از اول سمت سیگار نروید؛ اثر تنباکو کاملاً ماندگار است!

شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما محققان هنوز در حال کشف زوایای مختلف این مسئله هستند که سیگار چگونه حتی سال‌ها پس از ترک نیز به سلامت افراد آسیب می‌رساند. سازمان بهداشت جهانی در مطالعه جدیدی که به تازگی به چاپ رسیده است و از طریق وب‌سایت انستیتو پاستور و مجله معتبر نیچر قابل دسترسی است، نشان داده که اثر تنباکو بر سیستم ایمنی بدن کاملا ماندگار است!

به گزارش عصر ایران، با وجود مبارزه طولانی مدت صنعت تنباکو برای پنهان کردن خطرات استعمال سیگار، این ماده مخدر در حال حاضر منجر به مرگ سالانه بیش از هشت میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود. با این حال روش‌های بی‌شماری که استعمال سیگار از طریق آن‌ها به بدن آسیب می‌رساند، همچنان در حال رمزگشایی و آشکار شدن هستند.

مطالعه جدید نمایه‌شده توسط مجله نیچر حاکی از آن است که استعمال سیگار سیستم ایمنی را که از بدن در برابر عفونت‌ها و هرگونه پاتوژن احتمالی محافظت می‌کند، برای مدت طولانی تری از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد، دستخوش تغییر خواهد کرد.

این یافته‌ها واضحاً تغییراتی را در آنچه که ایمنی تطبیقی یا سازگاری نامیده می‌شود برجسته کردند. ایمنی تطبیقی بخش مهمی از سیستم ایمنی مهره داران است و طی زمان ایجاد می‌شود. در واقع سلول‌های تخصصی دستگاه ایمنی پاتوژن‌های خارجی که قبلا با آن‌ها رو به رو شده اند را به خاطر می‌آورند و در صورت مواجهه مجدد سریعا به آن‌ها حمله می‌کنند.

این یافته‌ها بر اساس تجزیه و تحلیل خون و سایر نمونه‌های گرفته شده از ۱۰۰۰ داوطلب سالم در فرانسه از بیش از یک دهه قبل به دست آمده اند.

مطالعه مدنظر بخشی از یک تلاش مهم و ارزشمند برای تعیین این موضوع است که چرا پاسخ‌های ایمنی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت هستند و تنوع بالایی دارند. علاوه بر استعمال سیگار، این مطالعه نشان داد که داشتن شاخص توده بدنی بالاتر از حد متوسط و آلودگی قبلی به یک ویروس معمولا خوش خیم به نام سیتومگالوویروس نیز بر پاسخ ایمنی تاثیر می‌گذارند. «این امر اهمیت در نظر گرفتن نه فقط اثرات فوری، بلکه همچنین پیامد‌های پایدار انتخاب سبک زندگی بر عملکرد سیستم ایمنی را به خوبی نشان می‌دهد».

محققان نمونه‌های خون را در معرض مولکول ها، میکروارگانیسم‌ها و ویروس‌هایی قرار دادند که سیستم ایمنی را فعال می‌کنند. آن‌ها سپس تاثیر هر مولکول یا پاتوژن را بر تولید پروتئین‌هایی به نام سیتوکین‌ها که پاسخ‌های التهابی بدن را تنظیم می‌کنند، اندازه گیری کردند.

نویسندگان سپس این نتایج را با اطلاعاتی در مورد ۱۳۶ ویژگی شخصی برگرفته از داده‌های جمعیت شناختی، محیطی و بالینی ترکیب کردند. آن‌ها دریافتند که در این میان سه فاکتور به واسطه ارتباط قوی خود با پاسخ‌های سیتوکینی برجسته هستند: استعمال سیگار، شاخص توده بدنی و ابتلای قبلی به عفونت سیتومگالوویروس.

داده‌های مربوط به مصرف سیگار بسیار قابل توجه بودند: تاثیر سیگار بر پاسخ سیتوکین‌ها به اندازه اثر سن، جنس و ژنتیک پر اهمیت بود و این تاثیرات تا سال‌ها پس از ترک سیگار توسط شرکت کنندگان باقی ماندند.

به گفته محققان، استعمال سیگار در مقایسه با فاکتور‌های دیگر مانند کمیت خواب یا فعالیت بدنی، تاثیر منفی بیشتری بر ایمنی تطبیقی دارد.

این مطالعه همچنین تحقیقات قبلی را نیز تایید کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به بررسی تاثیر سیگار بر "ایمنی ذاتی" که اولین خط دفاعی بدن در برابر عوامل بیماری زا و مهاجم به شمار می‌رود، اشاره کرد.

این مطالعه توضیح می‌دهد: در حالی که ایمنی ذاتی بلافاصله پس از ترک سیگار توسط افراد مصرف کنندگاه بهبود می‌یابد، ایمنی تطبیقی برای سال‌ها و حتی دهه‌ها دچار آسیب باقی می‌ماند.

گفتنی است که حجم نمونه و جامعه آماری پژوهش مذکور بسیار کوچک بوده است. در نتیجه امکان ارائه یک جدول زمانی دقیق برای پیشبینی زمان بازگشت سیستم ایمنی تطبیقی به حالت عادی، وجود ندارد.

با این حال محققان تاکید کردند که این اثر منفی در نهایت از بین می‌رود؛ بنابراین هر چه سریعتر عمل ترک انجام شود، بهتر است و به نفع فرد خواهد بود.

سرپرست تیم تحقیق از انستیتو پاستور فرانسه، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: البته، هنوز هم بهتر است "برای مصونیت طولانی مدت سیستم ایمنی، هرگز سیگار نکشیم. "

محققان نمی‌توانند با اطمینان تفسیر کنند که این تغییرات چه عواقبی بر سلامت افراد دارند. اما آن‌ها چنین فرض کرده اند که استعمال سیگار می‌تواند بر افزایش خطر ابتلا به عفونت، سرطان، امراض قلبی یا بیماری‌های خودایمنی تاثیر بگذارد.

مطالعه دیگری که در مجله NEJM Evidence منتشر شده، با هدف تعیین میزان ارتباط ترک سیگار با کاهش خطر ابتلا به بیماری و مرگ زودهنگام انجام شده است.

این مطالعه ۱.۵ میلیون نفر را در سراسر ایالات متحده، کانادا، نروژ و بریتانیا تحت پوشش قرار داد. برخی از این افراد سیگاری فعال بودند، شماری دیگر هرگز شروع به استعمال سیگار نکرده بودند و مابقی نیز در فاصله میان این دو نقطه قرار داشتند.

بر اساس نتایج به دست آمده، زمانی که افراد استعمال سیگار را ترک می‌کنند، ۱۰ سال طول می‌کشد تا میانگین امید به زندگی آن‌ها به همان سطح افراد غیرسیگاری بازگردد.

مجددا، محققان بر اهمیت ترک هر چه سریع‌تر سیگار تاکید کردند. گفتنی است که برخی از فواید ترک ظرف مدت زمان تنها سه سال پس از کنار گذاشتن این عادت، کاملا مشهود هستند.

علاوه بر این سن ترک تاثیر چندانی بر فاکتور‌های مذکور ندارد. با این حال، فواید ترک برای افراد زیر ۴۰ سال بیشتر بود.