«باید در خانه لباس کامل بپوشیم، در حال تماشایمان هستند»؛ دوربین‌هایی که همه جا را می‌بینند

فرارو- همه جا دوربین است. در سیلوان در بیت المقدس شرقی اشغالی ساکنان می‌گویند دوربین‌هایی توسط پلیس اسرائیل در خیابان‌ها نصب شده و خانه‌های آنان را رصد می‌کند. سارا یکی از ساکنان آنجا می‌گوید: "به گونه‌ای است که نمی‌توانیم در خانه مان احساس راحتی کنیم و باید همیشه لباس کامل بپوشیم. می‌توان دوربین‌ها را تشخیص داد که در حال نظاره کردن درون خانه‌های مان هستند".

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، دوربین‌های مداربسته اکنون دروازه دمشق، ورودی اصلی شهر قدیم بیت المقدس و یکی از تنها اماکن عمومی برای تجمع اجتماعی و تظاهرات فلسطینیان را پوشش می‌دهند. بر اساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل به دلیل این "آپارتاید خودکار" یا اتوماتیزه شده فلسطینیان همواره زیر نظر و ارزیابی قرار دارند.

به گفته بازرسان عفو بین الملل این دوربین‌ها بر توانایی اعتراض بلکه بر زندگی روزمره فلسطینیانی که تحت اشغال زندگی می‌کنند تاثیر وحشتناکی گذاشته اند. این سازمان پیش‌تر به این نتیجه رسیده بود که اسرائیل یک سیستم آپارتاید را علیه فلسطینیان ایجاد کرده است.

در میان فروشندگان پشت این دوربین‌های نظارتی شرکتی وجود دارد: هایک ویژن. این شرکت که در هانگژو چین مستقر است یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات نظارت تصویری در جهان است. هایک ویژن که نام اش در بین گروه‌های بین المللی حقوق بشری بدنام است توسط امریکا در فهرست سیاه قرار گرفته و از سوی بریتانیا به عنوان یک تهدید امنیتی به دلیل همدستی در سرکوب اقلیت قومی اویغور توسط چین شناخته شده است.

حضور دوربین‌های هایک ویژن در کرانه باختری برای اولین بار در توسط عفو بین الملل فاش شد که نشان می‌دهد اسرائیل از فناوری تشخیص چهره و دوربین‌های نظارتی استفاده می‌کند. سازمان عفو بین الملل به این نتیجه رسیده که اسرائیل از این فناوری‌ها برای تقویت اشغالگری خود در کرانه باختری استفاده می‌کند.

عفو بین الملل از این اقدامات تحت عنون "سرکوبگری دیجیتال" یاد کرده است. عفو بین‌الملل بیت المقدس شرقی و الخلیل دو محله کرانه باختری را مورد بررسی قرار داده جایی که شهرک نشینان اسرائیلی خانه‌هایی را با نقض قوانین بین المللی ساخته اند. عفو بین الملل دریافته که سیستم‌های تشخیص چهره ابزار‌های جدید قدرتمندی را برای محدود کردن آزادی رفت و آمد در اختیار مقام‌های اسرائیلی قرار می‌دهند لایه‌های پیچیده تکنولوژیک بر سیستم آپارتایدی که اسرائیل بر فلسطینیان تحمیل کرده است.

گزارش عفو بین الملل ده‌ها دستگاه هایک ویژن را در شهر قدیمی در بیت المقدس شرقی شناسایی کرده که نزدیک به ۴۰ دستگاه از آن‌ها در زیرساخت‌های امنیتی و سکونت گاه‌های غیرقانونی در محله سیلوان یافت شد. این دستگاه‌ها "توسط پلیس اسرائیل و شهرک نشینان بررسی می‌شوند" و "در زیرساخت‌های نظامی و مناطق مسکونی در شهر قدیمی بیت المقدس شرقی و اطراف آن به ویژه دروازه دمشق محله ارمنیان، محله مسلمانان و سیلوان نصب شده بودند".

عفو بین الملل هم چنین اشاره کرده از زمان حملات حماس، خشونت شهرک نشینان اسرائیلی علیه فلسطینیان کرانه باختری تشدید شده و ارتش اسرائیل حملاتی را در شهر‌های کرانه باختری و اردوگاه‌های آوارگان انجام داده است.

هایک ویژن ویژگی‌های تشخیص چهره را به بازار عرضه کرده است که به طور خودکار افراد اویغور را شناسایی می‌کند. هم چنین، هایک ویژن قابلیت‌هایی را برای تشخیص قومیت، سن و نژاد هر فرد بر اساس تصویری از چهره او ارائه کرده است. هایک ویژن به مشتریان پلیس خود این امکان را می‌دهد تا دوربین‌ها هر نوع فعالیت اعتراضی مانند "جمع آوری جمعیت برای برهم زدن نظم در اماکن عمومی" یا "تجمع غیر قانونی، راهپیمایی، تظاهرات" را تشخیص دهند و برایشان آلارم‌های هشدار دهنده را تنظیم کنند.

هایک ویژن به گزارش عفو بین الملل در مورد استفاده از محصولات اش پاسخ نداد. با این وجود، هایک ویژن پیش‌تر به "گاردین" پاسخ داده بود که "کلیه قوانین و مقررات قابل اجرا در بریتانیا و همه کشور‌هایی را که در آن فعالیت می‌کنیم به شدت رعایت کرده‌ایم تا از انطباق کامل کسب اطمینان کنیم ".

در بیانیه آن شرکت آمده بود:"هایک ویژن هرگز آگاهانه یا عمدا مرتکب نقض حقوق بشر نشده یا با نادیده گرفتن عمدی حقوق بشر عمل نکرده و در آینده نیز چنین نخواهد کرد". با این وجود، کارشناسان ابزار‌های نظارتی استدلال کردند که تاریخچه آن شرکت نشان می‌دهد که هایک ویژن به تعهدات قبلی برای رعایت حقوق بشر عمل نکرده است. نقش حیاتی هایک ویژن در نظارت و سرکوب مسلمانان در شین جیانگ و عدم پاسخگویی آن شرکت نشان می‌دهد در مورد اخلاق یا حمایت از حقوق بشر جدیت لازم را ندارد.

عفو بین‌الملل نمی‌توانست به طور قطع تایید کند که تشخیص چهره در تمام محصولات شناسایی شده فعال شده است، اما بازرسان گفتند که "نگران هستند" که آن دوربین‌ها "به طور بالقوه همراه با ابزار‌های تشخیص چهره مورد استفاده قرار می‌گیرند". بازرسان عفو بین الملل گفتند که آن دوربین‌ها در معرض خطر بالایی برای اتصال به Mabat ۲۰۰۰ یک شبکه نظارتی تشخیص چهره توسط پلیس اسرائیل قرار دارند که کل شهر بیت المقدس شرقی را در بر می‌گیرد. سیستم نظارتی گسترده "مقام‌های اسرائیل را قادر می‌سازد تا معترضان را شناسایی کرده و فلسطینیان را حتی حین انجام فعالیت‌های عادی روزانه خود تحت نظارت دائمی قرار دهند".

"متیو محمودی" محقق عفو بین الملل در زمینه هوش مصنوعی و حقوق بشر می‌گوید: "در نهایت، فلسطینیان نیازی ندارند ببینند که دوربین‌ها از تشخیص چهره استفاده می‌کنند تا بدانند که در هر لحظه تحت نظر هستند. ترس آنان بی اساس نیست". در سال ۲۰۲۱ میلادی "واشنگتن پست" وجود پایگاه داده وسیعی به نام Wolf Pack را فاش کرده بود که حاوی تصاویر و تمام اطلاعات موجود در مورد سه میلیون فلسطینی در کرانه باختری بودند.

محمودی می‌افزاید: "این فناوری‌ها برای محدود کردن آزادی رفت و آمد فلسطینیان به کار گرفته شده‌اند. به طور خاص توانایی شما برای رفت و آمد، دسترسی به کار، دسترسی به آموزش و دسترسی به امکانات پزشکی بر اساس استفاده از نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی مانند تشخیص چهره محدود می‌شود".

وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرده که طی یک ماه گذشته بیش از ۱۷۰ فلسطینی در کرانه باختری کشته شده اند. شدت خشونت در کرانه باختری دست کم ۱۱ جامعه فلسطینی را مجبور به آواره شدن کرده است. ساکنان فلسطینی آن مناطق نظر تاریخی علیرغم مشکلاتی که شهرک نشینان و نیرو‌های دفاعی اسرائیل ایجاد کرده بودند از ترک آن مناطق خودداری کرده بودند.

محمودی می‌گوید: "ما می‌بینیم که چگونه از این فناوری برای بازدارندگی فلسطینیان در مکان‌هایی مانند سیلوان در بیت المقدس شرقی و جلوگیری از اعتراض و مخالفت آنان با شهرک‌های غیرقانونی در حال گسترش استفاده می‌شود. حتی زندگی خانوادگی آنان و اعمال روزمره بسیار پیش پا افتاده، ناگهان در برابر این دستگاه نظارتی فراگیر که زیربنای بسیاری از اعمال آپارتاید اسرائیل علیه فلسطینیان است تبدیل به اقدامات مقاومتی می‌شود".

علاوه بر تاثیراتی که شبکه گسترده نظارتی در کرانه باختری بر زندگی روزانه فلسطینیان داشته پیامد‌های بلندمدتی نیز به همراه خواهد داشت. بر اساس این گزارش بخش تایید دیجیتالی عفو بین الملل صحت ۱۵ ویدئویی را که نشان می‌داد فلسطینیان بازداشت می‌شوند را بررسی کرده و مورد تایید قرار داد "جایی که به نظر می‌رسد فناوری‌های نظارتی برای ثبت، شناسایی یا ضبط استفاده شده است". در یک نمونه، پلیس اسرائیل ویدئویی را منتشر کرد که نشان می‌دهد چگونه توانسته معترضی را که از طریق دوربین‌های مدار بسته تلویزیونی (CCTV) زیر نظر گرفته بودند شناسایی کند. به گفته محمودی آنان سپس نشان دادند که افسران پلیس توانستند فرد خاصی را از میان جمعیت بیرون بیاورند.

او می‌افزاید: "به طور خاص در تظاهرات صرفنظر از این که در میان جمعیت هستید با صرفا نظاره ماجرا بوده اید احتمالا در معرض انتخاب و شناسایی و تحت تعقیب قرار خواهید گرفت. در مورد مسائل حقوق بشری استفاده از این فناوری‌ها به شیوه‌های بسیار مشکل ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند".