حتما برای شما هم این مسئله به وجود آمده است که پلک یکی از چشم هایتان شروع به پرشهای ناگهانی کند و اختیار این موضوع هم در دست شما نمیباشد و گاهی اوقات پرش پلک چشم (eyelid spasm) فوق العاده باعث آزارتان شده باشد. برای دانستن دلایل آن در این مقاله با ما همراه باشید.
خوشبختانه این پدیده در اکثر مواقع خطرناک نبوده و پرشهای اعصاب خردکن را هم که کنار بگذاریم، با درد خاصی همراه نیست. دانی ساه، از دانشگاه نبراسکا میگوید: «اساسا پرش پلک به خاطر تحریک بیش از حد ماهیچههای چشم است.»
به گزارش سلامت، این تحریک بیش از اندازه نتیجه اش انقباضهای غیر ارادی ماهیچهها است و سبب میشود تا پرش پلکها رخ دهد. اما به طور دقیق تر، چه چیزی باعث این تحریک بیش از اندازه شده و چطور میتوان آن را درمان کرد.
اسپاسم پلک میتواند بدون هیچ دلیلی که ما از آن سر در میآوریم رخ دهد. از آنجایی که آنها به ندرت نشانهای از مشکل جدی هستند، دلیل رخ دادنشان هنوز مشخص نیست.
با این حال موضوعات زیر میتواند در بروز آن موثر باشد:
تحریک چشم
کشیدگی عضلات اطراف چشم
خستگی
خواب کم
کار فیزیکی سنگین
عوارض جانبی داروها
استرس
مصرف الکل، تنباکو و کافئین
اگر عارضه در شما شدت بیشتری پیدا کند، موارد زیر میتواند آسیب بیشتری به شما وارد سازد:
التهاب پلک
التهاب ملتحمه
خشک شدن چشم
محرکهای محیطی نظیر باد، نور شدید و آلودگی هوا
کار کشیدن از بدن و خستگی
حساسیت به نور
استرس داشتن
مصرف بیش از حد کافئین و الکل و سیگار کشیدن
جالب است بدانید که این اتفاق در زنان بیشتر رخ میدهد و تقریبا ۵۰ هزار آمریکایی در بزرگسالی دچار آن هستند. به مرور زمان نشانهها شدت بیشتری میگیرد و در صورت عدم رسیدگی ممکن است منجر به تار بینی، اسپاسم دیگر عضلات صورت و حساسیت بالای به نور شود.
به ندرت پیش میآید که پرش پلک تبدیل به یک موقعیت اورژانسی شود. اگرچه اسپاسم مزمن پلک میتواند نشانهای باشد مبنی بر اختلالات سیستم عصبی یا مغز. در این حالت و اگر نشانههای زیر را دیدید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید:
چشمها قرمز و ملتهب شده و ترشحات غیر معمول از آن دیده میشود.
پلک بالایی افتادگی دارد.
پلک هایتان هر زمان که دچار پرش میشود کاملا بسته میشود.
پرش پلک دیگر اعضای صورتتان را نیز دچار مشکل میکند.
در مواردی بسیار نادر، اسپاسم پلک علامت اختلال جدی در مغز و اعصاب است. اگر موارد بالا را داشته باشید، ممکن است شرایط شما رابطهای با یکی از بیماریهای زیر نیز داشته باشد:
فلج بِل
دیستونی
دیستونی گردنی
ام اس
پارکینسون
سندروم توریت
اکثر اسپاسمهای پلک بدون هیچ گونه درمان شناخته شدهای طی چند روز و یا چند هفته از بین میروند. اگر دوره مورد نظر بسیار طولانی شد، میتوانید فاکتورهای احتمالی موثر را کاهش دهید. عمده عوامل شناخته شده موثر در این مسئله، استرس، خستگی و مصرف بیش از اندازه کافئین است.
بنابراین:
کافئین کمتری بنوشید.
به میزان کافی بخوابید.
با قطرههای چشمی سطح چشم خود را همیشه مرطوب نگه دارید.
وقتی اسپاسم آغاز میشود یک کمپرس گرم روی آن قرار دهید.
در شرایط بسیار حاد، معمولا تزریق سم بوتولونیم یا همان بوتاکس تجویز میشود. تا زمانی که تاثیر این سم باقی مانده، اثری از پرش پلک نخواهد بود، اما به محض شروع دوباره، باید تزریقی دیگر صورت پذیرد.
اگر موقعیت به قدری آزار دهنده است که زندگی را برای شما دشوار کرده، برخی از مراکز درمانی جراحیهای مخصوصی دارند تا عضلات و اعصاب دخیل در این مسئله را کاملا از بین برده و یا حذف کنند.
اگر اسپاسم پلک شما اخیرا بیش از حد عادی شده، حتما زمان وقوع آن و دلایلی که فکر میکنید با آن مرتبط هستند را یادداشت کنید. اگر مصرف کافئین، تنباکو و الکل دارید، میزان آن را ثبت کنید و بنویسید که تا چه حد استرس داشته اید و چقدر توانسته اید در چند روز گذشته بخوابید. همه اینها میتواند عوامل موثری برای پرش پلک به حساب آید.
برای مثال اگر متوجه شدید خواب کم باعث شده تا پرش پلک به سراغ شما آید، از آن شب به بعد سعی کنید نیم ساعت الی یک ساعت زودتر بخوابید. شاید از این طریق فشار کاهش یافته و اسپاسمها نیز به حداقل برسد.
دلایل بسیاری در این مسئله دخیل است. درمان و چشم انداز آن برای هر فردی متفاوت است. پژوهشگران تاکنون ارتباط این پدیده با ژنتیک شخص را به طور دقیق پیدا نکرده اند، ولی مشخص است که سابقه فامیلی نقش چندانی ندارد.
پرشهای مربوط به استرس، کمبود خواب و دیگر فاکتورهای مرتبط با سبک زندگی افردا میتواند بهترین ارتباط باشد. اگر هر یک از این موضوعات به عنوان عامل اصلی در هر فرد شناسایی شود، بهتر است روی همان فاکتور برای یافتن سلامتی سرمایه گذاری شود.
کمپرس گرم، عضلات چشم را به خوبی آرام و در نهایت، حرکات ناخواسته پلکها را متوقف میکند، حوله یا دستمالی را در آب گرم فرو کنید پس از فشردن آن، آن را بر روی پلک چشم قرار دهید، تا زمانی که گرما از بین میرود این فرآیند را ۵-۶ بار در روز تکرار کنید.
یکی از شایعترین علل شل شدن پلک چشم، کمبود پتاسیم است. موز را به طور مرتب مصرف کنید، زیرا مقدار زیادی پتاسیم را در بر میگیرد، که به غلبه بر برانگیختگی و پرش پلک کمک میکند.
اسپری کردن، جایگزین آب گرم میتواند به حل مسئله پلکها کمک کند مژههای خود را با آب گرم بشویید تا آرامش پیدا کنید.
کلسیم، عنصر مهمی برای نگه داشتن اعصاب و سیستم عصبی سلامت است به منظور متوقف کردن پرش چشم، مواد غذایی غنی از کلسیم مانند:شیر، ماست، پنیر و آب پرتقال میل نمایید.
منیزیم، به حفظ عضلات و عملکرد عضلانی نرمال کمک میکند و بنابراین یک درمان مؤثر برای درمان شوک چشم، مصرف مواد غذایی غنی از منیزیم، مانند آووکادو، دانه ها، لوبیا، آجیل، سبزی برگ و ... است.
بخار، یکی دیگر از روشهای خوب درمان چشمها است، بخار حرکت عصبی را کاهش میدهد و تمام آلودگی را از منافذ پوست میشوید.
ماساژ مناطق اطراف (زیر و بالا) چشم، با کمک انگشت اشاره ماساژ، در نهایت باعث افزایش گردش خون و تقویت عضلات چشم خواهد شد این فرایند را حداقل برای ۳۰ ثانیه ۵-۶ بار در روز تکرار کنید.