احتمال مرگ بر اثر سقوط و برخورد یک زباله فضایی چقدر است؟!

احتمال اینکه کسی بر اثر سقوط یک زباله فضایی از آسمان جان خود را از دست بدهد، شاید به طرز خنده داری اندک به نظر برسد. گذشته از این، تا به حال کسی بر اثر چنین اتفاقی جان خود را از دست نداده، گرچه نمونه‌هایی از وارد شدن آسیب‌های فیزیکی و خسارات مالی بر اثر چنین اتفاقی وجود داشته است.

به گزارش روزیاتو، اما با توجه به افزایش هر روزه‌ی تعداد ماهواره ها، موشک‌ها و کاوشگر‌هایی که به فضا ارسال می‌شوند، آیا لازم است این خطر را جدی‌تر بگیریم؟

تحقیق جدیدی در نشریه‌ی Nature Astronomy منتشر شده که در آن احتمال سقوط اجزای یک راکت طی ۱۰ سال آینده تخمین زده شده است.

هر روز و هر دقیقه، بارانی از زباله از فضا بر روی سر ما می‌بارد، اتفاقی که تقریباً به طور کامل از آن بی خبریم. ذرات میکروسکوپیک سیارک‌ها و شهاب سنگ‌ها از جو زمین می‌گذرند و بدون آنکه کسی متوجه شود بر روی کره زمین فرود می‌آیند. در مجموع سالانه نزدیک به ۴۰ هزار تن زباله بر روی کره زمین سقوط می‌کند.

این مسأله گرچه برای ما بر روی زمین مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما چنین زباله‌هایی می‌توانند به سفینه‌های فضایی صدمه بزنند، مانند همان اتفاقی که یک بار برای تلسکوپ جیمز وب رخ داد. گاهی نمونه‌ی بزرگ تری مثل یک شهاب سنگ از راه می‌رسد و هر تقریباً ۱۰۰ سال ممکن است یک جسم چند ده متری بتواند از جو زمین عبور کند و حفره‌ای بر روی سطح زمین ایجاد کند.

اجسامی که اندازه‌ی آن‌ها به کیلومتر می‌رسد در صورت رسیدن به سطح کره زمین می‌توانند خسارات جانی و مالی به بار آورند، همچون اتفاقی که برای دایناسور‌ها رخ داد. این‌ها نمونه‌هایی از زباله‌های فضایی طبیعی هستند که حرکت خودکار آن‌ها به سمت زمین قابل پیش بینی نیست و در سرتاسر فضا پراکنده هستند.

دانشمندان، اما در پژوهش جدیدی به بررسی حرکت خودکار زباله‌های فضایی‌ای پرداختند که ساخته‌ی دست بشر هستند.

این دانشمندان با مدل سازی ریاضی انحرافات و چرخش‌های اجزای موشک‌ها در فضا و تراکم جمعیت زیر آن‌ها و با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای به دست آمده طی ۳۰ سال گذشته، به تخمین محل فرود بقایای موشک‌ها و دیگر اجزای زباله‌های فضایی در صورت سقوط بر روی کره زمین پرداختند.

آن‌ها پی بردند خطر بازگشت اجزای این زباله‌های فضایی طی دهه‌ی آینده اندک، اما قابل توجه است. اما احتمال وقوع این اتفاق در عرض‌های جغرافیایی جنوبی بیشتر از عرض‌های جغرافیایی شمالی است.

طبق تخمین‌های این پژوهش، احتمال سقوط اجزای یک موشک در شهر‌های جاکارتا در اندونزی، داکا در بنگلادش یا لاگوس در نیجریه، تقریباً ۳ برابر بیشتر از شهر‌های نیویورک در آمریکا، پکن در چین یا مسکو در روسیه است.

این محققان به محاسبه‌ی احتمال وقوع حادثه – خطری که برای زندگی انسان وجود دارد – طی یک دهه‌ی آینده در نتیجه‌ی بازگشت خودکار موشک‌ها پرداختند. آن‌ها با فرض اینکه با هر سقوط، زباله‌های مرگبار در ناحیه‌ای به وسعت ۱۰ متر مربع پخش می‌شوند، پی بردند به طور متوسط ۱۰ درصد احتمال وقوع یک حادثه یا بیشتر از این نوع طی دهه‌ی آینده وجود دارد.

تا به امروز، احتمال اینکه زباله‌های فضایی به جا مانده از ماهواره‌ها و راکت‌ها بتوانند به سطح زمین (یا در جو زمین به ترافیک هوایی) صدمه وارد کنند، ناچیز شمرده شده است.

در اغلب پژوهش‌های صورت گرفته بر روی چنین زباله‌های فضایی، تمرکز بر خطر ناشی از ماهواره‌های از کار افتاده در مدار زمین بوده است، ماهواره‌هایی که ممکن است فعالیت ماهواره‌های فعال را مختل کنند. وجود سوخت و باتری‌های بلااستفاده هم منجر به وقوع انفجار در مدار زمین می‌شود، امری که می‌تواند زباله‌های بیشتری تولید کند.

اما با توجه به افزایش تعداد موشک‌های ارسالی به فضا و اقدامات دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی، احتمال اینکه تعداد حوادث، هم در فضا و هم زمین افزایش یابد، بسیار بالا است، مانند حادثه‌ی سقوط بقایای موشک چینی که پیش‌تر رخ داد.

این پژوهش جدید می‌گوید که احتمال ۱۰ درصدی ذکر شده، یک ارزیابی محتاطانه بوده است.