متهم ریزش دلاری بورس؛ زورآزمایی دلاری‌ها نتیجه خواهد داد؟

سال ۱۴۰۲، سال بخصوصی برای بورس تهران و صنایع فعال در این بازار بود، به طوری که برخی از صنایع بورسی که اندازه بزرگ‌تری نسبت به سایرین دارند، با وجود رشد قیمت دلار موفق نشدند درآمد خود را به اندازه رشد دلار افزایش دهند. این درحالی است که طی سال‌های گذشته اثر رشد قیمت ارز بر درآمد صنایع بورسی بیشتر از امروز بود.

به گزارش دنیای اقتصاد، دخالت دولت در امر قیمت‌گذاری و تخصیص ارز در بخش خوراک و محصولات صنایع در کنار رکود جهانی و کاهش قیمت‌ها، فشار مضاعفی بر صنایع وارد کرد، به طوری که سهامداران با وجود رشد بیش از ۵۰ درصدی قیمت دلار نیما، همچنان موفق نشدند بازدهی فراتر از دلار را به ثبت برسانند.

گزارش شرکت‌ها نیز گویای همین موضوع است. انتشار عملکرد اسفندماه صنایع بورسی در سامانه کدال به‌تازگی به پایان رسیده است. بررسی این گزارش‌ها نشان می‌دهد که درآمد بازار، در سال ۱۴۰۲، نزدیک به ۲ هزار و ۸۶۷ همت بوده که نسبت به سال قبل، تنها ۳۲.۵۴ درصد افزایش یافته است. این میزان از درآمد به دلار آمریکا، حدود ۷۴ میلیارد و ۸۸۹ میلیون دلار است که اتفاقا افت ۵ درصدی را نسبت به ۱۴۰۱ نشان می‌دهد. درآمد زمستان بازار سهام، حدود ۷۹۵ همت بوده که نسبت به زمستان گذشته، رشد ۲۷ درصدی را تجربه کرده است.

درآمد دلاری زمستان ۱۴۰۲ نسبت به زمستان قبل، نیز افت ۳.۴۳ درصدی را به ثبت رسانده است. ضمن آنکه درآمد اسفند ۱۴۰۲ نسبت به اسفند سال گذشته، تنها ۱۰.۴۱ درصد بهبود یافته است. صنعت سیمان، ماشین‌آلات، سایر مواد معدنی، سخت‌افزار و تجهیزات، هتل و رستوران، خرده‌فروشی، نوشیدنی، لاستیک و پلاستیک، حفاری و بنادر و کشتیرانی، جزو صنایعی بودند که بیشترین رشد درآمد را در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ به ثبت رساندند و شاخص صنایع مذکور بازدهی قابل‌توجهی را برای سهامداران خود به ارمغان آورده است.

زورآزمایی دلاری‌ها نتیجه خواهد داد؟

صنایع دلاری، در سال گذشته به دلیل تثبیت نرخ ارز شرایط خوبی نداشتند و فقط در زمستان موفق شدند اندکی سطح درآمد خود را به دلیل رشد قیمت دلار افزایش دهند. احتمالا رشد قیمت‌های جهانی در سال‌جاری محرک خوبی برای این صنایع خواهند بود. آهن و فولاد، در سال ۱۴۰۲، درآمدی معادل ۵۹۳ همت را کسب کرده است. این میزان نسبت به سال قبل، رشد ۴۲ درصدی را نشان می‌دهد که با توجه به شرایط صنعت و رکود قابل‌توجه در بازار‌های جهانی، قابل قبول است.

فروش این صنعت در بورس‌کالا با نرخ‌های بالاتر طی ماه‌های پایانی سال، سبب شد تا این صنعت عملکرد خوبی را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. هر چند این صنعت در زمستان، موفق نشد سطح درآمد خود را نسبت به زمستان گذشته به طور قابل قابل‌توجهی افزایش دهد. با این حال رشد درآمد دلاری فولادی‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل، حدود ۱.۶ درصد بوده است. P/E این صنعت با میانه تاریخی خود اختلاف زیادی ندارد. اما رشد قیمت دلار و بهبود قیمت‌ها در بورس‌کالا می‌تواند این نسبت را در فولادی‌ها بیشتر افزایش دهد. «فسبزوار»، «ارفع» و «کاوه» با نسبت P/E آینده نگر پایین و رشد قابل‌توجه درآمد سالانه جزو بهترین و امن‌ترین گزینه‌ها در این صنعت هستند.

صنعت فلزات گرانبها، در سال ۱۴۰۲، ۱۷۰همت درآمد را ثبت کرده که نسبت به سال قبل رشد ۳۸درصدی داشته است. درآمد دلاری این صنعت افت اندکی داشته و موفق نشده است به اندازه دلار درآمد خود را افزایش دهد. با این حال، این صنعت در سال ۱۴۰۲ بازدهی بیشتری نسبت به فولادی‌ها داشته است. «فسوژ» و «فاسمین» همچنان بهترین گزینه‌های این صنعت برای سال جدید هستند. با توجه به اینکه نسبت قیمت به سود این صنعت بیشتر از میانه تاریخی آن است، سرمایه‌گذاران احتیاط بیشتری نسبت به این صنعت به خرج می‌دهند.

صنعت اوره، از این روی با بازدهی ۱۲.۵۲ درصدی از بازار جا ماند که با افت ۱۳درصدی درآمد سالانه نیز همراه بوده است. این صنعت در سال ۱۴۰۲، حدود ۷۵ همت معادل ۲ میلیارد دلار درآمد داشته است. درآمد دلاری این صنعت در ۱۴۰۲، حدود ۳۸ درصد کاهش یافته است. همچنان، «شپدیس» و «شیراز» انتخاب سرمایه‌گذاران به لحاظ بنیادی خواهند بود. صنعت سیمان، مانند سال ۱۴۰۱، بازدهی خوبی داشته و موفق شده است در سال‌جاری با بازدهی ۴۰ درصدی تورم را برای سرمایه‌گذاران پوشش دهد. درآمد این صنعت به ۴۷ همت در سال ۱۴۰۲ رسید و ۵۰ درصد بهبود نسبت به سال قبل نشان می‌دهد. درآمد دلاری این صنعت در سال ۱۴۰۲، ۸ درصد بهبود یافت و ۴ درصد درآمد دلاری زمستان نسبت به زمستان قبل، افزایش پیدا کرده است.

پتروشیمی‌ها در سال گذشته، اوضاع خوبی نداشتند، به طوری که بازدهی این صنعت تنها ۷ درصد بوده است. درآمد ۵۰۷ همتی این صنعت در ۱۴۰۲ تنها ۱۷ درصد نسبت به ۱۴۰۱، افزایش یافته است. این درحالی است که در اسفندماه و ماه‌های پایانی سال، رشد درآمدی خوبی نصیب این صنعت شده است. رشد قیمت دلار تا حدودی این صنعت را در پایان سال از منجلاب رکود نجات داد. در سال‌جاری نیز رشد قیمت دلار می‌تواند صنعت را بهبود بخشد. اما این نکته حائز اهمیت است که ریسک نرخ خوراک و سیاست‌های سال گذشته دولت می‌تواند دوباره گریبانگیر این صنعت شود.

سبقت گرفتن درآمد ریالی‌ها در بورس ۱۴۰۲

شرکت‌های دارویی بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ مجموعا بازدهی ۲۹درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که این بازدهی ۱۷واحد درصد از متوسط بازار سرمایه بیشتر بوده است. این شرکت‌ها طی سال ۱۴۰۲ با ثبت مجموع درآمد ۱۰۲هزار میلیارد تومان توانستند فروش خود را نسبت به سال ۱۴۰۱ به میزان ۳۸درصد افزایش دهند. فروش زمستان دارویی‌ها ۲۴هزار و ۱۷۵میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۱۰درصد رشد یافته است. در این بین براساس آخرین گزارش فعالیت ماهانه ۱۴۰۲ مجموع درآمد این صنعت در مقیاس نقطه به نقطه طی اسفندماه در حدود ۹.۶درصد افزایش یافته است. با این حال فروش اسفندماه دارویی‌ها نسبت به میانگین ۱۴۰۲ به دلیل کاهش تقاضای محصولات با کاهش ۱۸درصدی همراه بوده و این افت در مقایسه با بهمن‌ماه نیز تکرار شده و حدود ۱۸درصد مجموع درآمد دارویی‌ها طی دوازدهمین ماه از سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است.

با وجود رشد ریالی درآمد این صنعت، فروش دلاری دارویی‌ها طی سال گذشته با افت همراه بوده است. بر این اساس فروش دلاری این صنعت طی ۱۴۰۲ به میزان ۲میلیارد و ۶۷۳میلیون دلار بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ افت ۰.۹۳درصدی را تجربه کرده است. در بازه فصلی افت دلاری فروش داروسازان تداوم داشته و طی زمستان در مجموع با کاهش ۱۷درصدی نسبت به زمستان ۱۴۰۱ همراه بوده است. این کاهش در بازه ماهانه نیز تداوم داشته و طی اسفندماه مجموع درآمد دلاری دارویی‌ها در مقایسه با اسفند ۱۴۰۱ به میزان ۱۰درصد کاهش یافته است. در میان شرکت‌های دارویی «دبالک»، «کی بی‌سی» و «دجابر» در سال ۱۴۰۲ به ترتیب ۴۴، ۳۴ و ۳۱درصد فروش دلاری خود را نسبت به سال قبل افزایش داده اند و با این رشد بهترین عملکرد را نسبت به هم گروهی‌های خود به ثبت رسانده‌اند.

شرکت‌های تایرساز بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ جزو بهترین صنایع بورسی بودند و مجموعا ۵۵درصد بازدهی را نصیب سهامداران خود کردند که این عدد ۴۳ واحد درصد از میانگین بازار بیشتر بوده است. مجموع فروش تایرسازان در سال ۱۴۰۲ به میزان ۳۱هزار و ۱۳۶میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با ۱۴۰۱ به میزان ۴۶درصد افزایش یافته است. در مقیاس نقطه به نقطه طی اسفندماه مجموع درآمد تایرسازان به میزان ۳۲درصد جهش یافته است. مجموع فروش تایرسازان در فصل زمستان ۱۴۰۲، به میزان ۸هزار و ۶۷۴میلیارد تومان به ثبت رسیده که در قیاس با زمستان سال قبل مجموعا ۴۲درصد افزایش یافته است. اسفندماه، ماهی طلایی برای تایرسازان بوده است؛ چرا که فروش آن‌ها در این ماه با توجه به رشد تقاضای تاریخی پیش از عید، در مقایسه با متوسط ۱۴۰۲ به میزان ۱۵درصد افزایش یافته و همین‌طور در قیاس با بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در حدود ۴درصد رشد تجربه کرده است.

صنعت لاستیک و پلاستیک در ۱۴۰۲ جزو صنایعی بوده است که موفق شده است درآمد خود را به طور دلاری رشد دهد. بر این اساس مجموع فروش دلاری این صنعت طی سال گذشته ۸۱۳ میلیارد دلار به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با ۱۴۰۱ به میزان ۴ درصد رشد یافته است. طی زمستان ۱۴۰۲ مجموع درآمد دلاری تایرسازان در حدود ۷.۹ درصد افزایش یافته است. در بازه ماهانه طی اسفندماه نیز درآمد دلاری تایرسازان با رشد همراه بوده و در قیاس با اسفند ۱۴۰۱ به‌میزان ۸.۶ درصد رشد یافته است. از میان ۹ شرکت فعال تایرساز، «پلاسک» با رشد ۲۷ درصدی درآمد دلاری خود طی ۱۴۰۲ بهترین عملکرد را در میان شرکت‌های تایرساز از آن خود کرده است.

خودروسازان در سال ۱۴۰۲ بازدهی منفی ۰.۴۱درصد را نصیب سهامداران خود کردند. سال گذشته سالی بسیار پرتنش و پرچالش برای این صنعت بود و همواره کلیت بازار تحت الشعاع اخبار منتشرشده در زمینه خودروسازان قرار می‌گرفت. مجموع درآمد این صنعت در ۱۴۰۲ به میزان ۴۲۳ هزار میلیارد تومان به ثبت رسید که این عدد در مقایسه با ۱۴۰۱ حدود ۳۹درصد رشد داشته است. در فصل زمستان فروش خودروسازان ۱۲۶ هزار میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با زمستان سال قبل ۳۳درصد افزایش یافته است.

این افزایش در گزارش‌های ماهانه نیز تداوم داشته و طی دوازدهمین ماه ۱۴۰۲ مجموع درآمد خودرویی‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۴.۴۷درصد رشد داشته است. ارزیابی دلاری متغیر‌های درآمد خودروسازان نشان می‌دهد که مجموع دلاری فروش این صنعت در ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل تنها ۰.۳۲درصد افزایش یافته است. در زمستان ۱۴۰۲ فروش دلاری خودرویی‌ها حدود ۲ درصد افزایش را تجربه کرده است. از میان ۶ نماد خودروساز بازار سهام، شرکت «خزامیا» در سال ۱۴۰۲ عملکرد بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس مجموع فروش دلاری این شرکت نسبت به ۱۴۰۱ به میزان ۹.۲۲ درصد افزایش یافته است. رشد دلاری درآمد زمستان شرکت «خزامیا» نسبت به مدت مشابه ۷۰درصد بوده است.

شرکت‌های شوینده بازار سهام که در بورس به عنوان محصولات پاک کننده دسته بندی شده‌اند، در سال ۱۴۰۲ بازدهی ۱۷درصدی را نصیب سهامداران خود کرده‌اند که در حدود ۵ واحد درصد بیشتر از بازدهی متوسط بازار سرمایه بوده است. مجموع فروش این صنعت در سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۶هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با ۱۴۰۱ به میزان ۳۳درصد افزایش یافته است. مجموع فروش زمستانی شوینده‌ها ۷هزار و ۳۸۷میلیارد تومان بوده که این میزان در قیاس با زمستان سال قبل ۲۴درصد جهش داشته است. مجموع فروش شوینده‌ها در اسفندماه نسبت به اسفند ۱۴۰۱ به میزان ۲۵درصد افزایش را تجربه کرده است.

بررسی دلاری متغیر‌های درآمدی شوینده‌ها نشان می‌دهد که درآمد دلاری این صنعت در ۱۴۰۲ به میزان ۶۸۱میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با ۱۴۰۱ با افت ۴درصدی همراه بوده است. کاهش فروش دلاری در بازه فصلی نیز ادامه داشته و فروش دلاری شوینده‌ها در زمستان کاهش ۶درصدی را نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن تجربه کرده است. از میان ۷شرکت محصولات پاک کننده بورسی، «ساینا» طی سال ۱۴۰۲ توانسته است فروش دلاری خود را نسبت به ۱۴۰۱، ۲۵درصد افزایش دهد و با این رشد بهترین عملکرد را نسبت به هم گروهی‌های خود به ارمغان آورده است. با این حال در زمستان به غیر از شرکت «قرن» تمامی شوینده‌سازان با کاهش فروش دلاری نسبت به زمستان سال قبل همراه بوده اند.

قندوشکری‌های بازار سرمایه طی سال ۱۴۰۲ مجموعا بازدهی ۳۷درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که ۲۵ واحد درصد بیش از متوسط بازدهی کسب‌شده در بازار سرمایه طی سال گذشته بوده است. فروش قندوشکری‌ها در سال ۱۴۰۲ به میزان ۱۴هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با ۱۴۰۱ حدود ۴۴درصد جهش یافته است. در مقیاس فصلی طی زمستان ۱۴۰۲، مجموع فروش قندوشکری‌ها ۳هزار و ۲۳۴میلیارد تومان به ثبت رسیده که این فروش در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۱۷درصد کاهش یافته است. در بازه ماهانه طی دوازدهمین ماه ۱۴۰۲ فروش قندوشکری‌ها نسبت به اسفند سال قبل ۳۵درصد تقلیل یافته است. بررسی دلاری فروش قندوشکری‌ها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۲ مجموعا فروش دلاری این صنعت ۳۷۰میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با ۱۴۰۱ به میزان ۵.۵درصد رشد یافته است. مجموع فروش دلاری این صنعت در زمستان با کاهش ۳۷درصدی همراه بوده است. از میان ۱۲شرکت قندوشکری، «قلرست» با جهش ۲۶۴درصد همراه بوده و با این رشد بهترین عملکرد را بین هم گروهی‌های خود داشته است.

مجموع درآمد صنعت غذایی که شامل محصولات لبنی، نوشیدنی، شیرینی جات و سایر محصولات غذایی است در سال ۱۴۰۲، ۶۰هزار و ۴۸۰میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با ۱۴۰۱ به میزان ۳۳درصد افزایش یافته است. در اسفندماه ۱۴۰۲ مجموع فروش غذایی‌ها با رشد ۲۰درصدی نسبت به اسفند سال قبل به ۴هزار و ۷۸۲میلیارد تومان رسیده است. مجموع فروش دلاری کل صنعت غذایی در ۱۴۰۲ به میزان یک‌میلیارد و ۵۸۱میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با ۱۴۰۱ با افت ۵درصدی همراه بوده است. در بازه ماهانه طی اسفندماه فروش دلاری غذایی‌ها با کاهش یک‌درصدی نسبت به اسفندماه ۴۰۱ به ۱۳۵میلیون و ۹۵۲هزار دلار کاهش یافته است. از میان نماد‌های غذایی بازار سهام «غچین» با رشد ۷۸درصدی درآمد دلاری خود طی سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ بهترین عملکرد صنعت غذایی را به ثبت رسانده است.

شرکت‌های کاشی‌ و سرامیک در سال ۱۴۰۲ بازدهی ۵۱درصدی را نصیب سهامداران خود کردند که این میزان بازدهی بیش از ۳۹ واحد درصد از متوسط بازدهی بازار سرمایه بیشتر بوده است. مجموع درآمد ریالی این صنعت در ۱۴۰۲، ۶هزار و ۴۶۸میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با سال قبل ۳۸درصد افزایش یافته است. در بازه فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ مجموع درآمد این صنعت یک‌هزار و ۶۷۵میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه ۱۹.۶درصد افزایش یافته است.

در مقیاس نقطه به نقطه در اسفند درآمد این صنعت ۱۱.۸درصد نسبت به اسفند ۱۴۰۱ افزایش یافته است. فروش دلاری ۱۴۰۲ این صنعت با افت ۰.۸۳درصدی نسبت به ۱۴۰۱ همراه بوده است. شرکت «کلوند» با ثبت رشد ۶.۸درصدی درآمد دلاری سالانه خود طی ۱۴۰۲ بهترین عملکرد را نسبت به هم گروهی‌های خود داشته است.