زنبور کرکس (Vulture Bee) از نوع زنبورهای بدون نیش است که قدمت نخستین اطلاعات ثبت شده درباره آنها به سال ۱۷۵۸ باز میگردد. اما در سال ۱۹۸۲ بود که تغذیه زنبورهای کرکس از گوشت حیوانات مرده توسط حشره شناس دیوید روبیک (David Roubik) کشف شد.
به گزارش عصر ایران، این کشفی قابل توجه بود، زیرا زنبورها مدتها به عنوان حیواناتی گیاهخوار شناخته میشدند. همانطور که زنبورهای کرکس تکامل یافته اند، تغییرات در آناتومی و همچنین فرهنگ کندو به سازگاری آنها با این رژیم غذایی جدید کمک کرده است.
زنبور کرکس از جنس تریگونا (Trigona genus) به رنگ قهوهای مایل به قرمز دیده میشود و اندازه آن بین ۸ تا ۲۲ میلیمتر است. زنبورهای کرکس برخلاف بیشتر زنبورهای دیگر گرده جمع آوری نمیکنند، به طور خودخواسته گرده افشانی نکرده و از شهد گیاهی تغذیه نمیکنند. در عوض، آنها ترجیح میدهند تا از لاشه یا پروتئینهای حیوانی مرده تغذیه کنند.
زنبورهای کرکس از آروارههای خود برای پاره کردن گوشت استفاده میکنند. زنبورهای کرکس دارای پنج دندان بزرگ و نوک تیز روی آروارههای خود هستند. این دندانها در شهرت گازهای دردناک این حشره نقش دارند.
زنبورهای کرکس عسل منحصر به فرد خود را از ترشحات سرشار از پروتئین از غدد هیپوفارنکس تولید میکنند.
زنبورهای کرکس به رغم نام ترسناک خود، حشراتی اجتماعی هستند. کلنیهای زنبور کرکس از سلسله مراتب زنبورهای معمولی شامل زنبور ملکه، زنبور کارگر، زنبور نر و لارو تشکیل شده است.
زنبور کرکس به دلیل رژیم غذایی غیرمعمول خود که شامل مصرف گوشت لاشه و پروتئینهای حیوانی مرده میشود، این نام را گرفته و متفاوت از زنبورهای دیگر طبقه بندی شده است.
اگرچه زنبورهای کرکس همچنان به عنوان حشراتی شکارچی و جستجوگر غذا در نظر گرفته میشوند، اما تنها با مصرف شهد همانند بیشتر زنبورهای دیگر نمیتوانند به زندگی خود ادامه دهند.
طی یک پژوهش که توسط حشره شناسان دانشگاههای کورنل، کلمبیا و کالیفرنیا ریورساید انجام شد، از گوشت مرغ خام به عنوان طعمه برای مطالعه رفتارهای زنبورهای کرکس استفاده شد. پژوهشگران دریافتند که زنبورهای کرکس گوشت خام تازه را نیز مصرف میکنند. افزون بر این مشخص شد که زنبورهای کرکس گوشت خام تازه را به گوشت فاسد یا تا حدی فاسد ترجیح میدهند.
زنبورهای کرکس تنها زنبورهای بدون نیش جهان نیستند، اما تنها زنبورهای بدون نیش هستند که گوشت مصرف میکنند. این زنبورها بیشتر در بخشهایی از جهان یافت میشوند که گلهای سرشار از شهد به میزان کم یافت میشوند. دانشمندان بر این باورند که رقابت شدید برای منابع محدود موجب سازگاری آنها با رژیم غذایی حاوی گوشت شده است.
زنبورهای کرکس دارای یک میکروبیوم روده سرشار از اسید هستند که به گوارش این پروتئینهای پیچیده کمک میکند. معده آنها مملو از باکتریهای اسید دوست است که به محافظت از زنبورها در برابر پاتوژنهای موجود در رژیم غذایی حاوی گوشت فاسد کمک میکند. آنها پیش از مصرف گوشت نیز آن را با بزاق سرشار از باکتری خود پوشش میدهند.
زنبورهای کرکس عسل تولید میکنند. جدا از منبع پروتئینی، زنبورهای کرکس به جای شانه، عسل را در حجرههای عسل مستقل ذخیره میکنند.
در مراحل اولیه، عسل زنبور کرکس غلیظ و به عنوان مادهای عسل مانند یا خمیر ساخته شده از لاشه و باکتری توصیف میشود. پس از به عمل آمدن، عسل این نوع زنبور شباهت بیشتری به عسلهای دیگر یافته و به مادهای همگن با رنگی مایل به زرد تبدیل میشود.