چرا ایران با ایده تشکیل ۲ دولت در اراضی اشغالی مخالف است؟

طی چند دهه اخیر یکی از ایده‌هایی که از سوی برخی کشور‌های غربی و عربی در مورد موضوع فلسطین مطرح و پیگیری شده و همچنان روی میز دییلماسی جهانی قرار دارد، ایده تشکیل ۲ دولت اسرائیلی و فلسطینی در اراضی اشغالی است؛ طرحی که در طول این سال‌ها، نتیجه‌ای جز گسترش اشغالگری رژیم صهیونیستی و افزایش جنایت‌های این رژیم علیه ساکنان واقعی فلسطین به همراه نداشته است.

به گزارش ایسنا، بخش قابل‌توجهی از قصه پرغصه فلسطین از روزی آغاز شد که مجمع عمومی سازمان ملل در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ درباره فلسطین را به رأی گذاشت، قطعنامه‌ای که از ۵۷ عضو آن روز سازمان ملل متحد ۳۳ کشور به تقسیم سرزمین فلسطین رای مثبت دادند، ۱۳ کشور با آن مخالفت کردند و ۱۱ عضو نیز به آن رای ممتنع دادند.

این قطعنامه در زمان تصویب با موافقت سران صهیونیست و حامیان آن از جمله انگلیس همراه بود، اما فلسطینیان و دولت‌های عربی و مسلمان منطقه از جمله ایران با دادن رای منفی با تصویب چنین قطعنامه‌ای مخالفت کردند، اگرچه در حال حاضر برخی از کشور‌های عربی و اسلامی با فاصله گرفتن از دیدگاه قبلی و طرح این بهانه که دیگر امکان برای بازگشت فلسطینیان به سرزمین‌هایشان وجود ندارد به طرفدران جدی تشکیل ۲ دولت در اراضی اشغالی تبدیل شده‌اند.

در حال حاضر یکی از مخالفان جدی طرح تشکیل ۲ دولتی در عرصه بین‌المللی، جمهوری اسلامی ایران است. تهران در این ارتباط استدلا‌های مشخص و روشنی دارد و معتقد است که این طرح مخالف منشور سازمان ملل است که در آن تاکید شده که این ملت‌ها هستند که باید سرنوشت کشورشان را تعیین کنند.

جمهوری اسلامی ایران معتقد است حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین نه در زمان اعلام موجودیت رژیم‌صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین و نه بعد از آن، تاکنون اجرا نشده است. بر اساس ماده یک مشترک میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، همه مردم حق دارند سرنوشت سیاسی خود را تعیین کنند. همچنین بر اساس مواد اول و سوم اعلامیه ملل متحد در مورد حق تعیین سرنوشت مردم بومی، آن‌ها حق برخورداری کامل از آن را دارا هستند.

نشست مجمع عمومی برای رای‌گیری درباره قطعنامه ۱۸۱

جمهوری اسلامی ایران در همین راستا به این موضوع نیز اشاره دارد که دیوان بین‌المللی دادگستری در نظر مشورتی ۹ ژوئیه ۲۰۰۴ خود در خصوص «پیامد‌های حقوقی ساخت دیوار در سرزمین فلسطین اشغالی» به صراحت بر لزوم رعایت حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین تأکید کرده و بر تعهدات رژیم‌صهیونیستی برای احترام و رعایت آن تصریح می‌کند.

همچنین لزوم اجرای حق تعیین سرنوشت توسط مردم بومی یک سرزمین در نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری مورخ ۲۵ فوریه‌ی ۲۰۱۹ در پرونده «جداسازی مجمع‌الجزایر چاگوس از موریس توسط بریتانیا» نیز به‌خوبی متجلی شده است.

بر اساس این نظر مشورتی، کشوری که قیمومیت یک منطقه غیرخودمختار را برعهده دارد، نمی‌تواند به اختیار خود و بدون رعایت حق تعیین سرنوشت مردم، اقدام به جداسازی یک سرزمین کند؛ همچنان که در این نظر بیان می‌شود، جداسازی که بدون نظر مردم بومی تحقق یافته باشد، باطل و بلااثر است و کشور‌های دیگر نیز باید از چنین امری خودداری کنند.

جمهوری اسلامی ایران همچنین با توجه به اشغالگر دانستن رژیم صهیونیستی حقی برای اسرائیل جهت داشتن حکومت در سرزمین فلسطین به رسمیت نمی‌شناسد و تاکید دارد که اشغالگری ۷۵ ساله حقی برای اشغالگر ایجاد نمی‌کند و باید این اشغالگری هرچه زودتر پایان پیدا کند. از دیگر سو مقاومت و مبارزه مسلحانه مردم فلسطین علیه این اشغالگری امری کاملا مشروع و مطابق با قوانین و مقررات بین‌المللی است.

مبارزات مردم فلسطین

همان‌طور که گفته شد، طی سال‌های اخیر برخی از کشور‌های عربی و اسلامی به این دلیل از راهکار ۲ دولتی شدن حمایت می‌کنند که با توجه گسترش اشغالگری‌های رژیم صهیونیستی و ساخت گسترده شهرک‌های یهودی‌نشین از سوی این رژیم امیدشان را برای بازگشت فلسطینیان به سرزمین‌هایشان از دست داده‌اند و معتقد هستند که باید به حقوق حداقلی که در قطعنامه سازمان ملل برای فلسطینی‌ها جهت تشکیل دولت در نظر گرفته شده بسنده کرد.

برخی دیگر از این کشور‌ها نیز به خاطر داشتن منافع مشترک با کشور‌های غربی حامی رژیم صهیونیستی و یا اقدامات انجام شده از سوی آن‌ها برای عادی‌سازی روابط با این رژیم نظر مثبت و همسویی با این ایده دارند و به صورت جدی و بدون در نظر گرفتن نظر مردم فلسطین و پیامد‌های هویتی، امنیتی و سیاسی این طرح به دنبال اجرای این ایده هستند.

جمهوری اسلامی ایران در کنار مخالفت با طرح تشکیل ۲ دولتی، تاکید دارد که راه‌حل پایدار و اصولی برای حل مسئله فلسطین طرح برگزاری همه‌پرسی ملی در سرزمین فلسطین با حضور ساکنان اصلی این سرزمین تاریخی است؛ طرحی که در نوامبر ۲۰۱۹ توسط نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد نیز ثبت شد.

طرح مورد اشاره ایران دارای چهار مرحله اصلی «اعمال حق بازگشت آوارگان فلسطینی به سرزمین تاریخی خود، برگزاری یک همه‌پرسی ملی در میان مردمان فلسطین که قبل از بیانیه‌ی بالفور در فلسطین ساکن بوده‌اند، تشکیل نظام سیاسی مورد نظر اکثریت مردم فلسطین و تصمیم‌گیری درخصوص وضعیت ساکنان غیربومی فلسطین توسط نظام سیاسی منتخب اکثریت» است.

ایران در این طرح تاکید دارد که تمامی مردم فلسطین از جمله مسلمانان، مسیحیان و یهودیان حق شرکت در همه‌پرسی را خواهند داشت، همچنین نمایندگان مردم فلسطین از بین مسلمانان، مسیحیان و یهودیان، نقش اساسی و مدیریتی در تمام مراحل برنامه‌ریزی و اجرای طرح را بر عهده خواهند داشت.

از دیگر سو با هدف تسهیل مشارکت تمامی فلسطینیان، به‌ویژه آوارگان فلسطینی در این همه‌پرسی، پروژه جهانی شناسایی، سرشماری و ثبت هویت جامع کلیه شهروندان فلسطینی در فلسطین و سایر کشور‌ها باید اجرا شود و یک نهاد بین‌المللی با حضور نمایندگان مردم فلسطین وظیفه‌ی اجرای این پروژه را برعهده بگیرد.

سخنرانی رئیس‌جمهور در اجلاس ریاض

جمهوری اسلامی ایران در راستای اجرایی و عملیاتی شدن این طرح بر این موضوع تاکید دارد که یک کمیته بین‌المللی تحت نظارت و با مشارکت سازمان ملل متحد با حضور نمایندگان مردم فلسطین برای اجرای طرح مذکور و تمرکز بر مباحث اساسی فلسطین از جمله مباحث تاریخی، حاکمیتی و سرزمینی فلسطین و قدس شریف تشکیل شود.

در جریان تحولات اخیر در اراضی اشغالی بار دیگر این ایده به صورت جدی از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران در سازمان‌های بین المللی از جمله سخنرانی «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور در نشست مشترک اضطرای سران سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب در ریاض و همچنین سخنرانی «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه در نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در ارتباط با موضوع فلسطین در نیویورک مطرح شده است و در همین چهارچوب بر این موضوع تاکید دارند که باید نهاد‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل مقدمات اجرای این طرح را فراهم کنند.