باتوجه به اینکه ۱۶مهرماه روز جهانی کودک است به این بهانه به سراغ خلق آثار کودکانه در حوزه نوحه و سرودمداحی رفتهایم تا ببینیم کار در این زمینه تا چه اندازه حساس و در عین حال مهم است.
به گزارش ایسنا، ۲۰ نوامبر یا ۱۶ مهرماه روز جهانی کودک شناخته میشود، به این مناسبت نگاهی به تولیدات این روزهای هیأتیها در حوزه کودک و نوجوان داریم. بعد از شیوع کرونا و از سویی حملات شدید آن طرف آبیها به فرهنگ و خانواده کشورمان در قالب موسیقی، فضای نوحه سرایان و مداحان به سمت کار در حوزه کودک رفت و ژانر سرود مداحی شکل گرفت که مورد تجلیل مقام معظم رهبری در دیدار سال گذشته با مداحان هم قرار گرفت.
حجم بالای تولیدات آثار در این عرصه تا جایی پیش رفت که سازمان هیأت و تشکلهای دینی در اولین کنگره ملی نوحه، بخشی را به این موضوع اختصاص داد و آثار تولیدات در این حوزه را با حضور داورانی همچون سعید بیابانکی، حجتالاسلام شهاب مرادی و محمدحسین پویانفر بررسی کرد.
تولید اثر برای کودکان و در اصل سرایش شعر و نوحه برای این قشر باید دارای ویژگیها و ظرافتهایی باشد. سعید بیابانکی که خود از شاعران فعال کشورمان است در این زمینه میگوید: «من معتقدم اگر شاعری را تخصص در نظر بگیریم که خُب طبیعتاً هست، منظورم شاعری برای بزرگسالان است، شاعری برای کودکان، فوق تخصص محسوب میشود. مثل پزشکی که اطفال را معاینه میکند و متخصص محسوب میشود و او را متخصص اطفال خطاب میکنند.»
در سالهای اخیر شاهد تولیدات بسیاری در عرصه کودک و نوجوان در قالب مداحی یا سرودمداحی بودیم و سعید بیابانکی به عنوان داور بخش کودک کنگره ملی نوحه میگوید: «آثاری را که من در این کنگره شنیدم و خواندم یک مقداری از جهان کودکان دور بود. دلیلش هم این بود که شاعرانش بزرگسال بودند. مولانا در مثنوی گفته که، چون با کودک سر و کارت فتاد/ پس زبان کودکی باید گشاد. کودکان معمولاً جهان عینی را درمیابند و نه جهان ذهنی را، یعنی جهان عینی که پیرامونشان هست برای آنها قابل درک است. در واقع تصویر عبارتی که در ذهن شکل گرفته معمولاً برای کودکان قابل درک و قابل لمس نیست.»
حجتالاسلام شهاب مرادی که تخصص کار روانشناسی و تربیتی دارد هم در این باره میگوید: «تولید و سرایش نوحه برای کودک و نوجوان واقعاً کار مهم و سختی است. اولاً من خیلی تشکر میکنم که به نوجوان در این سالها توجه شد. به کودکان گاهی توجهاتی صورت میگیرد، اما برای نوجوانان اساساً کار و تولید کم داریم و خوراک و فضای متناسب با آنها را کم داریم. اساساً باید بدانیم حضور کودک و نوجوان در روضه امام حسین (ع) و در مجلس عزای امام حسین (ع) خیلی جدی است و باید برای این حضور برنامه داشته باشیم.»
«در این آثار بعضاً دیدم یک جاهایی به بایدها و نبایدهای کار در این حوزه توجه نمیشود. یک ملاحظات معمولتری مثل الفاظ متناسب و پرهیز از کج تابی و ... هم هست که باید نوحهسرایان حوزه کودک رعایت کنند. مفاهیمی که اصطلاحاً روضه باز و خیلی مکشوف است، نباید برای کودک مطرح شود. این قشر با این رویکردها دچار آزار روحی میشود و باید ملاحظه حال بچهها را داشته باشیم. صرفاً نباید فکر کنیم که کودکان با حضرت عبدالله (ع) یا حضرت قاسم (ع) یا حضرت رقیه (س) که کودک و نوجوان عرصه کربلا بودند، امکان برقراری ارتباط دارند، نه اتفاقاً شما دست بچه را در دست حضرت ابوالفضل (ع) بگذارد. این برای بچه خیلی هویتآور است.»
محمدحسین پویانفر مداح سرشناس کشورمان و از داوران بخش کودک اولین کنگره ملی نوحه میگوید: «هیأت یکی از مهمترین رسانههای تشیع است و در هیأت یکی از جذابترین و خاطرهانگیزترین بخشها نوحه است. استاد ما میگفت نوحه ستون فقرات هیأت است. همه در نوحه دخیل هستند و آن را باهم میخوانند. تولید اثر و نوحه برای کودکان اهمیت بسیاری دارد. من دست هر کسی را که در هرجای این عالم قدمی برای امام حسین (ع) برمیدارد، خطی مینویسد و هرطور نوکری میکند، میبوسم و امیدوارم که ذخیره قبر و قیامت آنها باشد.»