باخت توریسم به «ایران هراسی»؛ بزرگ‌ترین مشکل گردشگری چیست؟

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور چهاردهم در یک بازه زمانی کوتاه باید کار را از دولت قبل تحویل بگیرد و به دنبال تایید اعتبار وزرای خود در مجلس شورای اسلامی باشد.

به گزارش دنیای اقتصاد، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یکی از این وزیران است. او در این دولت باید چه اولویت‌هایی را مدنظر قرار دهد و با چه برنامه‌ای به مجلس بیاید؟

حرمت الله رفیعی رئیس انجمن دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی ایران یکی از بزرگ‌ترین مشکلات را در دیپلماسی گردشگری می‌داند، او می‌گوید: دیپلماسی سیاسی باید حضور و فعالیت در صنعت گردشگری داشته باشد.

او می‌افزاید: ما به دنبال بودجه خارج از صنعت گردشگری نیستیم، بلکه معتقدیم بودجه‌ای را که بابت صنعت گردشگری دریافت می‌شود نباید خارج از آن هزینه کرد.

رئیس انجمن دفاتر مسافرت هوایی و جهانگردی ایران اضافه می‌کند: عوارض خروج از کشور مطلقا در صنعت گردشگری هزینه نمی‌شود و به مصرف توسعه توریسم نمی‌رسد. در حالی که این هزینه می‌تواند در تبلیغات، نمایشگاه‌ها و هفته و شب‌های فرهنگی خرج شود. ما باید بتوانیم در نمایشگاه‌های خارجی حضور داشته باشیم، همچنان که کشور‌های در حال توسعه مانند مالزی، ترکیه، آذربایجان و گرجستان این کار را انجام داده و می‌دهند.

به گفته رفیعی ایران باید بتواند با کشور‌هایی که روابط حسنه دارد، در موضوع گردشگری وارد تعامل شود.

او ادامه می‌دهد: در برخی از این کشور‌ها حتی چین که رابطه خوبی با کشورمان دارد، همچنان شاهد تبلیغات منفی نسبت به کشورمان هستیم که مسوولان و کارشناسان در وزارت خارجه می‌توانند این دیدگاه‌های منفی را برطرف کنند.

او لغو روادید حتی به شکل یک‌طرفه را هم موثر می‌داند و می‌گوید: ترکیه از کشور‌هایی است که نسبت به لغو یک‌طرفه روادید اقدام کرده و ثمره آن را هم دیده است. کشور‌های دیگر نظیر تونس هم این راه را رفته‌اند و توانسته‌اند صنعت توریسم خود را توسعه دهند. از آنجا که ما در ایران بیش از گردشگری خروجی روی ورود گردشگر متمرکز هستیم می‌توانیم با لغو روادید یک‌طرفه میزان گردشگران ورودی خود را افزایش دهیم.

بخش خصوصی را جدی بگیرید

ایرج نوروزی فعال حوزه گردشگری نیز در این باره، می‌گوید: ورود بخش خصوصی واقعی در گردشگری ضروری است. بسیاری از دستگاه‌ها و خدمات‌دهندگان دارای امکانات و امتیازات ویژه مانند خطوط هوایی داخلی، به دلایل گوناگون وارد رقابت با بنگاه‌های بخش خصوصی از جمله آژانس‌ها و اقامتگاه‌ها شده‌اند. آن‌ها با استفاده از انواع پشتیبانی و امکانات زیاد، بدون توجه به موضوع بهره‌وری و اینکه به هر حال فعالیت اقتصادی باید توجیه مالی داشته باشد فروش منابع خدمات را با تخفیف انجام می‌دهند، اقدامی که برخلاف منافع ملی است.

تدوین و به‌روزرسانی منابع آموزشی از دیگر مواردی است که به نظر نوروزی باید سیاستگذاری که سکان گردشگری را در اختیار می‌گیرد به آن توجه کند.

او می‌افزاید: آموزشگاه‌های تخصصی نباید رها شوند، منابع آموزشی و روش پرورش نیروی انسانی باید بر اساس نیاز‌های روز باشد و گزینش مربیان ضابطه‌مند شده و راه فعالیت رانتی در این زمینه سد شود.

او ادامه می‌دهد: رجوع به افراد با‌ تجربه و خوشنام و منتقدان و جلوگیری از ورود افراد متملق و متفرقه باید در اولویت باشد. متاسفانه گروهی همواره هوادار دولت مستقر و معترض به سیاست‌های دولت قبل از آن هستند و مرتب این چرخه را در دولت‌های گوناگون تکرار می‌کنند. مسوولان آینده وزارتخانه باید متوجه باشند که صرفا به این افراد میدان نداده و افراد خوشنام و باتجربه حتی منتقد و معترض به سیاست‌ها را مرجع مشورت قرار دهند.

جلوگیری از دخالت افراد بدون مجوز و تهیه شیوه‌نامه برای آن از دیگر مواردی است که نوروزی بر آن تاکید دارد و می‌گوید: طی سال‌های اخیر، فعالانی که با مجوز و قانونی مشغول کار هستند بسیار بیش از غیر‌قانونی‌ها تحت فشار دولت قرار گرفته‌اند، تا جایی که برخی فعالان کم‌کم مجاب شدند به جای فعالیت در چارچوب قوانین و شیوه‌نامه‌ها، وارد بازار سیاه کم‌خرج، بی‌مسوولیت و پر‌درآمد شوند.

او همچنین خواستار ایجاد فضای امن و بدون مزاحمت برای گردشگران ورودی و داخلی است و می‌افزاید: با توجه به اینکه ایران جزو ۱۰ کشور برتر از نظر جذابیت‌های گوناگون است، چنانچه دولت بخواهد از کیک بزرگ گردشگری در سطح جهان هم خود سهم ارزی کلان ببرد و هم کارآفرینان و مردم از آن بهره‌مند شوند، لازم است با رفتار مناسب و مهمان‌نوازی و آسان‌گیری، به دنبال رونق در بخش ورود گردشگر باشد، از این رو هماهنگی و رایزنی با دستگاه‌ها و تریبون‌ها بسیار اهمیت دارد.

لغو اعطای روادید یک‌طرفه ایران و بستن قرار‌داد دوطرفه برابر برای گذرنامه ایرانی از دیگر خواسته‌های این فعال حوزه گردشگری است که با اشاره به آن می‌گوید: با لغو دو طرفه روادید منافع و حرمت شهروندان ایرانی نیز حفظ می‌شود.

تسهیل مبادلات مالی میان فعالان ایرانی و خارجی از دیگر مواردی است که نوروزی به آن توجه کرده و می‌افزاید: این مشکل در زمینه دریافت و پرداخت هزینه خدمات، صادرات صنایع دستی و جذب سرمایه، تبدیل به مانعی بزرگ شده است.

به گفته نوروزی تدوین برنامه دراز‌مدت با گرفتن موافقت همه دستگاه‌ها برای ایجاد انگیزه در جذب سرمایه و برنامه‌ریزی نیز باید از اولویت‌های سیاستگذار گردشگری باشد.

او اضافه می‌کند: ماهیت صنعت گردشگری رونق آهسته و رکود و شکست ناگهانی است، چه فعالان کنونی و چه سرمایه‌های آینده، نیازمند اطمینان از وجود یک سیاست ثابت بلندمدت برای برنامه‌ریزی هستند، در غیر‌ این صورت باقی‌مانده همین سرمایه‌های خرد و کلان در گردش موجود به سمت بازار‌های باثبات کوچ خواهند کرد.

او از منطقی و تخصصی شدن موضوع مالیات به عنوان دیگر اولویت نام می‌برد و می‌گوید: فعالان صنعت گردشگری و صنایع دستی مخالف پرداخت مالیات نیستند، بلکه آنچه آنان را آزار می‌دهد، غیرتخصصی بودن و غیر‌منطقی بودن نحوه اخذ مالیات است.

به گفته این فعال گردشگری توقف دخالت دولت‌ها در تشکل‌های صنفی بخش خصوصی و برداشتن چتر حمایتی انحصاری از روی تشکل‌های صنفی ساخته دولت نیز باید مدنظر قرار گیرد تا بتوانیم شاهد رشد گردشگری در کشور باشیم.