جزئیات آزمون ملی در پایان هر دوره تحصیلی سه ساله

شهریور امسال وزیر آموزش و پرورش از درج حکمی از سوی دولت در برنامه هفتم توسعه مبنی بر برگزاری یک خبر داد و هدف از این سنجش و پایش، بررسی میزان پیشرفت کشور در دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت عنوان شد.

به گزارش ایسنا، به این ترتیب در پایان هر سه دوره تحصیلی (سه سال ابتدایی اول، سه سال ابتدایی دوم، سه سال متوسطه اول و سه سال متوسطه دوم) یک آزمون ملی پایشی گرفته می‌شود؛ این آزمون، ملی و سراسری و هماهنگ است و توسط مرکز سنجش و تضمین کیفیت وزارتخانه آموزش و پرورش برگزار خواهد شد، اما دخالتی در رفتن دانش‌آموزان به پایه بالاتر ندارد و تنها وسیله‌ای برای تحلیل عملکرد آموزش و پرورش محسوب می‌شود.

با این حال، اما به گفته زارعی، معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش، اینکه برای سال جاری این امر اجرا می‌شود یا خیر؟ به تصویب این حکم در برنامه هفتم و عوامل دیگر نظیر تعیین بودجه و جزئیات چگونگی برگزاری ارزشیابی منوط است.

محسن زارعی معاون وزیر و رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش در گفتگو با ایسنا، درباره برگزاری آزمون‌های پایشی سه ساله که یک پایش ملی بعد از هر سه پایه تحصیلی محسوب می‌شوند، اظهار کرد: در حال حاضر صرفا می‌توان آزمون امتحان نهایی پایه دوازدهم را به عنوان یکی از بازخورد‌های عملکرد نظام آموزش و پرورش محسوب کرد چراکه از آنجا که این آزمون کنترل شده و سراسری است و به صورت استناندارد برگزار می‌شود، می‌توانیم روی آن محاسبه و تحلیل انجام دهیم.

وی ادامه داد: آزمون تیمز و پرلز را هم می‌توان به عنوان بازخورد‌های عملکرد نظام آموزش و پرورش محسوب کرد، اما این‌ها آزمون‌های بین المللی هستند، در واقع تاکنون آزمون داخلی که به این شکل برگزار شود و بتوان به آن ارجاع داد را نداشته‌ایم.
هیچ کدام از رتبه‌های یک تا ۱۰ کنکور سال قبل معدل ۲۰ نداشتند

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش با بیان اینکه آزمون نهایی ما همانند آزمون پایه دوازدهم به صورت جامعه آماری برگزار می‌شود، افزود: تا امسال هم حتی آزمون نهایی پایه دوازدهم نقطه توجه و تمرکز دانش آموزان نبود، برای مثال هیچکدام از رتبه‌های یک تا ۱۰ کنکور سال قبل، معدل ۲۰ نداشتند درحالی که توانایی کسب این نمرات را داشتند، اما امتحان نهایی نقطه توجه و تمرکز آن‌ها نبود.

زارعی تصریح کرد: امسال با توجه به تاثیر قطعی سابقه تحصیلی در کنکور، توجه و تمرکز دانش آموزان روی این امر قرار گرفت. همچنین نمرات این آزمون نیز نظام مبنای تحلیل هم قرار گرفت. ما این آزمون را در پایان ۱۲ سال آموزش انجام می‌دهیم، اما اینکه آزمونی داشته باشیم تا بدانیم در دوره‌های مختلف تحصیلی اعم از اول ابتدایی، دوم ابتدایی و یا دوره اول متوسطه، وضعیت چطور است، چنین چیزی نداشته‌ایم.

وی با بیان اینکه برگزاری یک سنجش ملی از خیلی قبل مساله آموزش و پرورش بوده است، توضیح داد: برای برگزاری این سنجش، دو شیوه وجود دارد. یک شیوه این است که سنجش به صورت جامعه آماری همانند آزمون نهایی پایه دوازدهم برگزار شود. شیوه دیگر این است که این سنجش مثل آزمون بین الملی تیمز و پرلز به صورت نمونه آماری برگزار شود چراکه این شیوه نیز همان داده‌ها را به ما می‌دهد.

سنجش ملی به صورت نمونه آماری و پایان هر دوره سه ساله تحصیلی برگزار می‌شود

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش افزود: منظور از سنجش ملی پایشی است که به صورت نمونه آماری در پایان هر دوره سه ساله تحصیلی یعنی دوره اول ابتدایی، دوره دوم ابتدایی، دوره اول متوسطه و دوره دوم متوسطه طراحی و اجرا می‌شود تا بتوانیم یک باخورد به جامعه دهیم.

وی در ادامه با اشاره به تاکید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر تربیت شش ساحتی دانش آموزان، تصریح کرد: علیرغم این تاکیدات تبلور این تربیت شش ساحتی نه در محتوا و نه در ارزشیابی ما وجود ندارد و هیچ کدام از این‌ها مبتنی بر شش ساحت نیست. اینکه ابتدا برنامه درسی ما مبتنی بر شش ساحت باشد یا ابتدا ارزشیابی ما مبتنی بر شش ساحت باشد، خود مساله‌ای است.

در پایان هر دوره تحصیلی سه ساله، ارزشیابی شش ساحتی انجام می‌شود

زارعی گفت: این امر در برنامه هفتم آمده این و انشالله تصویب نهایی شود که در صورت تصویب در پایان هر دوره تحصیلی سه ساله، ارزشیابی شش ساحتی انجام می‌دهیم. این می‌تواند بازخورد نظام در شش ساحت باشد. این ارزشیابی به نظام آموزشی ما جهت می‌دهد که بر اساس شش ساحت در دانش آموزان آمادگی ایجاد کنند.

وی در پاسخ به اینکه این ارزشیابی سال تحصیلی جاری برگزار می‌شود یا خیر؟، تاکید کرد: باید ببینیم در برنامه هفتم تصویب می‌شود یا خیر و در صورت تصویب در ردیف بودجه آن برای اجرا در سال تحصیلی جاری مبلغی در نظر می‌گیرند یا خیر. حتی ممکن است اجرای آن فقط برای یک دوره تحصیلی تصویب شود.

رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش، در پاسخ به اینکه سوالات این ارزشیابی به چه شکل طراحی خواهند شد؟، یادآور شد: سال قبل برای یک دوره در پایه ششم این امر را انجام شده بود که هنوز تحلیل آن انجام نشده است، اما آن نمونه می‌تواند مبنای خوبی برای ما باشد. از سوی دیگر نمونه‌های آزمون‌های بین المللی نیز هست. در این آزمون‌ها بخشی از سوالات مبتنی بر عوامل زمینه‌ای اعم از معلم، مدرسه، دانش آموز، والدین و خانواده است. یعنی عملکرد دانش آموز در شش ساحت به چه شکل است. اگر هر کدام از این عوامل نقصی داشته باشند چه آسیبی به عملکرد دانش آموز وارد می‌شود. از این رو ممکن است یک دفترچه سوال مربوط به عوامل زمینه‌ای باشد و یا ممکن است مثل آزمون نهایی تیمز و پرلز مشخص شود که فقط یک یا دو درس برای ارزشیابی در نظر گرفته شود. برای پاسخ به این سوال نیاز است بررسی‌ها انجام شود.

وی در پایان سخنان خود یادآور شد: ما کاری را در خراسان رضوی نیز به صورت پایلوت شروع کردیم که مربوط به دوره اول ابتدایی است. در این طرح بر اساس اهداف برنامه درسی شایستگی‌های شش ساحتی مد نظر قرار گرفته و ارزشیابی بر اساس آن تعریف شده است. اگر این طرح هم آماده شود ممکن است آن را مبنا برای طراحی ارزشیابی شش ساحتی در پایان هر دوره تحصیلی سه ساله قرار دهیم.