باخت بورس در مهر

نخستین ماه از فصل خزان به پایان رسید و بازار سهام، پس از تجربه یک ماه سبز معاملاتی در آخرین ماه تابستان، دادوستد‌های اولین ماه از پاییز سال‌جاری را با کاهش ارتفاع نماگر‌ها به پایان رساند. در ماهی که گذشت، شاخص‌کل بورس تهران با افت ۴.۲‌درصدی همراه شد و معاملات مهرماه را در سطح ۲‌میلیون و ۳۲‌هزار‌واحدی به اتمام رساند.

شاخص هم وزن نیز در جریان معاملات نخستین ماه پاییز، ۴.۴‌درصد از ارتفاع خود را از دست داد و به سطح ۶۹۰‌هزار‌واحدی رسید. شاخص‌کل فرابورس نیز به‌عنوان نماینده سهام فرابورسی، در مدار نزولی حرکت کرد و با کاهش ۴.۵‌درصدی مواجه شد.

آمار نخستین ماه پاییز

دو ماه ابتدایی تابستان در بازار سهام با کاهش همه جانبه کلیه نماگر‌های مهم بازار سهام توام شد، اما شهریور در بازار سهام رنگ و بویی دیگر داشت و هر سه نماگر اصلی بازار سهام، رشد‌های خوبی را در مقیاس ماهانه ثبت کردند. همین موضوع سبب شد تا در بازار سهام، بارقه‌هایی از امید نسبت به آینده شکل بگیرد، اما رشد نماگر‌های سهامی به همان یک ماه محدود شد و در مهرماه مجددا، شاخص‌های سهامی در مدار نزولی قرارگرفتند.

آمار مذکور در حالی به‌ثبت رسید‌که بازار‌های موازی نیز از روند صعودی یا نزولی قدرتمندی برخوردار نبودند و دلار به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازار‌های دارایی که به سایر بازار‌ها سیگنال می‌دهد، معاملات مهر را با رشد ۱.۸۷‌درصدی به پایان رساند. افزون بر این، سکه امامی نیز در معاملات مهر، با افزایش ۳.۰۵‌درصدی همراه شد، بنابراین همان‌طور که مشاهده می‌شود، بازار سهام در نخستین ماه پاییز، قافیه را به سایر بازار‌های دارایی واگذار کرده‌است.

بازنمایی رکود در مهرماه

بررسی میانگین ارزش معاملات خرد بازار (سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی) در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که میانگین این متغیر در کف چند ماه اخیر خود قرارگرفته‌است. به بیانی ساده تر، فعالیت خرید و فروش توسط معامله‌گران در ماه‌های اخیر در کمترین میزان ماه‌های اخیر خود قرارگرفته‌است.

این موضوع از دو ناحیه نشات می‌گیرد؛ اول اینکه بسیاری از خریداران با توجه به اینکه در ماه‌های آتی برای بازار سهام چشم انداز صعودی متصور نیستند، از تقاضای سهام و ثبت‌سفارش خرید اجتناب کرده‌اند و از طرفی دیگر در سمت عرضه نیز مالکان سهام هم با توجه به اینکه سهام تحت تملک آن‌ها با افت معناداری همراه شده‌است، حاضر به واگذاری سهام خود در هر قیمتی نیستند و این موضوع سبب‌شده تا شاخص‌کل بورس تهران همچنان به نوسانات محدود خود در حوالی کانال دو‌میلیون‌واحدی ادامه دهد.

میانگین ارزش معاملات خرد (سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی) در مهر به ۳‌هزار و ۷۷۳‌میلیارد‌تومان رسیده‌است که نسبت به ماه قبلی افت معناداری را در این متغیر آماری شاهد هستیم.

قهر ادامه‌دار حقیقی‌ها

بررسی آمار ورود و خروج پول حقیقی به گردونه معاملات سهام در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که در ۴ ماه اخیر، خروج پول از صحنه معاملات تالار شیشه ای، روند غالب بوده‌است و در اکثر روز‌های معاملاتی، فروشندگان حقیقی در جریان معاملات دست بالا را داشته اند.

در تیر ماه ۷‌هزار و ۷۰۰‌میلیارد‌تومان پول از بازار سهام خارج شد، در مرداد ماه این رقم به ۵‌هزار و ۹۲۹‌میلیارد‌تومان رسید. با توجه به‌عملکرد امیدوارکننده بازار در شهریورماه، شتاب خروج پول از بازار سهام، کاهش یافت، اما بازهم ۳‌هزار و ۶۹‌میلیارد‌تومان پول از بازار خارج شد.

در ماه گذشته نیز ۶‌هزار و ۳۶۳‌میلیارد‌تومان از بازار خارج شد. همان‌طور که از آمار بازدهی شاخص‌ها نیز پیداست، بازار سهام در ماه‌های اخیر، به استثنای شهریور ماه عملکرد مناسبی نداشته و کسانی که اقدام به خروج پول از گردونه معاملات بازار سهام کرده اند، حداقل در بازه کوتاه مدت، تصمیم درستی اتخاذ کرده اند.

نقش بی بدیل دلار

بررسی قیمت نفت‌برنت در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که در چهار ماه اخیر، قیمت مهم‌ترین شاخص قیمت‌گذاری نفت‌خام در سطح بین‌المللی با افزایش ارتفاع همراه بوده و میانگین قیمت نفت‌برنت در مهرماه به ۹۰ دلار در هر بشکه رسیده‌است، اما بازار سهام در این اثنا به این موضوع واکنش درخور و مناسبی نشان نداده است.

بازار ارز نیز در ماه‌های اخیر، روند باثباتی را تجربه‌کرده و به‌جز روندی که اخیرا به‌خاطر درگیری‌های منطقه‌ای در بازار ارز ایجاد شد، برآیند معاملات بازار، روند خاصی را نشان نداده است.

بررسی اعداد و ارقام بازار ارز نشان می‌دهد که میانگین قیمت اسکناس آمریکایی در ماه‌های تیر و مرداد و شهریور سال‌جاری در کانال ۴۹‌هزار‌تومان قرار داشته‌است و بعد از روندی که اخیرا تجربه شد، در مهرماه، میانگین قیمت دلار وارد کانال ۵۰‌هزار‌تومان شود. به هر روی، آرامش حاکم بر بازار ارز سبب‌شده تا بازار‌های دارایی و به‌خصوص بازار سهام نیز از شکل‌دهی به روند صعودی در بطن و متن خود عاجز باشند.

بازار سهام چه خواهد شد؟

همان‌طور که در گزارش روز گذشته «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان «بورس جامانده از مسکن» گفته شد؛ به نظر می‌رسد که انتشار گزارش‌های شرکت‌ها در کدال و جنگ غزه، دو مورد از مهم‌ترین مسائلی است که در ماه جاری، قیمت‌های بازار سهام را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

معامله‌گران ارزی، با حساسیت خاصی، جریان درگیری‌های خاورمیانه را زیرنظر گرفته اند تا در صورت صدور سیگنال‌هایی مبنی بر فعال شدن آژیر خطر در باب درگیری ایران، تصمیمات مقتضی را در بازار اتخاذ کنند. بازار سهام نیز که به‌صورت سنتی با بازار ارز، همبستگی مستقیمی دارد، نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی را در تعیین مسیر آتی خود مدنظر قرار خواهد داد.

افزون بر این، چیزی که در مقطع کنونی استنباط می‌شود این است که فعلا سایه این ریسک، هرچند به طور موقت از بازار سهام رخت بر بسته است و سهامداران در محاسبات ذهنی خود از وزن قابل توجه این فاکتور و ریسک سیاسی کاسته اند. به‌علاوه عامل دومی که سهامداران در خرید و فروش‌های خود در روز‌های آتی مدنظر قرار می‌دهند، گزارش‌های منتشره شرکت‌های سهامی و بورسی در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) است که سهامداران عملکرد و روند پارامتر‌های بنیادی ۶ماهه شرکت‌ها را به دقت بررسی می‌کنند تا در صنایع و سهم‌هایی که عملکرد بهتری ثبت شده‌است، واکنش مقتضی را نشان دهند.

طبیعتا افزایش در سود خالص شرکت‌ها در صورت‌های مالی ۶ ماهه، موجبات تعدیل نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها را در بازار سهام فراهم خواهد کرد و بازار به همین دلیل در مقطع کنونی در برخی صنایع خاص از این ناحیه، محرک مثبت دریافت کرده و در مسیر مثبت حرکت می‌کند.