مغز چگونه وزن بدن را تنظیم می‌کند؟

مغز تمایل دارد وزن ما را بالاتر از حد متوسط تنظیم کند و با ارسال سیگنال‌های شیمیایی گرسنگی را بیشتر تحریک می‌کند. به همین دلیل افرادی که وزن کم می‌کنند به سختی می‌توانند آن را در حد مورد انتظارشان نگه دارند.

هر کدام از ما وزن معینی داریم که مغز همواره سعی دارد آن را حفظ کند و به آن «محدوده وزنی ثابت» (set point) گفته می‌شود.

بر اساس این نظریه، مغز تمایل دارد وزن ما را بالاتر از حد متوسط تنظیم کند و با ارسال سیگنال‌های شیمیایی گرسنگی را بیشتر تحریک می‌کند. به همین دلیل افرادی که وزن کم می‌کنند به سختی می‌توانند آن را در حد مورد انتظارشان نگه دارند.

وقتی غذا می‌خوریم، معده هورمون‌هایی را همراه با پپتید‌های کوچک که تکه‌های ریز پروتئین هستند به درون خون ترشح می‌کند. آن‌ها از طریق محور مغز ـ روده به ساقه مغز می‌رسند. سیگنال‌رسانی زیست‌شیمیایی بین لوله گوارش و دستگاه عصبی در این محور رخ می‌دهد که بزرگراه بین مغز و معده است.

سپس ساقه مغز سیگنال‌ها را به هیپوتالاموس می‌فرستد. غده هیپوتالاموس مغز که دما، گرسنگی، تشنگی و چرخه زمانی بدن را تنظیم می‌کند در کنترل اشتها نقش اساسی دارد. این غده احساس سیری را ایجاد می‌کند، حد معین وزن (set point) را حفظ می‌کند و حساب مقدار غذایی که می‌خوریم و مقدار چربی ذخیره شده را دارد. هیپوتالاموس همچنین هورمون لپتین را شناسایی می‌کند که متناسب با درصد بافت چربی ترشح می‌شود.

اگر میزان لپتین پایین‌تر از حدی باشد که محدوده وزنی ثابت تعیین می‌کند، هیپوتالاموس به‌طور ناگهانی سیگنال‌هایی را به بقیه نواحی مغز می‌فرستد و تغییرات مغزی حاصل از آن باعث ایجاد حس گرسنگی بیشتر می‌شود یا برعکس ما را از خوردن باز می‌دارد.

یک نظریه در توضیح این‌که چرا علی‌رغم وظیفه طبیعی مغز در حفظ وزن معین باز هم افراد چاق می‌شوند مربوط به سلول‌های مغزی AgRP است که در ایجاد اشتها نقش دارند. در وضعیت عادی، هورمون‌هایی مثل لپتین، انسولین و گلوکز که انرژی مازاد را اعلام می‌کنند این نورون‌ها را آرام و در کنترل نگه می‌دارند.

در افراد چاق یا وقتی نورون‌ها آسیب دیده‌اند، سلول‌های گلیال که پشتیبان نورون‌های نام برده هستند فعال می‌شوند یا تعدادشان افزایش می‌یابد. پس نورون‌های AgRP را از کنترل هورمون‌ها خارج می‌کنند؛ بنابراین فرد مدام تمایل به خوردن پیدا می‌کند و چاق می‌شود.

منبع: اطلاعات آنلاین