلف درگیر می‌شود و تاثیرات مهمی بر تفسیرمان از وقایع قدیمی یا نحوه به یاد آوردن خاطرات گذشته می‌گذارد.

زمانی که یک دوست قدیمی را به طور تصادفی در خیابان می‌بینید خاطرات قدیمی با او را به یاد می‌آورید. اگر به نظر برسد دوست قدیمی شغل بهتری نسبت به شما دارد حافظه‌تان تمایل خواهد داشت چیر‌هایی را در مورد او به یاد بیاورد که می‌تواند توضیح دهد که چرا او از شما موفق‌تر است، اما در حالت معکوس این روند هم چنان ادامه دارد و مجموعه‌ای از حقایق را در مورد رابطه و یادآوری آن به شما ارائه می‌دهد.

در نتیجه، تمام خاطرات تابع درک کنونی رویداد‌ها هستند. تکنیک‌های بهبود حافظه تکرار آن چه فکر می‌کردید از قبل می‌دانستید به شما کمک می‌کند رویدادها، مفاهیم و رفتار‌های مختلف را به شیوه‌ای بهتر و عینی‌تر به خاطر بسپارید. یکی از بزرگترین موانع داشتن حافظه کارآمد ریشه در یادگیری اشتباه و سوء تفاهم دارد. این موضوع می‌تواند سیستم ذهنی را از مدیریت منطقی اطلاعات آینده به دلیل درک ناموفق حوادث قبلی باز دارد.

این وضعیت را "تداخل" نامیده اند که در آن دو روایت متفاوت از واقعیت‌ها با یکدیگر برخورد می‌کنند که منجر به حواس پرتی و فراموشی می‌شود. کارشناسان در این شرایط توصیه می‌کنند که با تکرار هر دو نسخه از واقعیت موضوع را حل کنید. روند تکرار در نهایت نشان می‌دهد که کدام نسخه درست یا غلط است و به این مشکل رسیدگی می‌کند و حافظه را از اطلاعات غلط و بار غیر ضروری رها می‌کند. پس از آن، حافظه فرد احتمالا تمایل دارد اطلاعات تکرار شده را به خاطر بسپارد و یادگیری قدیمی پردازش نشده را فراموش کند.

عوارض جانبی کووید - ۱۹

پاندمی مرگبار کووید زندگی در سراسر جهان را برای همیشه تغییر داده است. به گفته کارشناسان بهداشت این ویروس نه تنها افراد را از نظر روانی بیمار کرده بلکه به حافظه شان نیز آسیب رسانده است.

افرادی که خوشبختانه از این بیماری بهبود یافته اند گلایه‌های مختلفی مانند از دست دادن حافظه کوتاه مدت، حواس پرتی و سردرگمی را نیز گزارش کرده اند. از آنجایی که کووید - ۱۹ حافظه افراد را به هم ریخته آنان را با گزینه کم‌تر برای انتخاب و با فعالیت‌های کتری در خانه‌های شان محبوس کرده است که باعث افزایش کسالت و اضطراب و حتی منجر به فراموشی بیش‌تر می‌شود.

نتیجه مطالعه‌ای تازه نشان داد که انزوای اجتماعی می‌تواند منجر به شکست‌های عصبی جدی مانند زوال شناختی و زوال عقل شود.

"دیزی فانکورت" اپیدمیولوژیست در دانشگاه کالج لندن و یکی از نویسندگان مقاله مرتبط با آن مطالعه می‌گوید: "ما شاهد یک مجموعه واقعا رو به رشد از شواهد هستیم که نشان می‌دهند چگونه انزوا و تنهایی مرتبط با بروز انواع مختلف بیماری و با مرگ و میر زودرس هستند".