پوتین برای زلنسکی چه خوابی دیده است؟

نشریه نیوزویک آمریکا در گزارشی نوشته است که واکنش کُند ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به حمله اوکراین به منطقه مرزی کورسک، احتمالاً عامدانه و هدفمند صورت گرفته است.

به گزارش مهر، این دومین باری است که بعد از جنگ جهانی دوم و حمله آلمان نازی به قلمروی روسیه در عملیات «بارباروسا» در سال ۱۹۴۱، خاک روسیه مورد تهاجم نیرو‌های خارجی قرار می‌گیرد. «نبرد کورسک» در سال ۱۹۴۳ بین آلمان و شوروی سابق در گرفت و با نابودی تعداد زیادی از نیرو‌ها و تانک‌های آلمانی، شوروی با پیروزی در این نبرد، برای مابقی جنگ ابتکار عمل را در دست داشت. حالا هشتاد دهه بعد از آن جنگ، منطقه کورسک بار دیگر به صحنه نبردی بزرگ بدل شده، اما این‌بار پوتین، بدون توجه چندان، تمرکز خود را روی شهری در خط مقدم جبهه در دونتسک معطوف کرده است!

نیوزویک نوشت: یورشِ کی‌یف به کورسک در ششم آگوست که به ادعای الکساندر سیرسکی، فرمانده نیرو‌های مسلح اوکراین، به تصرف حدود یک هزار کیلومتر مربع و ۱۰۰ منطقه مسکونی و اسارت ۵۹۴ سرباز روسیه منجر شد، نه تنها پوتین بلکه متحدان اوکراین را هم غافلگیر کرد.

با این حال، اوکراین درباره پیشروی مسکو در شهر «پوکروفسک» در دونتسک با پرسش‌های عجیب و غریبی روبه‌رو شده است. اندیشکده مطالعات جنگ چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که نیرو‌های روس همچنان به پیشروی «تاکتیکی چشمگیر» در جنوب شرقی شهر پوکروفسک که برای نیرو‌های اوکراینی، جاده و مرکز ریلی و لجستیکی حیاتی محسوب می‌شود، ادامه می‌دهند.

سازمان تحقیقاتی مستقل «تیم اطلاعاتی جنگ» که حامی اوکراین است و در حوزه جمع‌آوری اطلاعات به روش «منبع‌باز» تخصص دارد، همان روز نوشت که شرایط در محور پوکروفسک برای نیرو‌های کی‌یف، «بیش از پیش خطرناک» است.

نیکو لانگ، رئیس ستاد وزارت دفاع آلمان تا سال ۲۰۲۲، گفته است: «پوتین از جبهه شرقی اوکراین و برای کور کردن پیشروی کی‌یف، به منطقه کورسک نیرو اعزام نکرد و در عوض از نیرو‌های ذخیره برای ضدحمله بهره برد؛ هرچند کرملین این موضوع را تکذیب کرده است. با این حال، نیرو‌های مسکو در شرق اوکراین همچنان دست‌نخورده باقی مانده‌اند. پوتین نیرو‌های روسیه را از محوری که در حمله به سمت پوکروفسک ایجاد کرده‌اند، منحرف نمی‌کند. او قصد دارد تا از نیرو‌های سایر مناطق استفاده کند یا اینکه خیلی راحت با خودش گفته که «مشکلی نیست، بعداً به کورسک رسیدگی می‌کنیم، اما در حال حاضر پوکروفسک مهم‌تر است.»

لانگ که به عنوان کارشناس در مرکز تحلیل‌های سیاست اروپا فعالیت می‌کند، همچنین گفته است که «برای مشخص شدن موفق بودن یا نبودن حمله اوکراین به کورسک باید چندماه دیگر منتظر ماند و هرچند به نظر می‌رسد که عملیات کی‌یف سنجیده انجام شده، اما اگر با هدف وادار کردن نیرو‌های پوتین به تغییر جبهه از پوکروفسک به کورسک بوده، باید بگوییم که این نقشه هنوز جواب نداده است.»

نیوزویک مدعی است که ساکنان کورسک از واکنش مقامات به تجاوز اوکراین ناراضی و عصبانی هستند، اما انعکاس و بازتاب تجاوز کی‌یف، حمله بعدی پوتین را بیش از پیش توجیه و علاوه بر مدیریت انتظارات از واکنش مسکو، حمایت روسیه پهناور را از کرملین تقویت خواهد کرد.

نیکولا فاسولا، نویسنده کتاب «تفسیر متفاوت فرهنگ راهبردی روسیه: جنگ به سبک و سیاق روسی» درباره حمله اوکراین به کورسک گفت: برای آنکه این حمله موثر باشد، پرسنل و ادوات و تجهیزات نظامی اوکراین باید از جبهه جنوب شرق (اوکراین) منحرف می‌شد که متعاقباً به نیرو‌های روسیه اجازه پیشروی و تصرف نواحی بیشتری را در دونباس می‌داد. اما اینکه دستاورد و پیشروی کی‌یف (در کورسک) ورق جنگ را برگرداند، «غیر محتمل» است و علاوه بر این، تداوم پیشروی روسیه در پوکروفسک می‌تواند توجه و افکار عمومی داخل را از کورسک منحرف و روایت کرملین درباره عملیات‌ها در منطقه دونباس را تقویت کند.

فاسولا که به عنوان محقق در دانشگاه بولونیا فعالیت می‌کند، افزود: این مساله در بدترین حالت برای روسیه مواضع به مراتب پیشرفته و مناسب‌تری را برای عملیات‌های آتی فراهم و بین پشت جبهه و خط مقدم، فاصله زیادتری را ایجاد می‌کند.

جان هاردی، معاون برنامه روسیه در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها می‌گوید: اوکراین با استفاده از نیرو‌های ذخیره محدودش در حمله به کورسک و همچنین با خروج یگان‌های مختلف از خط مقدم و اعزام آن‌ها به منطقه عملیاتی کورسک، قمار کرد و تنها زمان مشخص می‌کند که آیا این قمار به بار نشسته است یا خیر!

وی تاکید کرد: فرسودگی و تحلیل رفتن نیرو‌های ذخیره اوکراین، بدون شک پرمخاطره است به ویژه اگر این نیرو‌ها محاصره شوند. تا اینجا، اوکراین در کورسک تجهیزات زیادی را از دست نداده، اما واضح است که به مرور، این تلفات افزایش خواهد یافت. خطری که اوکراین تهدید می‌کند، صرفاً به عدم دسترسی به این یگان‌ها برای دفاع در سایر مناطق و جبهه‌های منطقه دونتسک نیست بلکه مشکل بزرگ‌تر، فرسودگی است و این معضل از دسترس خارج شدن منابع انسانی اوکراین، وخیم‌تر خواهد شد.

هرچند هدف دقیق حمله کورسک مشخص نشده است، اما ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین سه‌شنبه هفته گذشته مدعی شد که این عملیات «یکی از چهار بخش نقشه پیروزی است» که ماه آینده به جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور ارائه خواهد شد. به گفته زلنسکی، حمله به کورسک با هدف ایجاد «منطقه حائل» انجام شده است.

به گفته فاسولا، «پیشروی‌های فعلی اوکراین برای جبران قلمروی تحت تصرف روسیه در دونباس و استفاده از آن به عنوان اهرم فشار در میز مذاکره، خیلی خیلی ناچیز است.»