صنعت لوازم خانگی، بهعنوان یکی از صنایع حیاتی در اقتصاد، نقش مهمی در زندگی روزمره افراد ایفا میکند. با افزایش رشد جمعیت و توسعه فناوری، تقاضای مردم برای لوازم خانگی نیز افزایش یافته است. ورقهای فولادی بهعنوان یکی از مواد اصلی تولید لوازم خانگی، در فرآیند تولید و ساخت این محصولات نقش اساسی دارند. قیمت ورقهای فولادی تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند تقاضا و عرضه در بازار جهانی، تغییرات هزینههای تولید و نرخ ارز قرار میگیرند. افزایش قیمت ورقهای فولادی زنجیره تأمین و تولید لوازم خانگی را تحت تاثیر قرار داده و درنهایت منجر به افزایش قیمت نهایی محصولات حوزه لوازم خانگی برای مصرفکنندگان خواهد شد. در این مطلب قصد داریم تاثیر غیرمستقیم قیمت ورقهای فولادی بر افزایش قیمت لوازم خانگی را بررسی کنیم.
در صنعت لوازم خانگی بهطور مستقیم و غیرمستقیم از فولاد استفاده میشود. از این رو، کنترل قیمت فروش این محصولات نیز بسیار حائز اهمیت است. به گفته کارشناسان اگر قیمت فروش صنایع وابسته به فولاد به طور نامتعادل و بیرویه دچار تغییر شود، موجب ایجاد رانت و عدم توازن در بازار خواهد شد. چرا که این موضوع بدون شک تبعات منفی فراوانی را برای صنعت لوازم خانگی و مصرفکنندگان در پی دارد. بهعنوان مثال، هنگامی که قیمت ورق گالوانیزه در مشهد افزایش پیدا کند، بدون شک قیمت لوازم خانگی هم در کارخانههای این شهر دچار افزایش و تغییر میشوند.
بنابراین، ضرورت کنترل و ساماندهی قیمت فروش لوازم خانگی نیز در کنار شیوه نامه قیمتگذاری فولاد برای حفظ توازن و عدالت در بازار لازم است.
از دیدگاه کارشناسان اقتصادی کشور، تأثیر قیمت ورقهای فولادی بر صنعت لوازم خانگی گسترده است. هنگامی که قیمت آهن تغییر میکند، بهعنوان یکی از آخرین موارد این زنجیره قیمتی، تاثیر خود را بر روی لوازم خانگی میگذارد. فولاد، بهعنوان ماده اولیه اصلی در تولید لوازم خانگی، تأثیر بسیاری بر صنعت مذکور دارد. بنابراین هرگونه تغییر در قیمت ورق آهن، آهن و ... تأثیرات زیادی بر قیمت نهایی محصولات لوازم خانگی و درنتیجه بر مصرفکنندگان خواهد گذاشت.
با افزایش قیمت ورقهای فولادی، هزینه تولید لوازم خانگی نیز افزایش پیدا میکند. شرکتهای تولید کننده ناگزیر هستند تا بخشی از این افزایش هزینه را به مصرفکنندگان انتقال دهند. بدین ترتیب قیمت محصولات لوازم خانگی افزایش پیدا میکند.
ورقهای فولادی جزء نیازهای اصلی کشور بهحساب میآیند. درواقع اغلب صنایع به این محصولات وابسته هستند و نبود ورقهای فولادی میتواند اقتصاد کشور را تا مرز فروپاشی پیش ببرد. ورقها به سبب عوامل متعددی دستخوش تغییر قیمت شده و بازار گروه خود که شامل لوازم خانگی نیز میشود را، تحتالشعاع قرار میدهند. در ادامه مطلب به برخی از دلایل اصلی گران شدن و افزایش قیمت ورقهای فولادی اشاره خواهیم کرد.
تغییرات قیمتهای جهانی فلزات و فولاد، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار میگیرند. این تغییرات بهصورت روزانه و لحظهای رخ داده و بر قیمت ورق فولاد تأثیر میگذارند. عواملی مانند عرضه و تقاضای جهانی، وضعیت بازار داخلی کشورها و عوامل سیاسی بر نوسانات قیمتهای جهانی فلزات و فولاد تأثیرگذار هستند. امروزه شاهد آن هستیم که کشورهای در حال توسعه بیشتر از نصف فولاد جهان را تأمین میکنند. اما بهدلیل وضعیت سیاسی نامناسب و ناپایداری در بسیاری از این کشورها، قیمتهای جهانی فلزات و فولاد تحت تأثیر این عوامل قرار میگیرند.
به این خاطر که دستگاهها و مواد اولیه تولید انواع ورقهای فولادی، از کشورهای خارجی وارد ایران میشوند، لذا باید گفت که بالا رفتن این هزینهها، بدون شک بر افزایش قیمت ورق تاثیر میگذارد. از طرفی تولیدکنندگان داخلی کشور نیز، تولیدات خود را به خارج صادر میکنند. بنابراین، اگر قیمت ارز افزایش پیدا کند، نکته مهم و قابل توجه این است که با افزایش قیمت ارز، پول ملی ارزش خود را از دست خواهد داد و همین عامل سبب میشود که قیمت ورق و دیگر محصولات افزایش پیدا کنند و در ادامه، میل تولیدکنندگان داخلی نیز نسبت به صادرات بیشتر خواهد شد. این مورد، بدین سبب است که افزایش نرخ دلار موجب افزایش سودآوری آن از طریق صادرات است. نکته مهمی که لازم است مورد توجه قرار گرفته شود این است که هنگام افزایش قیمت ارز، پول ملی بی ارزش میشود. این موضوع موجب میگردد تا قیمت ورق افزایش پیدا کرده و تاثیر خود را بر بازار لوازم خانگی نیز بگذارد.
تقاضا و عرضه از عوامل اساسی در تعیین قیمت ورق فولاد هستند. اگر تقاضا برای خرید ورق افزایش یابد، قیمت آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. برای تعیین میزان تقاضا و عرضه، بررسی وضعیت صنایع دیگر در کشور نیز بسیار حائز اهمیت است. در صورتیکه سایر صنایع در رکود باشند، این وضعیت تأثیر قابل توجهی را بر بازار فولاد، بهویژه میلگرد و ورق خواهد گذاشت. برای پیشبینی قیمت ورق فولاد، نیاز است تا عوامل تقاضا و عرضه در نظر گرفته شده و وضعیت صنایع و بازار با دقت مورد بررسی قرار گیرند.
بورس و عرضه سهام کارخانههای تولید فولاد در کشور، تأثیر قابل توجهی را بر قیمت ورق فولاد دارند. عرضه سهام کارخانهها به بازار سرمایه، منجر به تغییرات قیمت سهام و درنتیجه قیمت ورق میشود. همچنین در ادامه، اگر عرضه سهام بیشتری رخ دهد، میتواند موجب کاهش قیمت سهام و درنتیجه قیمت ورق فولاد شود. به عبارت دیگر، وضعیت بورس و بازار سرمایه بهطور مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت ورق فولاد تأثیرگذار هستند. بنابراین، برای پیشبینی قیمت ورق فولاد و تاثیر آن بر لوازم خانگی نیاز است تا علاوهبر عوامل عرضه و تقاضا، وضعیت بازار سرمایه و عرضه سهام نیز مورد بررسی قرار گیرند.
مواد اولیه مانند ورق آهن، یک بخش اساسی از صنایع فولادی بهشمار میآیند و بخش عمدهای از آنها توسط منابع داخلی تأمین میشود. سنگ آهن، قراضه و آهن اسفنجی نیز از جمله مواد اولیه مورد استفاده در صنعت فولاد بوده و در داخل کشور تولید میشوند. هرگونه تغییر در قیمت این مواد اولیه منجر به تغییر قیمت ورق فولاد میگردد. بهعنوان مثال، افزایش قیمت سنگ آهن یا قراضه باعث افزایش قیمت ورق فولاد میشود. بنابراین تغییرات در قیمت مواد اولیه، از تأثیرگذارترین عوامل در تعیین قیمت ورق فولاد بهحساب میآیند.
هزینه حمل و نقل برای صنعت فولاد تحت تأثیر قیمت سوخت و حاملهای انرژی قرار میگیرد. قیمت بنزین و گازوئیل بهصورت مستقیم بر قیمت ورق تأثیر گذاشته و آن را افزایش میدهند. این افزایش ممکن است کاهش عرضه را نیز در پی داشته باشد که درنتیجه باز هم باعث افزایش قیمت ورق میشود. در کنار این عوامل، هزینههای گمرکی و ترانزیت بینالمللی هم از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت نهایی ورق بهشمار میروند. این هزینههای جابهجایی، تأثیر مستقیمی بر هزینه حمل و نقل داشته و درنهایت بر قیمت ورق نیز تأثیر میگذارند.
تأثیرات قیمتگذاری در قیمت ورق هرچند کم، موجب افزایش هزینههای تولید لوازم خانگی میشوند. با توجه به اهمیت صنعت فولاد و صنعت لوازم خانگی، نیاز به بررسی دقیق تأثیرات اقتصادی و سیاستهای مناسب در این زمینه وجود دارد. توازن بین قیمتهای عادلانه برای تولیدکنندگان و قیمت مناسب برای مصرفکنندگان از اهمیت بالایی برخوردار است. کنترل قیمت فروش صنایع وابسته به فولاد و همچنین شیوه نامه قیمتگذاری فولاد، هر دو نقشی حیاتی در ساماندهی بازار دارند.