هشدار آخرالزمانی درباره استانبول

«ناجی غرور»، زمین‌شناس ترکیه‌ای، به‌دلیل پیش‌بینی‌هایش از زمین‌لرزه‌های این کشور به یک فرد شهیر تبدیل شده و حالا او به‌شدت نگران استانبول است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، خبری مبنی بر اینکه زمین‌لرزه‌ای قدرتمند جنوب ترکیه را لرزاند، ابتدا در یک تماس تصویری قبل از سحر به زمین‌شناس برجسته از شماره تلفنی که او نمی‌شناخت، رسید. او که به سختی چشمانش را باز کرده بود، به این تماس تصویری پاسخ داد تا خود را رودررو با زن و دخترش ببیند که در آوارهای خانه فروریخته‌شان گیر افتاده بودند. او گفت: «پروفسور، لطفا ما را نجات دهید.»

به گزارش دنیای‌اقتصاد، اما تماس ثانیه‌هایی بعد قطع شد و او شماره را در سیل تماس‌هایی که در آن روز دریافت کرد، گم کرد. او هرگز نفهمید که آن زن کیست و چه اتفاقی برای او افتاده است. ناجی غرور، پروفسور بازنشسته ترکیه که مدام در حال هشدار دادن به ترک‌ها درباره خطرات عظیم این کشور در پی زلزله‌ها است و به آن‌ها التماس می‌کند که آماده باشند، می‌گوید: «من برای دو ساعت گریه کردم.»

این زن پس از اولین زمین‌لرزه از دو زمین‌لرزه قدرتمندی که در ۶ فوریه سال جاری در جنوب ترکیه رخ داد و در مجموع بیش از ۵۰هزار نفر در ترکیه و ۶هزار نفر در سوریه کشته شدند، تماس گرفته بود. آن‌ها مرگبارترین زمین‌لرزه‌ها در تاریخ مدرن ترکیه بودند و وقتی مقیاس کشتار در آن روز مشخص شد، دکتر غرور ابراز تاسف کرد که چرا برای چنین فاجعه‌ای که او و سایر دانشمندان مدت‌ها درباره آن هشدار داده بودند، ترکیه اقدامات کمی انجام داده است.

او می‌نویسد: «به‌عنوان زمین‌شناس، از گفتن و نوشتن اینکه زلزله در راه است، خسته شدیم. هیچ‌کس واکنشی نشان نداد.» واکنش دکتر غرور به زمین‌لرزه‌ها آخرین فصل از کمپین شخصی و چندساله وی در زمینه آگاهی‌رسانی از زلزله بود که به شهرت بیشتر او در ترکیه منجر شد. در سرزمینی با گسل‌های فعال متعدد و سابقه زلزله‌های فاجعه‌بار، دکتر غرور به برجسته‌ترین صدایی تبدیل شده است که زنگ خطرهای لرزه‌ای را به صدا درمی‌آورد و نشان می‌دهد که جامعه چگونه می‌تواند اثرات فاجعه‌بار آن‌ها را کاهش دهد.

دکتر غرور، ۷۶ ساله، به جای لذت بردن از یک دوران بازنشستگی آرام، برنامه زندگی خود را با جلسات مرتبط با زلزله با صاحبان مشاغل، مدیران شرکت‌ها و مسوولان شهرداری تنظیم کرده است. او آن‌قدر در تلویزیون ظاهر می‌شود که مردم او را در خیابان همچون یک سلبریتی می‌شناسند. او به‌روزرسانی‌های منظمی در حساب کاربری ۲.۲میلیون نفری‌اش در شبکه اجتماعی ایکس دارد و مدام درباره ساخت صفحات توضیح می‌دهد و به ترک‌ها توصیه می‌کند که خانه‌های خود را در صورت نیاز بازرسی و بازسازی کنند.

او به آن‌ها توصیه می‌کند که دولت خود را برای ساخت شهرهای امن‌تر تحت فشار قرار دهند. او همچنین هشدارهایی درباره گسل‌هایی صادر می‌کند که می‌ترسد به‌زودی جابه‌جا و باعث ایجاد لرزش‌های شدید شوند. از زمان زمین‌لرزه‌های فوریه، او با رگبار دائمی سوالات شخصی از طریق تلفن، پیامک و رسانه‌های اجتماعی مواجه شده است؛ افرادی که می‌پرسند آیا شهرهای آن‌ها در خطر است و آیا آن‌ها باید به مکان دیگری منتقل شوند یا خیر؟! اخیرا در یکی از پیام‌هایی که توسط یک دانشجو در جنوب ترکیه ارسال شده، آمده است که دانشجویان شب راحت نمی‌خوابند و ترس آن دارند که ساختمان به‌دلیل زلزله‌ای جدید فرو بریزد.

در ادامه پیام این دانشجو آمده است: «آیا زلزله بزرگ دیگری در راه است؟» این دانشجوی ۲۰ساله به نام عبدالقادر آسانا، نوشته است: «آیا او باید شهر خود را رها کند؟» دکتر غرور در دفتر پر از کتاب خانه‌اش در استانبول پیام را با صدای بلند خواند و آه سنگینی کشید. او گفت که چنین سوالاتی دریافت می‌کند کار را برای ادامه دادن سخت کرده است. او می‌گوید بسیاری از افراد دیگر که برایش آشنا نیستند چنین پیام‌هایی می‌فرستند.

او بعد می‌گوید: «برای اینکه آن‌ها ترسیده‌اند.» دلیل دیگری که او در محور اطلاعات مربوط به زلزله قرار گرفته این است که مردم ترکیه دیگر به بسیاری از دولتمردان، دانشگاه‌های ترکیه و سازمان‌های امدادرسانی اعتماد ندارند؛ پس به او روی آورده‌اند و وی نیز سعی می‌کند، کمک کند.

دکتر غرور می‌گوید: «این برای نشان دادن راهی به مردم است تا نمیرند.» به‌رغم سال‌ها هشدارهای عمومی، وقتی از او پرسیده شد که چقدر صدایش در افزایش آمادگی ترکیه در برابر زلزله تاثیرگذار بوده است، ناراحت شد. او گفت: «فکر نمی‌کنم تاثیر زیادی داشته باشد. نه در سطح مردم و نه در سطح دولت‌های محلی.»

او به‌ویژه نگران استانبول، بزرگ‌ترین شهر و موتور اقتصادی ترکیه است که ۱۶میلیون سکنه آن ممکن است در آینده‌ای نزدیک با زلزله‌ای فلج‌کننده مواجه شود. او گفت: «استانبول اصلا آماده نیست.» او پیش‌بینی کرد که ساختمان‌های فروریخته ده‌ها هزار نفر را زیر آوار مدفون، راه‌های باریک شهر را مسدود و کار امداد و نجات و ارسال کمک‌ها را با مشکل مواجه کند. او تصریح کرد: «در استانبول یک هرج و مرج مطلق برپا خواهد شد.» دکتر غرور در شهر الازیغ در شرق ترکیه به دنیا آمد.

پدرش که نجار بود در ۳سالگی فوت کرد. مادرش که بیرون از خانه کار نمی‌کرد، او را بزرگ کرد. او می‌گوید در کودکی تابستان‌ها کار می‌کرد، در ایستگاه قطار آب نبات نعناعی می‌فروخت و به بچه‌ها کتاب‌های طنز اجاره می‌داد. او همچنین در دوره دبیرستان به بچه‌های دیگر آموزش می‌داد.

او در دانشکده معدن در یکی از دانشگاه‌های معتبر استانبول موفق به کسب مقام شد و یکی از برنامه‌های زمین‌شناسی دوستش را دنبال کرد. او بعدها دکترای خود را از امپریال کالج لندن گرفت. در سال۱۹۹۹، او در دانشگاه فنی استانبول تدریس می‌کرد که زلزله‌ای قدرتمند ازمیت، یک شهر صنعتی در شرق استانبول را لرزاند و بیش از ۱۷۰۰۰نفر را کشت.

پس از آن، دکتر غرور از دولت خواست تا پیش از اجازه ساخت‌وساز شرایط زمین در آن منطقه بررسی شود و با اجرای دقیق قوانین ساختمانی، اقدامات بیشتری برای رویارویی با چنین بلایایی صورت گیرد. دکتر غرور در حرفه آکادمیک خود نقش مهمی در تحقیقات پیشگامانه درباره گسل زیر دریای مرمره، در سواحل جنوبی استانبول ایفا کرد که محاسبه احتمال زلزله را برای زلزله‌شناسان آسان‌تر کرد.