بارش شهابی جدید؛ عبور زمين از بقایای دنباله دار‌ی که نزدیک خورشید است

بقایای دنباله‌داری نزدیک به زمین به نام ۴۶P/Wirtanen می‌تواند وارد جو سیاره ما شود و در روز سه شنبه، ۱۲ دسامبر، بارش شهابی جدیدی به نام لامبدا اسکولپروتیدز (Lambda-Sculptorids) را رقم بزند.

به گزارش ایسنا، زمین ممکن است بارش شهابی کاملا جدیدی را در ماه دسامبر سال جاری تجربه کند، زمانی که سیاره ما وارد جریانی از بقایای باقی مانده از یک دنباله‌دار در اطراف خورشید می‌شود.

مولد این بارش شهابی جدید بالقوه دنباله‌دار ۴۶P/Wirtanen است که در سال ۱۹۴۸ کشف شد و هر ۵.۴ سال یک بار به دور خورشید می‌چرخد، این بسیار سریع‌تر از دنباله‌دار‌های دیگر، مانند دنباله‌دار هالی که حدود ۷۵ سال طول می‌کشد تا به دور ستاره ما بچرخد است.

گروهی از دانشمندان به سرپرستی جرمی ووبایلون (Jeremie Vaubaillon)، ستاره‌شناس رصدخانه پاریس، می‌خواستند به این سوال پاسخ دهند که چرا زمین پیش از این بارش شهابی ایجاد شده توسط بقایای دنباله‌دار ۴۶P/Wirtanen را تجربه نکرده است. آنچه آن‌ها کشف کردند این بود که چنین رویدادی قرار است در روز سه‌شنبه، ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ رخ دهد.

پیش‌بینی‌ها احتمال رویارویی با این بارش در روز ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ را بین ساعت ۸:۰۰ تا ۱۲:۳۰ به وقت ساعت جهانی (۱۱:۳۰ تا ۱۶:۰۰) نشان می‌دهد.

بارش شهابی زمانی ایجاد می‌شود که زمین از میان ابر‌های بقایای دنباله دار‌هایی که در نزدیکی خورشید در حال حرکت هستند عبور می‌کند. همانطور که تابش ستاره ما آن‌ها را گرم می‌کند، مواد جامد درون دنباله‌دار از طریق فرآیندی به نام تصعید مستقیما به گاز تبدیل می‌شوند. با این روش، گاز از پوسته یخی بیرونی فوران می‌کند و از دنباله‌دار جدا می‌شود، بقایایی را آزاد می‌کند که دم‌ها و هاله‌های متمایز این اجرام کیهانی یخی را تشکیل می‌دهند.

این بقایا همچنین می‌توانند در جریان‌های اطراف خورشید که زمین پس از آن تقریباً هر سال در یک سفر ۳۶۵.۳ روزه به دور ستاره‌مان از آن‌ها عبور می‌کند، ته نشین شود.

هنگامی که این اتفاق می‌افتد، قطعات بقایا با سرعت ۱۶۰ هزار مایل در ساعت (۲۶۲۰ هزار و ۷۱۰۳ کیلومتر در ساعت) وارد جو زمین می‌شوند که این حدود ۱۰۰ برابر سریع‌تر از حداکثر سرعت یک جنگنده جت لاکهید مارتین F-۱۶ است. این قطعات در بالای زمین می‌سوزند و مجموعه‌ای از مواد سوخته و قطعات بزرگتر به اندازه سنگریزه ایجاد می‌کنند که به صورت گلوله‌های آتشین درخشان منفجر می‌شوند. این سرعت به تعدادی متغیر از جمله زاویه ورود قطعات به جو زمین بستگی دارد.

دنباله‌دار ۴۶P/Wirtanen با عرض تقریبا یک مایل، بخشی از خانواده دنباله‌دار‌های مشتری است که دارای مدار‌هایی است که توسط گرانش غول گازی سیاره مشتری احاطه شده و با دوره‌ای کمتر از ۲۰ سال به دور خورشید می‌چرخند. آخرین بار در روز ۱۶ دسامبر سال ۲۰۱۸ این دنباله‌دار به زمین نزدیک شد و به فاصله ۷.۲۲ میلیون مایلی از سیاره ما رسید، در آن زمان دانشمندان دریافتند که این یک دنباله دار به اصطلاح «بیش فعال» است که به این معنی است که آب بیشتری نسبت به یک سیاره یخی با ابعاد مشابه آزاد می‌کند. با این حال، هنوز هیچ بارش شهابی مرتبط با دنباله‌دار ۴۶P/Wirtanen مشاهده نشده است.

محققان از مدل‌های مختلفی برای محاسبه رهاسازی مواد از دنباله‌دار ۴۶P/Wirtanen استفاده کردند، سپس نحوه رفتار این ذرات پس از پرتاب و در نتیجه نوع جریان بقایایی که ایجاد می‌شود را محاسبه کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که یک جریان شهاب‌سنگی مرتبط با این دنباله‌دار باید چندین بار در گذشته با زمین برخورد کرده باشد، اما سرعت کم ورود بقایا به جو سیاره ما ممکن است مانع از بروز بارش‌های شهابی شده باشد.

محققان نوشتند: چندین برخورد قبلی با زمین پیدا شد، اما هیچ مشاهداتی تا جایی که ما می‌دانیم گزارش نشده است. این احتمالا به دلیل سرعت پرتاب کاملا غیرعادی مورد نیاز برای آوردن ذرات بزرگ به زمین بوده است.

آن‌ها دریافتند که قرار است زمین در آینده‌ای بسیار نزدیک با این جریان روبرو شود که احتمالا این به اولین بارش شهابی ثبت شده منجر می‌شود. بارش شهابی دیگری به نام «جمناید» معروف، تقریبا در همان زمان در شب‌های ۱۳ و ۱۴ دسامبر (۲۲ و ۲۳ آذر) به اوج خود می‌رسد.