آیا ظریف می‌تواند انتخابات را به سمت پزشکیان متمایل کند؟

فرارو- پایگاه خبری المانیتور نوشت: مسعود پزشکیان با به خدمت گرفتن محمدجواد ظریف، سیگنالی را به ایالات متحده و غرب و همچنین ایرانیان ارسال می‌کند که در صورت پیروزی غیرمنتظره در هفته آینده، ممکن است مسیر سیاست خارجی ایران تغییر کند.

به گزارش فرارو، در ادامه گزارش پایگاه خبری المانیتور آمده است: مسعود پزشکیان، تنها کاندیدای اصلاح طلب ایران برای ریاست جمهوری، با انتخاب محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق به عنوان مشاور سیاست خارجی خود، رقابت را دگرگون کرده است.

ظریف که در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی (۲۰۱۳-۲۰۲۱) وزیر امور خارجه بود، معمار توافق هسته‌ای ایران بود که با امضای آن در سال ۲۰۱۵ مورد تشویق ایرانیان قرار گرفت. اقتصاد ایران در سه سال رشد کرد، تا اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدتری را علیه ایران اعمال کرد.

با این وجود، بسیاری از ایرانیان ممکن است با کمی نوستالژی به دوران روحانی نگاه کنند، زمانی که اقتصاد ایران در نتیجه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، نام رسمی توافق هسته ای، و زمانی که نقش ظریف در صحنه جهانی دری را به روی غرب باز کرد.

ظریف هفته گذشته در یک برنامه تلویزیونی در کنار پزشکیان نشسته بود. علی هاشم، یکی از تحلیلگران المانیتور که اخیراً در ایران بوده است، گفت: ظریف همچنان بسیار محبوب است و نقش او در کمپین می‌تواند تشکیلات را دگرگون کند.

پنج نامزد دیگر ریاست جمهوری محافظه‌کار روحانی، ظریف و پزشکیان را هدف حملات خود قرار داده اند.

پزشکیان می‌گوید دیپلماسی بهترین راه برای رفع تحریم‌ها و پیشرفت اقتصادی است. او با به خدمت گرفتن ظریف در حال ارسال سیگنالی به آمریکا و غرب و همچنین ایرانیان در مورد تغییر مسیر احتمالی در سیاست خارجی ایران در صورت پیروزی است.

علی هاشم گفت: وقتی به ظریف فکر می‌کنید، به گفتگو با آمریکا فکر می‌کنید.

ولی نصر، استاد مطالعات خاورمیانه و روابط بین‌الملل در دانشگاه جانز هاپکینز گفت که ایرانی‌ها و بسیاری دیگر در منطقه از هم اکنون برای پیروزی ترامپ برنامه ریزی می‌کنند. دولت دوم ترامپ می‌تواند به معنای فشار جدید برای حداکثر فشار یا هنر توافق یا هر دو باشد.

پتانسیل ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای همچنان اولویت اصلی واشنگتن است، مهم نیست که چه کسی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در ۵ نوامبر پیروز می‌شود. گزارش‌های این هفته نشان می‌دهد که ایران تولید اورانیوم بسیار غنی‌شده را در دو نیروگاه هسته‌ای خود افزایش داده است و زمان‌بندی را کوتاه‌تر کرده است.

همانطور که نصر خاطرنشان می‌کند، اگر ترامپ به جنگ روسیه با اوکراین پایان دهد، همانطور که گفته است، این یک تغییر بازی در سیاست جهانی خواهد بود که پیامد‌هایی برای ایران خواهد داشت، ایران از زمان جنگ روابط نظامی و اقتصادی خود را با روسیه عمیق‌تر کرده است.

تشکیلات و شورای نگهبان که کاندیدا‌ها را بررسی می‌کند، شاید تأثیر احتمالی روی کار آمدن ظریف برای پزشکیان را پیش‌بینی نکرده باشند.

پزشکیان یک جراح قلب است و احتمالاً تصور می‌شد که حضور او باعث شود تا اندکی علاقه و مشارکت را افزایش دهد، نه اینکه اصلاح طلبان را جمع کند.

انتخاب رئیسی سه سال پیش در میان بسیاری از ایرانیان به ویژه افراد زیر ۳۰ سال که ۶۰ درصد جمعیت ۹۰ میلیونی آن را تشکیل می‌دهند، با بی علاقگی مواجه شد. تنها ۴۹ درصد از مردم ایران در انتخابات ۲۰۲۱ با کمترین میزان مشارکت در انتخابات شرکت کردند. پس از رئیسی، دومین انتخاب شده، برگه‌های سفید یا باطل بود که بازتابی از نارضایتی گسترده بود.

انتخاب رئیسی به عنوان رئیس جمهور در سال ۲۰۲۱ نشان دهنده تسلط اصولگرایان بود. پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، محافظه‌کاران، روحانی، ظریف و اصلاح‌طلبان را برای شکست فاجعه‌بار و تحقیرآمیز در سیاست خارجی مورد سرکوب قرار دادند. اصلاح طلبان سه سال شکست در مجلس را متحمل شدند که اکنون تحت کنترل اصولگرایان است و البته با کمک شورای نگهبان.

رئیسی تقویت روابط با روسیه، چین و کشور‌های خلیج فارس از جمله احیای روابط با عربستان سعودی را در اولویت قرار داد، در حالی که تنش‌ها با ایالات متحده و اسرائیل تشدید شد. دولت رئیسی در داخل با تحریم ها، اقتصاد در حال شکست، افزایش فساد و خدمات ضعیف دولتی مواجه بود.

اگر کاندیدا‌ها بپرسند که در زمان روحانی بهتر بودید یا «شهید رئیسی» که از او با این عنوان یاد می‌شود، ممکن است جواب را دوست نداشته باشند. وضعیت موجود دست برنده‌ای نیست و به نظر می‌رسد همه آن‌ها این را می‌دانند.

انتخابات ریاست جمهوری ایران تمایل به غافلگیری دارد. در سال ۱۹۹۷، محمد خاتمی، نامزد اصلاح طلبان، با ۶۹ درصد آرا نسبت به رئیس مجلس، علی اکبر ناطق نوری (۲۵ درصد) به پیروزی رسید. در سال ۲۰۰۵، محمود احمدی نژاد با ۶۳ درصد بر اکبر رفسنجانی، رئیس جمهور سابق و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام پیروز شد.