وزیر بهداشت در سراشیبی استیضاح؟

مجلس شورای اسلامی در سه‌شنبه‌های نظارتی خود، این هفته میزبان وزیر بهداشت و رئیس سازمان برنامه و بودجه بود تا مشکلات کمبود ارز تخصیص دارو و افزایش قیمت دارو‌های خاص و مشکلات حوزه سلامت را بررسی کند.

به گزارش شرق، قالیباف به‌عنوان رئیس مجلس، در جمع‌بندی جلسه علنی روز گذشته، با بیان اینکه دیوان محاسبات باید گزارش دقیقی از نحوه هزینه‌های اعتبارات و تخصیص‌ها و محل‌های هزینه شده در حوزه سلامت به مجلس ارائه دهد، اظهار کرد دارو نسبت به سال قبل ۱۰۷ درصد یعنی بیش از تورم کشور افزایش قیمت داشته است و هم‌اکنون در حدود ۱۵۰ قلم دارو دچار محدودیت و در ۶۰ قلم دارو دچار کمبود جدی هستیم. از این‌رو به وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه دو ماه فرصت داد تا به سمت اصلاح مشکل رفته و جامعه آثار آن را ملاحظه کنند، در غیر این صورت مجلس از ابزار نظارتی خود استفاده می‌کند؛ به عبارتی وزیر بهداشت را احتمالا به استیضاح می‌کشاند.

این در حالی است که معصومه پاشایی همه قصور و مشکلات حوزه دارو را مربوط به وزیر بهداشت نمی‌داند و معتقد است مسئولیت فوق درخصوص دارو با چند وزارتخانه است و دو هلدینگ بزرگ دولتی که متولی آن بانک ملی و شستا هستند، علاوه بر وزارت بهداشت و بخش خصوصی باید بار حوزه سلامت و مشکلات تخصیص ارز دارو و تأمین آن را به دوش بکشند.

البته برخی از نمایندگان ابراز امیدواری کرده‌اند این فرصت دو‌ماهه قالیباف برای حل مشکل دارو و ساماندهی نظام سلامت، جنبه انتخاباتی نداشته باشد و به‌واقع این امر محقق شود تا بیماران که عموما از قشر آسیب پذیر جامعه هستند، در تأمین داروی مورد نیاز خود بیش از این به زحمت و مرارت نیفتند. از این‌رو برای بررسی مشکلات حوزه سلامت و جمع‌بندی آنچه در این حوزه اتفاق افتاده است، با دو نفر از نمایندگان مجلس که هر دو پزشک هستند و با مشکلات حوزه درمان و بهداشت و سلامت جامعه قرابت بیشتری دارند، گفتگو کرده‌ایم.

تنها ۲۳ همت از صد همت درخواستی وزارت بهداشت در بودجه ۱۴۰۲ تخصیص داده شد

محمدعلی محسنی‌بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم، درباره جمع‌بندی جلسه سه‌شنبه نظارتی مجلس که درباره مشکلات ارز دارو، شیرخشک و حوزه سلامت تشکیل شد، در گفتگو با «شرق» گفت: «این روز‌ها نظام سلامت با مشکلات زیادی از‌جمله کمبود و بی‌انگیزگی کادر پرستاری و پزشکی، کمبود تجهیزات پزشکی و به‌ویژه کمبود دارو، بی‌کیفیتی دارو و در دسترس نبودن دارو مواجه است».

او ادامه داد: «مهم‌تر از همه عدم دسترسی مردم به این اقلام و اجبار به تهیه دارو با چند برابر قیمت از بازار سیاه است. این موارد باعث شد کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در جلسات متعددی با دعوت از وزیر بهداشت، معاون بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، سازمان امور استخدامی و معاونان وزیر بهداشت و نهاد‌های امنیتی و تولیدکنندگان و واردکنندگان، جلسات متعددی را برگزار کند و باعث شد وزیر را به مجلس بخواهیم تا گزارشی از این وضعیت به نمایندگان مجلس بدهد».

نماینده مردم چالوس در مجلس یازدهم اظهار کرد: برای اینکه از وزیر بهداشت دعوت کنیم، اعضای کمیسیون بهداشت خدمت آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، رسیدیم تا او هم در جریان آنچه در کمیسیون بهداشت نسبت به نظام سلامت و وضعیت دارو می‌گذرد، قرار بگیرد. او افزود: «آقای مخبر به نمایندگان مجلس گفت چیزی تحت عنوان کمبود ارز دارو نداریم و با آقای فرزین، رئیس بانک مرکزی، تماس گرفت و ایشان هم تأیید کرد که مشکل ارزی نداریم. اما آنچه در کمیسیون بهداشت و درمان با آن مواجه بودیم، واردکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی بودند که از عدم تخصیص ارز ناراحت بودند. همچنین تولیدکنندگان از عدم تخصیص ارز برای تأمین مواد اولیه دارو‌های تولید داخل گلایه می‌کردند و خود معاون غذا و دارو نیز از عدم نقدینگی شکایت داشت».

محسنی‌بندپی اضافه کرد: «در لایحه بودجه ۱۴۰۲ سازمان برنامه و بودجه از صد همتی که وزارت بهداشت درخواست کرده بود، تنها ۶۹ همت را قبول کرده بود و از این ۶۹ همت نیز با وجودی که سال در حال اتمام است، تنها ۲۳ همت را تخصیص داده و یک‌چهارم مطالبه واقعی وزارت بهداشت و یک‌سوم چیزی را که مجلس و سازمان برنامه به آن رسیده‌اند، تخصیص داده‌اند که یک معضل جدی است». او ادامه داد: عدم هماهنگی بین دستگاه‌های اجرائی و ضعف مدیریت هماهنگی همه ارگان‌ها و نهاد‌هایی که در امر دارو و تجهیزات دارو و شیر‌خشک دخالت دارند، مشکل ایجاد کرده است.

محسنی‌بندپی در ادامه افزود: در نهایت جمع‌بندی رئیس کمیسیون بهداشت و درمان این بود که کمیته‌ای برای بررسی جدی‌تر این موضوع به ریاست شخص رئیس‌جمهور یا معاون اول او تشکیل شود تا بتوانیم این موضوع را بررسی کنیم. رئیس مجلس هم دو ماه در‌این‌باره فرصت دادند و امیدواریم این فرصت دوماهه را برای بحث انتخابات مطرح نکرده باشند و به جایی برسیم که به بیماران خاص، هموفیلی و بال پروانه‌ای و کسانی که در گروه‌بندی خاص و حساس قرار دارند، با کمبود دارو و داروی گران‌قیمت درد و رنج بیشتری وارد نشود. او تأکید کرد: مجلس باید توجه و تمرکز بیشتری بر موضوع سلامت و اقلامی مثل دارو و تجهیزات پزشکی که در نظام سلامت مهم هستند، داشته باشد.

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان در پاسخ به این پرسش که چطور ممکن است کمبود ارز در تأمین دارو نداشته باشیم، اما نتوانیم داروی مورد نیاز بیماران را تأمین کنیم و با کمبود دارو مواجه باشیم؟ گفت: البته رئیس کل بانک مرکزی ادعا کرده است کمبود ارز دارو نداریم، اما تولیدکننده‌ها گفته‌اند ارز مورد نیاز را نگرفته‌اند و ارز لازم تخصیص داده نشده است؛ وگر نه نباید تا این حد مشکل می‌داشتیم.

او همچنین تأکید کرد: «تک‌تک ما حرف‌های خوبی می‌زدیم، اما در خروجی آن که باید به جای خوبی برسد، این هماهنگی لازم را نداریم. اما مجلس سعی کرده این جلسه تشکیل شود و رئیس کمیسیون بهداشت نامه‌ای به رئیس‌جمهور نوشته است و رئیس مجلس هم دستور داده‌اند ظرف دو ماه این کمیته با جدیت تمام تشکیل شود و اگر این اتفاق نیفتاد، از ابزار‌های قانونی جدی‌تری مثل استیضاح استفاده کنیم».

بودجه لازم پرداخت بدهی وزارت بهداشت به بیمه‌ها باید اورژانسی تزریق شود

معصومه پاشایی، عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز در‌خصوص کمبود‌های دارویی و عدم تخصیص ارز دارو و مشکلات این حوزه به «شرق» توضیح داد: «بحث وزیر بهداشت نیست که بتوانیم با استیضاح او مشکل را حل کنیم و باید همه ارکان به این نتیجه برسند که مشکل ایجاد‌شده را که به چند وزارتخانه مربوط است، حل کنند».

پاشایی همچنین بیان کرد: «نزدیک به ۷۰ درصد دارو‌های ما در دو هلدینگ دارویی دولتی تولید می‌شوند که وارد چرخه نظام سلامت می‌شود و از آنجایی که نظام سلامت در یک سیکل ناقص است، بیش از ۹ ماه طول می‌کشد تا پول آن‌ها پرداخت شود و این فاصله زمانی باعث می‌شود هم داروخانه‌ها و هم کارخانه‌ها مجبور شوند با دادن نسخه آزاد و دارو‌های آزاد، خودشان را حفظ کنند».

این نماینده مجلس که پزشک است، درباره بخش‌های مرتبط با مسئله دارو گفت: «بانک ملی مالک بزرگ‌ترین هلدینگ دارویی کشور است و شستا نیز مربوط به وزارت کار است و در کنارش وزارت بهداشت قرار دارد و بخش خصوصی هم در ابعاد کوچک‌تر در حوزه دارو دخیل هستند که البته بخش خصوصی قدرت رقابت جدی ندارد». او ادامه داد: «به هر حال باید این هلدینگ‌ها در کنار هم تصمیمی بگیرند تا مشکل کمبود دارو رفع شود.

به این منظور بهتر است تعرفه‌ها و قیمت دارو‌ها را معقول کنیم و مواد اولیه به تولیدکننده بدهیم و منابع مالی را اورژانسی به وزارت بهداشت تزریق کنیم؛ چرا‌که به بیمه‌ها بدهی سنگینی دارد». نماینده جلفا و مرند در مجلس یازدهم همچنین ادامه داد: «اگر می‌خواهیم این سیکل معیوب را اصلاح کنیم، باید آن را از زیان انباشته خارج کنیم و ترازش را مثبت کنیم. به عبارتی سالانه نزدیک به ۱۵ همت بحث نگهداری بیمارستان‌های فرسوده می‌شود و حدود ۱۸ همت هزینه شرکت‌های نیروی انسانی می‌شود و به سختی نظام سلامت خودش را حفظ کرده است و اگر به صورت فوری هزینه‌ای را به آن تزریق نکنیم، رفته رفته مشکلات دارویی اضافه می‌شود و با دستور، مشکلات کمبود دارو حل نمی‌شود».

پاشایی تأکید کرد: «رئیس‌جمهور باید عزم جدی برای حل مشکل با تزریق بودجه به نظام سلامت داشته باشد تا آن را از زیان انباشته خارج کند». او ادامه داد: در بحث دارو قرار بود برای شرکت‌هایی که برای بانک ملی یا شستا‌ست، کاری کنیم؛ چرا‌که دچار عدم ثبات مدیریتی هستند و این امر بر نظام سلامت هم فشار آورده است.

پاشایی همچنین با اشاره به عدم تخصیص ارز شیرخشک گفت: برنامه ما این بود که برای شیرخشک ارز ندهیم تا کارخانه‌ها تولید کنند و با قیمت خودشان آن را به بازار عرضه کنند. تعداد متولدان و نوزادانی که شیرخشک مصرف می‌کنند نیز مشخص است و این را به صورتی به خانواده‌ها بدهیم و ما‌به‌التفاوت را به خانواده‌ها یا داروخانه‌ها اختصاص دهیم. این کار هم جدیدا آغاز شده است و تا حدی این کار می‌تواند کمک‌کننده باشد. نماینده جلفا و مرند در مجلس یازدهم اظهار کرد: ارز مواد اولیه دارو و شیرخشک در زمان مناسب تخصیص داده نشد و بازار دچار بحران شد؛ بنابراین باید به وزارت بهداشت برای پرداخت بدهی‌های سنگین به بیمه‌ها کمک کنیم.