سوغات منشی ناصرالدین‌شاه برای تهرانی‌ها؛ «پیچ امین الدوله» از کجا به تهران آمد؟

شاید خیلی‌ها با شنیدن نام «پیچ امین‌الدوله»، تصویر یکی از خیابان‌ها و گذرگاه‌های تهران را در ذهنشان مرور کنند، اما این هم یک گونه گیاهی نسبتاً ناشناخته است که نمونه آن در بسیاری از باغ‌ها و بوستان‌های پایتخت دیده می‌شود.

به گزارش همشهری، پیچ امین‌الدوله گیاهی بوته‌ای و بالا رونده است و روی دیوار، تنه درختان و چَپَرها رشد می‌کند و بالا می‌رود. به همین دلیل از این گیاه برای پوشش آلاچیق‌ها و نرده خانه‌های قدیمی استفاده می‌شد و رویش آن در تهران از دوره ناصرالدین‌شاه شروع شده است.

نام‌گذاری این گیاه هم حکایت جالبی دارد. ماجرا از این قرار است که امین‌الدوله، منشی ناصرالدین‌شاه که معمولاً در سفر‌های پادشاه همراه او به کشور‌های اروپایی می‌رفت، در یکی از سفرهایش به اروپا با گیاهی به نام «کاپری فولیاسه» آشنا می‌شود و آن را با خودش به تهران می‌آورد.

امین‌الدوله مردی باسواد بود که به زبان فرانسه تسلط داشت و در سفر‌های ناصرالدین‌شاه به فرانسه حضور داشت. به همین دلیل، احتمال می‌رود که این گونه گیاهی را از فرانسه به ایران آورده باشد تا در باغی که آن موقع در دست احداث داشت بکارد. او این گونه گیاهی را ابتدا در باغ بزرگش در محله زرگنده کاشت و از آنجا که نام لاتینش سخت بود با گذشت زمان به پیچ امین‌الدوله معروف شد. این گیاه در باغ امین‌الدوله تکثیر شد و به سایر نقاط تهران انتقال پیدا کرد و امروز در بیشتر بوستان‌ها تهران اثری از آن دیده می‌شود.

یک روایت دیگر این است که امین‌الدوله با کارمندان سفارت انگلیس که برای تفرج به باغش می‌آمدند رابطه خوبی داشته و انگلیسی‌ها در این رفت‌وآمد‌ها گونه گیاهی «کاپری فولیاسه» را کاشته‌اند. این روایت چندان موثق نیست و به نظر می‌رسد پیچ امین‌الدوله را باید سوغات منشی ناصرالدین‌شاه از فرنگ بدانیم.