چرا مدارس ویتنام تا این اندازه خوب هستند؟

فرارو- "هوشی مین" بنیانگذار جمهوری دمکراتیک ویتنام در مورد مسیر توسعه دیدگاهی واضح داشت. او گفته بود:" به خاطر منافع ده ساله ما باید درخت بکاریم. به خاطر سود صد ساله ما باید مردم را پرورش دهیم". با این وجود، علیرغم سال‌ها رشد سریع اقتصادی تولید ناخالص داخلی آن کشور بازای هر نفر هنوز صرفا ۳۷۶۰ دلار است که کم‌تر از همتایان منطقه‌ای خود یعنی مالزی و تایلند می‌باشد و به سختی در حدی است که میانگین جمعیت ویتنامی‌ها احساس خوبی داشته باشند.

به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست، با این وجود، هوشی مین با اشاره به یک ضرب المثل چینی مزایای آموزش را مورد تمجید قرار می‌داد و در این زمینه مردم ویتنام می‌توانند کم‌تر از دولتشان گلایه‌ای داشته باشند. فرزندان آنان در یکی از بهترین سیستم‌های آموزشی در جهان تحصیل می‌کنند وضعیتی که در عملکرد‌های برجسته در ارزیابی‌های بین المللی در مورد خواندن، ریاضیات و علوم منعکس شده است. تازه‌ترین داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که در مجموع نمرات یادگیری دانش آموزان ویتنامی نه تنها از همتایان خود در مالزی و تایلند بلکه از دانش آموزان بریتانیایی و کانادایی کشور‌هایی که بیش از شش برابر ویتنام ثروتمندتر هستند نیز بهتر بوده است. هم چنین، در ویتنام برخلاف دیگر کشور‌ها که نمرات دانش آموزان مقیاس نابرابری بین جنسیت‌ها و مناطق مختلف را نشان می‌دهد چنین پدیده‌ای وجود ندارد.

تمایل کودک به یادگیری نتیجه عوامل متعددی است و بخش عمدهه‌ای از آن در خانه همراه با والدین و محیطی که در آن بزرگ می‌شوند آغاز می‌شود. با این وجود، این عامل برای توضیح عملکرد درخشان ویتنام کافی نیست. راز متمایز بودن سیستم آموزشی ویتنام در کلاس درس آن نهفته است: کودکان ویتنامی به خصوص در سال‌های اولیه تحصیل در مدرسه بیش‌تر یاد می‌گیرند.

"آبیجیت سینگ" از دانشکده اقتصاد استکهلم در پژوهشی در سال ۲۰۲۰ میلادی با بررسی داده‌های آزمون‌های یکسان دانش آموزان در اتیوپی، هند، پرو و ویتنام بهره وری بیش‌تر مدارس ویتنام را مورد ارزیابی قرار داد. او نشان داد که کودکان ویتنامی بین سنین پنج تا هشت سال مطالب بیش تری را یاد می‌گیرند. یک سال تحصیل بیش‌تر در ویتنام احتمال حل یک ضرب و تقسیم ساده را ۲۱ درصد افزایش می‌دهد. این در حالیست که در هند در مقایسه با ویتنام در این باره شکافی شش رتبه‌ای وجود دارد.

مدارس ویتنامی بر خلاف مدارس دیگر کشور‌های فقیر در طول زمان بهبود یافته اند. نتیجه مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۲ که توسط محققان مرکز توسعه جهانی یک اندیشکده مستقر در واشنگتن صورت گرفت نشان داد که در ۵۶ کشور از ۸۷ کشور در حال توسعه کیفیت آموزش از دهه ۱۹۶۰ میلادی بدتر شده است. این در حالیست که ویتنام یکی از معدود کشور‌هایی است که مدارس آن به طور مداوم بهبود یافته اند. بزرگترین دلیل موفقیت نظام آموزشی ویتنام باکیفیت بودن معلمان است. آنان در آموزش موثرتر هستند. نتیجه مطالعه‌ای که در آن دانش آموزان هندی و ویتنامی با یمدیگر مقایسه شده بودند تفاوت زیادی در نمرات آنان در آزمون‌های ریاضی را نشان می‌داد که به شکاف در کیفیت تدریس نسبت داده می‌شود.

معلمان ویتنام کار خود را به خوبی انجام می‌دهند، زیرا به خوبی مدیریت می‌شوند. آنان به طور مکرر آموزش می‌بینند و به آنان این آزادی عمل داده شده تا کلاس‌ها را جذاب‌تر سازند. برای مقابله با نابرابری منطقه‌ای افرادی که در مناطق دورافتاده به عنوان معلم تدریس می‌نمایند دستمزد بیش تری دریافت می‌کنند. مهم‌تر از همه آن که ارزشیابی معلمان در ویتنام براساس عملکرد دانش آموزان صورت می‌گیرد. معلمانی که دانش آموزان شان عملکرد خوبی دارند پاداش گرفته و عناوین معتبری دریافت می‌کنند.

در کنار چنین هویج (مشوق)‌هایی یک چوب بزرگ تهدید از سوی حزب کمونیست حاکم نیز وجود دارد. دستگاه حزب حاکم بر ویتنام وسواس خاصی نسبت به تحصیل دارد و به سطح مدارس نفوذ کرده جایی که بسیاری از معلمان از اعضای آن حزب هستند.

این وسواس اثرات مفیدی نیز داشته است. استان‌ها موظف هستند ۲۰ درصد بودجه شان را صرف آموزش کنند که به عدالت آموزشی منطقه‌ای کمک کرده است. این که حزب چنین توجه دقیق و بی وقفه‌ای به مقوله آموزش داشته تضمین کننده آن بوده که سیاست‌ها برای به روزرسانی برنامه‌های درسی و استاندارد‌های آموزشی تنظیم شوند. خانواده‌های ویتنامی به دلیل کنفسیوسیسم ریشه دار در جامعه به امر آموزش متعهد هستند. حتی والدین فقیرتر هم برای آموزش خصوصی فرزندان شان هزینه می‌کنند. خانواده‌ها در شهر‌های ویتنام به دنبال مدارسی هستند که در آن معلمان مدارس عنوان "مدرس برتر" را کسب کرده باشند.

با پیشرفت مدارس اقتصاد ویتنام نیز بهبود یافته است. "پونگ دوک تونگ" مدیر موسسه تحقیقاتی توسعه مِکونگ اندیشکده‌ای در هانوی پایتخت ویتنام رشد سیستم آموزشی ویتنام را مورد بررسی قرار داده می‌گوید موانعی بر سر راه حفظ پیشرفت آموزشی ویتنام وجود دارد.

او می‌گوید شرکت‌های ویتنامی به طور فزاینده‌ای کارکنانی با مهارت‌های پیچیده‌تر را می‌خواهند که دانش آموزان ویتنامی برای آن آموزش ندیده اند. هم چنین، رشد اقتصادی باعث افزایش مهاجرت ویتنامی‌ها به شهر‌ها شده و بار سنگینی را بر دوش مدارس شهری تحمیل کرده است. هم چنین، اکثر معلمان ویتنامی برای دستیابی به مشاغل پردرآمد در بخش خصوصی آموزش در مدارس را رها می‌کنند. در نتیجه، برای کسب اطمینان از این که ویتنام در زمینه آموزش در زمره بهترین کشور‌ها باقی خواهد ماند دولت آن کشور باید با چنین چالش‌هایی مقابله کند. همان طور که هوشی مین دوست داشت به مردم یادآوری کند تربیت مستلزم توجه مداوم است.