سرنخ جهش بورس

بررسی آمار منتشرشده توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران مربوط به عملکرد هفتگی بازار سهام، نشان می‌دهد که در هفته منتهی به چهارشنبه ۸آذر، تعداد سهامداران فعال این بازار اعم از حقیقی و حقوقی، نسبت به هفته ماقبل افزایش یافته است. همچنین این آمار‌ها نشان می‌دهند که ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز در هفته یادشده، با ورود به کانال ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش قابل توجهی داشته است.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ علاوه بر این، در هفته یاد‌شده خالص جریان وجوه نقد به کارگزاری‌ها نیز عددی مثبت بوده است، به طوری که در این هفته مجموعا یک‌هزار و ۱۶میلیارد تومان حساب کارگزاری سهامداران حقیقی و حقوقی شارژ شده است. اما در مقابل، ارزش معاملات خرد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا ETF ها، بر خلاف شاخص‌های یاد‌شده، به نسبت هفته معاملاتی ماقبل کاهش یافت.

همچنین بررسی‌های مربوط به آمار ارزش معاملات خرد و ورود و خروج پول در هفته ذکر‌شده، نشان می‌دهد رشد ادامه‌دار شاخص کل بورس، تا حدودی از طریق بررسی این آمار‌ها قابل‌پیش‌بینی بوده است.

آمار هفتگی بازار سهام زیر ذره‌بین

آمار منتشر‌شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران مربوط به عملکرد هفتگی بازار سهام در هفته منتهی به چهارشنبه ۸ آذر‌ماه، نشان می‌دهد تعداد سهامداران فعال این بازار (که بدون لحاظ کد‌های دارای معامله در عرضه‌های اولیه محاسبه می‌شوند)، در هفته یاد‌شده به بالاترین مقدار خود پس از هفته منتهی به ۱۹ مهرماه (که تعداد سهامداران فعال در این هفته تعداد ۳۴۶هزار و ۲۵۹ کد ثبت شده) رسیده است؛ به طوری که در هفته دوم آذر‌ماه، مجموع سهامداران فعال اعم از حقیقی و حقوقی، با ۲۴هزار و ۸۶ کد افزایش، معادل ۷.۵۹درصد، به ۳۴۱هزار و ۱۱۸ کد صعود کرد. لازم به ذکر است که از این مقدار ۳۳۹هزار و ۷۷۳ کد مربوط به سهامداران حقیقی، و ۱۳۴۵ کد نیز سهم سهامداران حقوقی بوده است.

همچنین خالص جریان وجوه نقد کارگزاری‌ها از جانب حقیقی‌ها و حقوقی‌ها عددی مثبت بوده است، به طوری که در هفته یاد‌شده حساب کارگزاری سهامداران حقیقی یا از طریق فروش سهام یا از طریق تزریق پول جدید، مجموعا حدود یک‌هزار و ۵۹۷میلیارد تومان شارژ شده است؛ و حساب کارگزاری سهامداران حقوقی در بازه ذکر شده شاهد خروج پول در حدود ۵۸۱میلیارد تومان بوده است که برآیند اعداد ذکر‌شده عددی مثبت به میزان یک‌هزار و ۱۶میلیارد تومان شارژ حساب کارگزاری‌هاست.

علاوه بر این، در این هفته ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز به طور کم‌سابقه‌ای افزایش یافت که این میزان حداقل در ۹ هفته معاملاتی گذشته دیده نمی‌شود. به صورتی که مجموع ارزش معاملات خرد در حد فاصل ۴ تا ۸ آذر‌ماه، ۲۰هزار و ۳۳ میلیارد تومان بوده است که نخستین ورود ارزش معاملات به کانال ۲۰ هزار میلیارد تومان در مدت‌زمان یاد شده است.

همچنین از میزان یاد‌شده، ۱۲هزار و ۷۴۱ میلیارد تومان، معادل با ۶۳.۶۰ درصد، مربوط به ارزش معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، و ۷ هزار و ۲۹۲ میلیارد تومان، معادل با ۳۶.۴۰درصد، سهم معاملات انجام‌شده در فرابورس ایران بوده است.

اما در این هفته بر‌خلاف حرکت مثبت دیگر شاخص‌های یادشده، ارزش معاملات خرد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا همان ETF ها، اندکی کاهش یافت. به طوری که ارزش معاملات خرد در ETF‌ها در این هفته، با حدود ۴۰۰میلیارد تومان کاهش نسبت به هفته اول آذر ماه، در محدوده ۲۳هزار و ۱۰۵ میلیارد تومان قرار گرفت.

از این مقدار ۱۹ هزار و ۳۴میلیارد تومان، معادل با ۸۲.۳۷ درصد، سهم صندوق سرمایه گذاری در اوراق یا درآمد ثابت، ۳ هزار و ۹۱۲ میلیارد تومان معادل با ۱۶.۹۳درصد سهم صندوق سرمایه گذاری در سهام و ۱۵۹میلیارد تومان معادل با ۰.۷ درصد نیز مربوط به ارزش معاملات خرد در سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده است.

می‌توان حرکت خلاف جهت ارزش معاملات خرد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله با سایر متغیر‌های ذکر‌شده و همچنین روند شاخص کل بورس در این بازه (که به‌جز روز شنبه همواره در حال افزایش بوده است)، را مربوط به ماهیت این صندوق‌ها و جایگاهی که در بدنه بازار سهام دارند توضیح داد.

به طوری که به‌تجربه، شاهد این مساله هستیم که موضوع شناسایی سود در صندوق‌ها به طور کلی در شرایط نزول بازار سهام حرکتی خلاف جهت کلی بازار دارد و زمانی که ارزش معاملات به همراه ورود پول حقیقی در صندوق‌ها رو به افزایش است، بازار معمولا روند منفی به خود می‌گیرد و بالعکس.

این اتفاق به این دلیل است که معمولا درآمد صندوق‌ها از طریق اوراق است؛ و زمانی که بازار نزولی می‌شود، سهامداران برای کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری خود، سرمایه خود در بازار سهام را کاهش داده و به صندوق‌ها وارد می‌کنند.

پوشش ریسک صندوق‌ها به ویژه صندوق درآمد ثابت از طریق اوراق بانکی است (سبد صندوق‌های سهامی نیز برای پوشش ریسک خود از اوراق بهره می‌برند)؛ لذا اگر بازار سهام با هیجان منفی و تمایلات نزولی همراه شود، و در این میان نیز خروج پول حقیقی رخ دهد، رشد ارزش معاملات خرد در فضای افزایش عرضه و فشار فروش رخ می‌دهد؛ بنابراین لزوما بررسی افت و رشد ارزش معاملات در بازار سهام و صندوق‌ها نمی‌تواند سنجه دقیقی از واگرایی روندشان باشد. به این ترتیب ورود و خروج پول حقیقی به همراه روند کلی قیمت‌ها در کنار تغییرات ارزش معاملات خرد بسیار حائز اهمیت است.

روز‌های سبز قابل‌پیش‌بینی؟

در‌حالی‌که برای مدت‌ها روند صعودی قابل توجهی در بورس اوراق بهادار تهران دیده نمی‌شد، اما از روز یکشنبه ۵ آذر، قدم‌های مثبت، اما کوتاه، در نماگر اصلی بورس تهران دیده شدند که رفته‌رفته این قدم‌ها بلندتر شده و رنگ و بوی اطمینان نیز به خود گرفتند. به طوری که مقدار رشد این شاخص از کمتر از ۰.۵درصد در روز‌های ابتدایی هفته ذکرشده، به محدوده ۲.۰۸ درصد در دوشنبه ۱۳ آذر رسید که بیشترین میزان رشد شاخص کل از ۲۷ تیر ۱۴۰۲است.

روند صعودی شاخص کل تا روز تنظیم این گزارش، یعنی سه‌شنبه ۱۴ آذر، نیز ادامه یافت تا در این روز شاخص یاد‌شده به بالاترین حد ارتفاع خود در ۵ ماه گذشته برسد. همچنین شاخص کل هم‌وزن هم‌گام با شاخص کل، روند صعودی ادامه‌دار خود را در روز یکشنبه با رشد اندک شروع کرد که این صعود تا روز سه‌شنبه ادامه یافت.

نگاه به آمار‌های مهم هفتگی مرتبط به بازه ۴ تا ۸ آذر نشان می‌دهد که ادامه‌دار شدن و قوت گرفتن این روند صعودی، از طریق بررسی این آمار‌ها تا حدودی قابل‌پیش‌بینی بوده است؛ به صورتی که هما‌ن‌طور که ذکر شده است، تعداد سهامداران فعال و ارزش معاملات خرد سهام و حق تقدم افزایش یافته‌اند، و علاوه بر این از انتهای این هفته روند خروج پول مداوم شکسته شد و بازار سهام ورود پول متوالی از جانب سهامداران حقیقی را تجربه کرد.

می‌توان گفت دلایل ذکر شده در کنار اخبار مثبتی که در این دوره زمانی به بازار تزریق شدند، مانند تجدید‌ارزیابی شرکت‌ها و همچنین افزایش سرمایه برخی نماد‌های بزرگ، باعث شکل‌گیری این روند صعودی و ادامه‌دار شدن آن شدند.