جت جنگنده F-۳۵ Lightning II یکی از پیشرفتهترین و پیچیدهترین هواپیماهایی است که تاکنون تولید شده است. در حالی که لاکهید مارتین پیمانکار اصلی این پروژه است، در واقع شبکه بسیار گسترده تری از پیمانکاران اجزای مختلف این هواپیما را تولید میکنند.
به گزارش روزیاتو، بسیاری از قطعات F-۳۵ توسط متحدان ایالات متحده در سراسر جهان تولید میشود.
در اینجا برخی از پیمانکاران و مشارکت کنندگان فرعی، اما مهم این پروژه و قطعه یا قطعاتی که میسازند را به شما معرفی خواهیم کرد.
کمپانی Northrop Grumman بعد از بوئینگ و لاکهید مارتین، شریک اصلی پروژه است
Northrop Grumman یکی از دو پیمانکار شریک مهم این برنامه است (دیگری BAE Systems). این کمپانی بمب افکنهای استراتژیک B-۲ Spirit و Northrop B-۲۱ Raider را تولید میکند. علاوه بر این، نورثروپ گرومن یکی از اصلیترین رقبا برای برنامه F-۳۵ بود (در پایان، فقط لاکهید و بوئینگ نمونههای اولیه تولید کردند).
نورثروپ بدنه میانی F-۳۵، پوستهها و روکشهای بال بالایی، رادار AN/APG-۸۱ AESA و زیرسیستمهای ارتباطی را تولید کرده و خدمات بقا را ارائه میدهد. نورثروپ گرومن در این باره میگوید: «نورثروپ گرومن فعالیتهای طراحی فیزیکی را برای محفظههای داخلی سلاحها رهبری میکند و با لاکهید مارتین در فعالیتهای طراحی عملکردی همکاری دارد».
کمپانی BAE Systems حدود ۱۳ تا ۱۵ درصد از جنگنده اف-۳۵ را تولید میکند
BAE بزرگترین پیمانکار دفاعی بریتانیا بوده و یکی از شرکای اصلی برنامه F-۳۵ است. BAE درباره مشارکت خود در این پروژه میگوید: «به عنوان یک شریک کلیدی، ما ۱۳ تا ۱۵ درصد از هر هواپیما، به استثنای سیستم پیشرانه، را در اختیار داریم، و نقش اصلی را در این برنامه در بازارهای متعدد ایفا میکنیم». BAE همچنین میگوید: «ما دههها تجربه در برخاستن کوتاه و فرود عمودی را از هواپیمای Harrier خود به ارمغان آورده ایم که فناوری F-۳۵ از آن استفاده کرده است و مسئول اصلی طراحی در قابلیتهای حیاتی از جمله سیستم سوخت، فرار خدمه و سیستم پشتیبانی حیات هستیم».
این پیمانکار بدنه عقب، بخشهای دم، برخی تجهیزات آویونیک، کد نرم افزاری (از جمله برای نمایش کابین خلبان)، مدیریت سوخت و موارد دیگر جنگنده اف-۳۵ را تولید میکند. BAE یکی از مشارکت کنندگان اصلی این برنامه از زمان آغاز آن بوده است. در حالی که بخش عقب بدنه هر جنگنده F-۳۵ در بریتانیا ساخته شده است، شرکای BAE در استرالیا و کانادا کارهای دیگری را انجام میدهند – مانند بخش دم.
کمپانی Pratt & Whitney موتور همه جنگندههای اف-۳۵ را تولید میکند
در قلب F-۳۵ یک موتور توربوفن پس سوز F۱۳۵ ساخت پرت اند ویتنی قرار دارد که برای این هواپیما ساخته شده است (این موتور با موفقیت از GE/Rolls-Royce F۱۳۶ پیشی گرفته است). F۱۳۵ نسخه توسعه یافته از موتور F۱۱۹ (که برای F-۲۲ Raptor ساخته شده است) است. موتور F۱۳۵ حدود ۲۸،۰۰۰ پوند پیشرانه تولید میکند که این عدد با پس سوز به ۴۳،۰۰۰ پوند میرسد.
کل هزینه یک F-۳۵ حدود ۱۰۰ میلیون دلار است و موتور سهم قابل توجهی از این عدد را به خود اختصاص میدهد که حدود ۱۵ دلار است. در حالی که پرت اند ویتنی ممکن است رولز رویس را در این رقابت شکست داده باشد، رولز رویس همچنان در نسخه F-۳۵B به دلیل تولید سیستم موتوری موسوم به LiftSystem (رولز رویس تنها شرکتی است که فناوری STOVL را تولید میکند) مشارکت بزرگی دارد. F۱۳۵ در دو نوع عرضه میشود – یکی برای انواع F-۳۵A و F-۳۵C و دیگری برای نوع F-۳۵B.
کمپانی Raytheon بسیاری از مهمات و آویونیک کلیدی اف-۳۵ را تولید میکند
Raytheon یکی دیگر از پیمانکاران مهم برنامه F-۳۵ است که بسیاری از قطعات حیاتی آن را تامین میکند – آنطور که Raytheon میگوید: «ما F-۳۵ را نمیسازیم – ما فقط قطعات مهم را میسازیم. هر بار که F-۳۵ کاری انجام میدهد، احتمال زیادی وجود دارد که یک محصول RTX در آن کار نقش داشته باشد».
نکته قابل توجه اینکه Raytheon سلاحهای دقیقی را تولید میکند که F-۳۵ از آنها برای نبرد هوا به هوا و برای حملات هوا به زمین استفاده میکند. همچنین این کمپانی یک سیستم ناوبری ساخته که به فرود هواپیما بر روی ناوهای هواپیمابر و فرودگاههای سخت کمک میکرد. Raytheon همچنین سیستمهای مختلف آویونیک دیگر مانند حسگرها، تجهیزات ارتباطی و رادارها را تامین میکند.
کمپانی Collins سیستم نمایش کلاهخودی نسل سوم جنگنده اف-۳۵ را میسازد
Collins Aerospace سیستم نمایشگر کلاهخودی جنگنده اف-۳۵ را میسازد که به خلبانان نشان میدهد که چه اتفاقی در آسمان رخ میدهد و به آنها آگاهی موقعیتی فوق العادهای میدهد. کالینز میگوید: «رابط نسل بعدی سیستم نمایشگر نصب شده روی کلاهخود Gen III در جنگنده F-۳۵ به خلبانان امکان دسترسی بصری به مقادیر زیادی از اطلاعات پروازی، تاکتیکی و حسگر یرا برای آگاهی از موقعیت، دقت و ایمنی پیشرفته میدهد.» کالینز علاوه بر نمایشگر کلاهخودی، در ساخت سیستمهای آویونیک و ارتباطی هواپیما نیز کمک میکند.
در حالی که کالینز یکی از تامین کنندگان پیشرو صندلیهای اجکتوری است، F-۳۵ها به صندلیهای اجکتی رقیب بریتانیایی این شرکت یعنی Martin Baker US۱۶E مجهز شده اند. پیمانکاران مهم دیگری نیز در این برنامه حضور دارند، از جمله Spirit AeroSystems (که بدنه جلو و بالها را تولید میکند) و Leonardo (که سیستم حبابی کابین خلبان و آویونیک تولید میکند).