خالص‌‏سازی در اوج؟

هم میهن نوشت: در بحث مردمی حمایت از فلسطین، این سخن وجود دارد که کمتر حمایت‌های خودجوشی توسط عامه‌ی مردم شکل گرفته است. تا جایی که در شبکه‌های اجتماعی شاهد هستیم اگر کاربری در حمایت از مردم غزه توئیت یا پستی منتشر کند، حتماً حمله‌ای به او خواهد شد. بعضی از متخصصان رسانه معتقدند که سوگیری‌های غیرحرفه‌ای رسانه‌های رسمی دولتی، باعث دوری بخشی از مردم، از حمایت مردم از غزه شده است.

در این چند وقت، اما شاهد بودیم صداوسیما برنامه‌ای در حمایت از مردم فلسطین با نام «به افق فلسطین» روی آنتن برد که از تمام طیف‌های مختلف فکری دعوت می‌کرد تا در حمایت از فلسطین صحبت کنند. برنامه با حواشی زیادی روبه‌رو شد که مهمترین آن‌ها صحبت‌های آذری‌جهرمی درخصوص فیلترینگ و بعد از آن نقد یک خانم جلسه‌ای نسبت به حضور طیف‌های مختلف در تلویزیون بود. حالا بعد از این حواشی، شاهد بودیم که تیم این برنامه عوض شد. بر همین اساس در گفتگو با سردبیر این برنامه و محمدعلی ابطحی یکی از میهمانان برنامه در افق فلسطین، چرایی این ماجرا را جویا شدیم.

آذری جهرمی و حواشی برنامه

یکی از حواشی اصلی این برنامه که حرف و حدیث زیادی را در رسانه‌ها در پی داشت، حضور آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی بود که نقد متفاوتی را مطرح کرد. او علاوه بر محکوم‌کردن جنایت اسرائیلی‌ها، نقدی جدی نسبت به فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی مطرح کرد. یکی از بخش‌های جنجالی مصاحبه محمدجواد آذری‌جهرمی با برنامه «به افق فلسطین» که بحث‌های زیادی را برانگیخت، حمله او به مافیای پرسود فیلترشکن‌فروشی بود.

او از مجریان برنامه پرسید وقتی یک جوان در غزه برای انتشار تصاویر جنایات اسرائیلی‌ها کار بسیار ساده‌تری از یک جوان ایرانی برای دفاع از این مردم مظلوم دارد، یک حس بدی را به جامعه القاء می‌کند. حرف‌هایی که دلخوری شدید سیدحسین حسینی، مجری برنامه را به همراه داشت.

در ادامه نیز آذری‌جهرمی به انتقاد از فیلترشدن پیام‌رسان‌های خارجی پرداخت و گفت: «برای انتقاد از کشتار اسرائیلی‌ها نمی‌توان مطالب را در پیام‌رسان‌های داخلی منتشر کرد، بلکه باید در اینستاگرام و سایر پلتفرم‌های خارجی این محکوم‌کردن را انجام داد، اما تمام این پلتفرم‌ها فیلتر هستند و یک جوان ایرانی باید از هفت‌خوان رستم عبور کند تا یک پست را منتشر کند». همین انتقاد‌ها بود که سایر صحبت‌های میهمان دیگر این برنامه را نیز در شبکه‌های اجتماعی وایرال کرد و کم‌کم مخاطب متوجه تفاوت این برنامه در قیاس با سایر برنامه‌ها شد. حضور چهره‌های مختلف در این برنامه، چالش جالبی را در برداشت، اما کمتر کسی تصور می‌کرد حتی این برنامه نیز دچار تغییر و تحول شود.

بی‌تفاوتی سردبیر برنامه

تغییر تیم «به افق فلسطین»، اما باعث شد تا سراغ سردبیر این برنامه یعنی مهدی عرفاتی برویم. مهدی عرفاتی، اما برخلاف تصور، نه انتقاد خاصی داشت و نه ناراحتی بابت چنین تغییری. عرفاتی در گفتگو با «هم‌میهن» بابت چرایی این تغییرات گفت: «مهم این است که برنامه پیش برود و مسئله فلسطین از اولویت نیفتد. چه با این تیم، چه با تیم دیگری. برنامه اگر متوقف می‌شد شاید ریشه‌یابی در مورد آن اولویت بود، اما حالا که برنامه ادامه دارد مشکل خاصی نیست و امیدوارم کیفیت برنامه بهتر پیش برود. الان نباید اجازه دهیم مسئله فلسطین از اولویت خارج شود.

عرفاتی همچنین درخصوص شفاف‌سازی که رسالت خبرنگاری و رسانه است، گفت: «شما از کجا می‌دانید تیم جدید نتواند همان کیفیت سابق را داشته باشد؟ شاید تیم جدید حتی بهتر از ما بتواند با مخاطب ارتباط بگیرد و پربارتر هم بشود. انشاءالله اینطور باشد. شما کمک کنید کار را جلو ببرند. شبکه افق اشتباه کرد بیانیه داد. نباید حاشیه درست کنیم. مدیریت افق تصمیم گرفت تیم را به هر دلیلی عوض کند. اصلاً دلیل آن مهم نیست. قطعاً قصد دارند کیفیت کار را بالا ببرند. شبکه افق به ما گفت تیم جدید را می‌آوریم تا کار را پیش ببرند.»

شبکه افق، اما با انتشار اطلاعیه‌ای تاکید می‌کند که این «تغییر ناخواسته تیم تولید» برخلاف میل و اراده و خواست سازمان و شبکه افق بوده و در عین حال به آن احترام می‌گذارد و از همه عوامل این تیم تشکر و قدردانی می‌نماید. اگرچه حق گلایه دوستانه به این عزیزان را نیز برای خود محفوظ می‌داند که در شرایط سختی که بر مردم مظلوم غزه می‌گذرد و حماسه‌آفرینی جانانه جوانان مقاومت عرصه را بر رژیم غاصب و کودک‌کش صهیونیستی تنگ کرده توقف تولید این برنامه اقدام مناسبی نبود و لازم است همواره مصالح کلان و راهبردی بر تصمیمات و مصالح خرد غالب باشد. شبکه افق همچنین تحلیل‌ها و استنتاج‌های غلط درباره این برنامه را که یا براساس اطلاعات غلط و تحریف شده و یا در نتیجه کینه‌توزی و بی‌اخلاقی برخی جریانات فکری و جناحی به فضای افکار عمومی تزریق شده، مردود می‌داند.

واکنش‌ها به تغییر

محمدجواد آذری‌جهرمی به این تغییرات واکنش نشان داد و نوشت: «ظاهراً موج خالص‌سازی به ساحلِ خالص‌ترین شبکه‌ی صداوسیما هم رسید! به سهم خودم از عوامل برنامه‌ی «به افق فلسطین» تشکر و قدردانی می‌کنم. نیت پاک و صادقانه و عزم راسخ برای حمایت از مردم فلسطین در اعضای این برنامه موج می‌زد.»

محمدعلی ابطحی که یکی از میهمانان این برنامه بود در گفتگو با «هم‌میهن» نسبت به تغییرات این برنامه انتقادی گفت: «از این هدف‌شان که برنامه به برنامه‌ای همراه تبدیل شود که درخصوص اجماع روی فلسطین باشد، اما وقتی من گفتم اجماع روی فلسطین بدون اجماع در مسائل داخلی امکان‌پذیر نیست، گفتند ما باید روی یک مسئله مهمی شروع و تمرین کنیم تا به مسائل داخلی هم برسیم. به همین دلیل طرح آرام و نرمی بود که درخصوص مسائل داخلی نیز همین نگاه شامل را داشته باشند، ولی من بیشتر طرح تغییر این مجموعه را تحت‌تاثیر صحبت آن خانم می‌دانم که گفت این کشور برای حزب‌اللهی‌هاست. دوز بیشتر تلویزیون، حامی رویکرد آن خانم است.»

ابطحی در ادامه افزود: «برخی دست‌اندرکاران تلویزیون به این جهت سورپرایز شدند که تصور غلطی از صداوسیما و رسانه داشتند. واقعیت رسانه این است که کارشناسان مختلف و منتقدان داخل حکومت و حتی خارج از حکومت هم بتوانند صحبت کنند. اما متاسفانه این نگاه وجود ندارد و به همین دلیل فاصله مردم با چنین رویکردی روزبه‌روز بیشتر می‌شود».

زور خانم جلسه‌ای بیشتر از ما بود

برنامه «به افق فلسطین»، اما باوجود جذب مخاطب بالا، بدون حواشی خاصی دنبال می‌شد تا اینکه منصوره معصومی‌اصل هشتم آبان‌ماه با حضور در برنامه تلویزیونی «آرمان» شبکه قرآن صداوسیما به انتقاد از این برنامه پرمخاطب پرداخت. او که خود را مدیر مؤسسه بیت‌النور معرفی می‌کند، روز ۸ آبان‌ماه در برنامه تلویزیونی «آرمان» شبکه قرآن صداوسیما، به‌خاطر دعوت شبکه افق از محمدجواد آذری‌جهرمی و محمدعلی ابطحی به برنامه از تلویزیون انتقاد و تاکید کرد: «این مملکت مال حزب‌اللهی‌هاست و نباید هر شخصی در تلویزیون حضور پیدا کند.»

در حالی خانم معصومی‌اصل چنین اظهاراتی را بیان کرد که این برنامه توانسته بود باتوجه به دعوت از طیف‌ها و عقاید مختلف کارشناس، رضایت مخاطبان تلویزیون را در برداشته باشد. با این حال واکنش‌ها به تغییر تیم تولید این برنامه، نشان می‌دهد که میزان مخاطب در اولویت تلویزیون نیست و رضایت طیف دیگری از برنامه‌ها، اهمیت بالاتری دارد.

در شبکه‌های اجتماعی شایعه حضور جواد ظریف در این برنامه مطرح شده بود و برخی عقیده داشتند تغییرات این برنامه برای جلوگیری از حضور جواد ظریف بوده است. گفتنی است یکی از دلایل اصلی اختلاف رؤسای شبکه سه سیما با عادل فردوسی‌پور، مصاحبه فردوسی‌پور با ظریف بود که هیچ‌وقت پخش نشد.