چرا چین برای اصلاح اقتصاد بیمار خود عجله‌ای ندارد؟

فرارو- در حالی که چین در معرض خطر رکود طولانی مدت قرار دارد و با بحران مارپیچ دارایی که ثبات مالی را تهدید می‌کند مواجه است نگرانی فزاینده‌ای در مورد این که چرا رهبران آن کشور برای احیای دومین اقتصاد بزرگ جهان عجله ندارند وجود دارد.

به گزارش فرارو به نقل از رویترز؛ حتی در کشوری که به تصمیم گیری‌های غیر شفاف و طولانی شهرت دارد سرمایه‌گذاران، تحلیل‌گران و دیپلمات‌ها به نشانه‌هایی اشاره می‌کنند که به نظر می‌رسد پکن در اجرای سیاست‌های جسورانه مورد نیاز برای حمایت از بهبودی بیمار پس از کووید مردد است.

این صرفا یک مشکل اقتصادی نیست بلکه یک مشکل ژئوپولیتیکی است. "جو بایدن" رئیس جمهور ایالات متحده که با چین بر سر مسائل مهمی مانند تایوان، جزیره دموکراتیکی که پکن ادعا می‌کند متعلق به آن کشور است اختلاف دارد هفته گذشته چین را به دلیل مشکلات اقتصادی آن یک "بمب ساعتی" خواند. بایدن گفت: "این خوب نیست، زیرا وقتی افراد بد مشکلاتی دارند کار‌های بدی انجام می‌دهند".

پس چرا واکنش چین تا این اندازه ملایم بوده است؟

دیدگاه چندین ناظر مسائل چین مبتنی بر این استدلال است که تمرکز "شی جین پینگ" رئیس جمهور چین بر امنیت ملی محدودیت و مانعی بر سر راه اقدامات اقتصادی است و همین رویکرد باعث شده پولی را پکن نیازمند جذب آن است از خود دور کند و باعث ایجاد هراس در میان سرمایه‌گذاران خارجی شده است.

مشکل اصلی امسال این است که رهبری چین دستورالعمل‌های مبهم و سطح بالایی را به مقام‌های چینی داده تا توسعه اقتصادی را در مقابل امنیت ملی متعادل کنند. اگر مقام‌های حکومت چین مطمئن نباشند که رهبری از آنان چه می‌خواهد انجام دهند احتمالا هر اقدامی را تا زمانی که اطلاعات بیش تری دریافت کنند به تعویق می‌اندازند. نتیجه آن فلج شدن سیاستگذاری است حتی اگر هزینه‌های زیادی را به همراه داشته باشد.

برخی دیگر می‌گویند تردید ریشه‌ای حزب کمونیست نسبت به اقداماتی که می‌تواند قدرت را از دولت به بخش خصوصی منتقل کند و دولتی که با وفاداران شی جین پینگ تشکیل شده ممکن است بحث سیاستگذاری را خفه کند و واکنش دولت را متوقف کند. مطمئنا تغییر در چین می‌تواند زمان بر باشد همان گونه که با اصرار آن کشور در حفظ محدودیت‌های مضر اقتصادی کووید صفر در بخش عمده سال گذشته نشان داده شد علیرغم آن که در همان بازه زمانی سایر نقاط جهان در حال باز کردن فضای خود و کنار گذاشتن مقررات سخت گیرانه در مورد کووید – ۱۹ بودند.

چین در گذشته عزم به موقع نشان داده است و به طور جامع به مهار نگرانی‌های مرتبط با رشد در طول بحران مالی جهانی ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ میلادی و ترس از خروج سرمایه در سال ۲۰۱۵ میلادی پاسخ داده است. اقتصاددانان می‌گویند که چین به اقداماتی برای تقویت مصرف و اعتماد تجاری نیاز دارد مانند کاهش مالیات یا کوپن‌های مصرفی با این وجود، آنان معتقدند برخلاف موارد پیشین هیچ راه حل سریعی برای رفع مشکل فعلی چین وجود ندارد.

چین به انتقاد از واکنش خود پاسخ داده است. "وانگ ونبین" سخنگوی وزارت خارجه چین روز چهارشنبه به رسانه‌ها گفت:"تعداد کمی از سیاستمداران و رسانه‌های غربی مشکلات موقت موجود در بهبود اقتصادی چین را تشدید می‌کنند و بزرگ جلوه داده اند". او گفت:"آنان در نهایت توسط واقعیت سیلی خواهند خورد". اظهارات وانگ پس از آن بیان شد که داده‌های ضعیف فعالیت اقتصادی در روز سه شنبه نگرانی‌هایی را در مورد این که چین به سمت رکود و افول اقتصادی عمیق‌تر و طولانی تری پیش می‌رود افزایش داد.

شکاف ادراک

دولت چین هم‌چنین انتشار داده‌های مربوط به بیکاری جوانان را به حالت تعلیق درآورده است موردی که به گفته تحلیلگران تا حدی نشانه‌ای از سرکوب‌های نظارتی بر کارفرمایان بزرگ در بخش‌های فناوری، آموزش، املاک و مستغلات و مالی است. شورای دولتی چین روز پنجشنبه بدون ارائه جزئیات اعلام کرد که محیط را برای شرکت‌های خصوصی "بهینه" می‌کند و تلاش بیش تری برای جذب سرمایه گذاری خارجی انجام خواهد داد.

به گفته مقام‌های حکومتی چین بخش خصوصی ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۸۰ درصد از اشتغال شهری آن کشور را تشکیل می‌دهد. دیپلمات‌ها در چین می‌گویند بین مقام‌هایی که خواستار جذب سرمایه گذاری هستند و سرکوب گسترده امنیت ملی که اعتماد تجاری را تضعیف می‌کند گسست فزاینده‌ای وجود دارد. یکی از نمونه‌های آن قانون ضد جاسوسی اخیر همراه با یورش به برخی شرکت‌های مشاوره خارجی بود که موجی از نگرانی را در جامعه تجاری خارجی در چین ایجاد کرد.

به گفته همان دیپلمات مقام‌های وزارت بازرگانی چین ماه ژوئیه با بازرگانان خارجی جلسه ملاقاتی داشتند و اشاره کردند که این قانون تضمین‌هایی را برای شرکت‌های فعال در چین ارائه می‌دهد و نباید باعث نگرانی آنان شود. این دیپلمات اشاره کرد که با این وجود این اطمینان خاطر دادن تنها نشانه‌ای از وجود شکاف قابل در ادراک بین دولت و شرکت‌های خارجی بود.

"لی اسمیت" که پیش‌تر در وزارت بازرگانی امریکا در مورد سیاست‌های تجاری موثر بر تجارت با چین کار کرده می‌گوید:"آن چه مردم از مقام‌های چینی واقعا می‌شنوند این است که "ما برای تجارت باز هستیم، اما صرفا با شرایط خود".

"شو چنگگان" محقق مرکز اقتصاد و موسسات چین در دانشگاه استنفورد می‌گوید:"ممکن است دلایل عمیق تری وجود داشته باشد که رهبران چین در انجام اقداماتی برای تقویت اعتماد به بخش خصوصی عجله نمی‌کنند. هراس همیشگی حزب کمونیست چین این است که اگر سرمایه داری و اقتصاد خصوصی به اندازه کافی قوی شوند ممکن است آن حزب سرنگون شود".

شو اشاره می‌کند که چنین تفکری در دوره زمامداری شی که در طول یک دهه در قدرت بودن خود مخالفت‌ها را خنثی کرده و پس از کسب سومین دوره ریاست جمهوری در سال گذشته دولت اش را با وفاداران نزدیک به خود تشکیل داده آشکار بوده است.

یک روز پس از انتشار داده‌های وحشتناک در هفته جاری مجله رسمی ارگان حزب کمونیست چین متن سخنرانی شی جین پینگ را منتشر کرد که او در آن نسبت به مدل‌های اقتصادی سرمایه داری غربی هشدار داده است. او در آن سخنرانی که در ماه فوریه ایراد شد هیچ اشاره‌ای به عدم تعادل ساختاری یا نحوه حل آن نکرده بود. شو می‌گوید: "ممکن است پیام شی این بوده باشد که همه ما مجبور هستیم برای مدت زمانی طولانی با اقتصادی با پویایی کم‌تر زندگی کنیم".