یک مطالعه جدید گزارش میدهد که ستاره شناسان قدیمیترین نمونههای شناخته شده مولکولهای آلی پیچیده را در جهان کشف کرده اند.
بر اساس این مطالعه، این مواد شیمیایی، بسیار شبیه به موادی که در دود و دوده روی زمین یافت میشوند، در یک کهکشان اولیه قرار دارند که زمانی شکل گرفته است که جهان حدود ۱۰ درصد سن فعلی خود را داشته است.
مولکولهای مبتنی بر کربن که از نظر فنی به عنوان هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای شناخته میشوند، در ذخایر نفت و زغال سنگ روی زمین و همچنین در مه دود یافت میشوند.
جاستین اسپیلکر، نویسنده ارشد این مطالعه، ستاره شناس دانشگاه تگزاس A&M در ایستگاه کالج، به Space.com گفت: مولکولهایی که ما پیدا کردیم چیزهای سادهای مانند آب یا دی اکسید کربن نیستند. ما در مورد مولکولهای بزرگ و فلاپی با دهها یا صدها اتم در آنها صحبت میکنیم.
این مولکولهای آلی پیچیده در فضا رایج هستند، جایی که اغلب با دانههای ریز گرد و غبار مرتبط هستند. اخترشناسان آنها را بررسی میکنند، زیرا میتوانند به آشکار کردن جزئیات کلیدی فعالیت در کهکشانها کمک کنند؛ به عنوان مثال، آنها به تأثیرگذاری بر سرعت سرد شدن گاز بین ستارهای کمک میکنند. با این حال، شناسایی این مولکولها در کهکشانهای بسیار دور که زمانی که کیهان نسبتاً جوان بود، بسیار چالشبرانگیز بوده است، زیرا تلسکوپها از نظر حساسیت و تعداد طولموجهای نوری که نظارت میکردند محدود بودند.
اکنون، اسپیلکر و همکارانش با استفاده از تلسکوپ فضایی جدید و فوقالعاده قدرتمند جیمز وب ناسا (JWST)، این مولکولها را در کهکشانی به نام SPT ۰۴۱۸-۴۷ در فاصله بیش از ۱۲ میلیارد سال نوری از زمین شناسایی کردهاند.
اسپیلکر میگوید: «این قابل توجه است که جهان میتواند مولکولهای بسیار بزرگ و پیچیده را خیلی سریع پس از انفجار بزرگ بسازد.»
با توجه به فاصله بسیار زیاد SPT ۰۴۱۸-۴۷، نوری که ستاره شناسان کشف کردند سفر خود را کمتر از ۱.۵ میلیارد سال پس از انفجار بزرگ آغاز کرد.
این کشف با کمک یک تار در بافت فضا-زمان به نام عدسی گرانشی انجام شد. آلبرت اینشتین کشف کرد که جرم فضا-زمان را منحرف میکند، کمی شبیه این که چگونه یک توپ بولینگ میتواند ورقهای لاستیکی را که روی آن قرار گرفته است بکشد.
هر چه جرم یک جسم بیشتر باشد، منحنیهای فضا-زمان در اطراف شی بیشتر میشود و بنابراین کشش گرانشی جسم قویتر است. نحوه رفتار گرانش به این معنی است که میتواند نور را مانند یک عدسی خم کند، بنابراین یک میدان گرانشی قدرتمند، مانند میدانی که توسط یک خوشه عظیم از کهکشانها تولید میشود، میتواند مانند یک ذره بین غول پیکر عمل کند.
اسپیلکر گفت که ستاره شناسان رکورد قبلی قدیمیترین مولکولهای آلی پیچیده را با استفاده از رصدهای بیش از یک روز کامل توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا شناسایی کردند. او گفت که در مقایسه، با استفاده از JWST، "ما فقط یک ساعت به این کهکشان خیره شدیم. " وب واقعاً جستجوی مولکولهای آلی را بسیار آسان میکند.