با شروع تعطیلات؛ آیا یوز‌ها باز هم قربانی می‌شوند؟

در حالی به تعطیلات عید نوروز نزدیک می‌شویم که این نگرانی وجود دارد که مثل سال گذشته دوباره یک یوزپلنگ قربانی جاده شود. جاده عباس‌آباد مسیر مرگ یوزپلنگ آسیایی شده است. جاده‌ای نا ایمن که برای یوزها مناسب‌سازی نشده است و هر لحظه امکان دارد از این تعداد محدود باقی مانده یکی قربانی تصادف شود.

به گزارش فارس، ششم فروردین امسال یک یوز ماده درحین عبور از جاده میامی_عباس‌آباد در حاشیه منطقه توران قربانی تصادف شدند. مادهٔ کشته شدهٔ «ماجراد» نام داشت و ۳ توله را باردار بود.

سپس در تیر ماه ۱۴۰۲ یک توله یوز نر هم در تصادف از بین رفت. در سال‌های قبل نیز یوزهای دیگری دقیقاً در همین جاده بر اثر تصادف تلف شده‌اند. سابقهٔ مرگ‌ و میر یوزپلنگ‌ها در ایران بر اثر حوادث جاده‌ای بسیار طولانی است و اولین مورد ثبت‌شدهٔ آن به نیمهٔ دههٔ ۶۰ شمسی در منطقه نایبندان بازمی‌گردد. با این حساب حداقل در طول سال‌های گذشته عملاً هیچ اقدام موثری برای کاهش این تلفات برداشته نشده، سازمان حفاظت محیط زیست هم در طول دو دههٔ گذشته موفق به اقدامی که بتواند تاثیر معنی‌داری در کاهش تصادفات داشته باشد نشده است.

پیگیری برای روشنایی جاده آغاز شده است و قسمتی از مسیر جاده روشن شده است.همچنین کاهش سرعت خودروهای عبوری در بخشی از مسیر تا سطح ۹۰ کیلومتر بر ساعت به تصویب کمیسیون ایمنی راه‌های کشور رسیده است.

با همه نگرانی که برای یوز و این جاده مرگبار وجود دارد هنوز تمام این منطقه روشنایی ندارد و جاده در بسیاری از قسمت‌ها تاریک است. دوربین‌های کنترل سرعت هم در بسیاری از قسمت‌های این مسیر وجود ندارد و عملاً رانندگان با هر سرعتی که بخواهند حرکت می‌کنند.

فنس‌کشی در جاده به صورت بسیار محدودی انجام شده و زیرگذر برای این حیوان ایجاد نشده است.

«علی سلاجقه» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفری که مردادماه به سمنان داشت اعلام کرد که پس از مذاکرات و جلسات کارشناسی متعدد میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت راه و شهرسازی، این وزارتخانه با فنس‌کشی جاده و تخصیص ۲۰ میلیارد تومان بودجه به سازمان حفاظت محیط زیست برای اجرای فنس‌کشی موافقت کرده است اما با این وجود هنوز اقدامی در جهت ایمن‌سازی جاده انجام نشده است.

در بسیاری از تعطیلات، گروه‌های مردمی با پایش مسیر برای جلوگیری از تصادف یوزها تلاش می‌کنند.

علیرضا چراغی فعال محیط زیست در توران به خبرنگار فارس گفت: ما در تمام تعطیلات سعی می‌کنیم که جاده را پایش کنیم و به رانندگان درباره تصادف با یوز هشدار دهیم. در این تعطیلات نیز همین کار را کرده و با استفاده از افراد داوطلب در شیفت‌های مختلف این پایش را انجام می‌دهیم.

وی درباره فنس‌کشی جاده گفت: از امروز سازمان محیط زیست شروع به فنس‌کشی جاده کرده است که با توجه به شروع تعطیلات خیلی دیر این اقدام آغاز شده است.۴ کیلومتر از مسیر نیز در ۲ لاین رفت و برگشت دارای روشنایی شده است.

اگر نتوان زیستگاه این حیوان را امن کرد یوز هم به سرنوشت شیر ایرانی دچار شده و در سال‌های آینده برای انقراض این حیوان باید حسرت بخوریم و اینکه چرا تا زمانیکه می‌توانستیم کاری برای حفظ آن انجام ندادیم.طبیعتاً یکی از مسائل و تهدیدات، جاده است اما مساله یوز فقط با این یک مشکل حل نمی شود، به نظر تهدیدات بسیار مهم دیگری مانند ناامنی و کمبود طعمه در زیستگاه است.

اکنون پارک ملی توران بزرگترین زیستگاه یوزپلنگ ایرانی است. این پارک از جنوبی‌ترین قسمت استان گلستان آغاز و تا منتهی‌الیه شرقی استان سمنان و در جنوب‌ شرقی شهرستان شاهرود جای دارد و قسمتی از بخش شرقی آن در شهرستان سبزوار قرار گرفته‌ است، این منطقه در سال ۱۳۵۱ به عنوان منطقه حفاظت‌ شده زیر نظر مدیریت سازمان محیط زیست قرار گرفت و در سال ۱۳۵۵ قسمتی از آن به عنوان پناهگاه حیات وحش انتخاب شد، در همان سال، مجموعه توران از طرف یونسکو عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره را نیز دریافت کرد؛ سپس در سال ۱۳۸۱ قسمت‌های مرکزی این مجموعه به پارک ملی ارتقاء یافت. در توران ۴۱ گونه پستاندار، ۱۶۷ گونه پرنده، ۴۲ گونه خزنده و ۲ گونه دوزیست شناسایی شده‌اند که شاخص‌ترین آنها یوزپلنگ آسیایی است.