آلبانی؛ چالش وزیر و رئیس ایرانی

روزنامه شرق نوشت: مسابقات جهانی کشتی قرار است قریب به یک ماه‌و‌نیم دیگر در کشور آلبانی برگزار شود و از همین حالا نگاه بسیاری از علاقه‌مندان به این رشته ورزشی را معطوف به خود کرده است. از آنجا که قرار است این رقابت در اوزان غیرالمپیکی برگزار شود، شاید غیبت ستاره‌های نام‌دار این رشته، نکته‌ای منفی تلقی شود، ولی حضور متفاوت تیم ملی کشتی آزاد آمریکا و البته حضور احتمالی کشتی‌گیران مطرح روس که از حضور در بازی‌های المپیک پاریس محروم بودند، به جذابیت این رقابت افزوده است.

البته بالاتر از همه این موارد ایران هم قرار است چند ستاره‌اش را در این مسابقات داشته باشد که گل سرسبد آن‌ها کامران قاسم‌پور است. کامران در ماه‌های اخیر همواره در کانون مباحث مختلف حضور داشته و دوگانگی استفاده از او یا حسن یزدانی در پاریس در وزن ۸۶ کیلوگرم، داغ‌ترین بحث کشتی ایران بوده است. کامران حضور در پاریس را به دلیل مهیاشدن حسن یزدانی از دست داد، اما به‌تازگی با قدرت، جواز حضور در مسابقات جهانی آلبانی را به دست آورده است.

از سوی دیگر، دیوید تیلور آمریکایی هم که گفته بود از دنیای کشتی خداحافظی کرده، به مسابقه برگشته و در حرکتی مهیج، با حضور در وزن ۹۲ کیلوگرم توانسته دوباره دوبنده تیم ملی آمریکا را به دست بیاورد. به این ترتیب اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ ندهد، جذاب‌ترین تقابل آلبانی، جدال دیوید تیلور آمریکایی با کامران قاسم‌پور خواهد بود. این رقابت جذاب هنوز شروع‌نشده، اسیر، اما و‌اگر‌های مختلف است. اول آنکه دیوید تیلور گفت‌وگوی خبرسازی داشته و گفته هنوز تصمیمش برای حضور قطعی در آلبانی را نگرفته است. از این نکته مهم‌تر، اما رفتار کشور آلبانی در قبال ورزشکاران ایرانی است. آلبانی چند سالی می‌شود تنش دیپلماتیکش با ایران را به بالاترین درجه رسانده و به کشتی‌گیران ایرانی در یک نوبت ویزا نداده است.

ماجرا مربوط به رقابت‌های کشتی زیر ۲۳ سال ۲۰۲۳ است که در اقدامی سیاسی، از صدور ویزا برای ورزشکاران ایرانی سرباز زد. پس از آن، مسئولان ورزش ایران به آب‌وآتش زدند تا اتحادیه جهانی کشتی، محرومیتی برای آلبانی درنظر بگیرد یا اینکه حداقل دیگر به این کشور میزبانی ندهد. برخلاف ادعای مسئولان ورزش و کشتی ایران، آلبانی در چشم‌به‌هم‌زدنی دوباره میزبان رقابت‌های جهانی شده و حالا قرار است در آبان، پذیرای کشتی‌گیرانی باشد که در اوزان غیرالمپیکی سهمیه گرفته‌اند. اینجا پرسش مهمی شکل می‌گیرد که آیا اصولا آلبانی به کشتی‌گیران ایرانی برای حضور در این مسابقات ویزا می‌دهد؟

اگر قرار بر تکرار اتفاقات سال ۲۰۲۳ باشد، پاسخ منفی است. اینکه دیگر آلبانی هشداری گرفته یا اینکه تغییر سیاست داده باشد، مشخص نیست و شاید نزدیک‌شدن به رقابت‌ها بتواند این ابهام را از بین ببرد. پیش از آن هم ذکر شده بود که رابطه دیپلماتیک ایران و آلبانی نوسان‌های زیادی داشته، ولی از سال ۲۰۱۲ به این طرف، بخش تنش‌زای این رابطه پررنگ شده است. آلبانی از آن سال با پناه‌دادن به گروهک مجاهدین خلق (منافقین) رسما اختلاف سیاسی‌اش با ایران را علنی کرده است. اگرچه این‌ها تمام ماجرا نیست و در طول سال‌های گذشته این روابط سیاسی بعد دیگری هم به خود گرفته، ولی کمتر کسی تصور می‌کرد اسم این کشور تبدیل به آزردگی برای کشتی‌گیران ایرانی هم شود.

ساده‌ترین دلیلی که در این بین وجود دارد این است که آلبانی به تأسی از سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه ایران، از صدور ویزا برای کشتی‌گیران ایرانی سر باز می‌زند. پیش‌تر یک بار خبری منتشر شد که علیرضا دبیر و کیومرث هاشمی، وزیر وقت ورزش، با نناد لالوویچ، رئیس اتحادیه کشتی، در صربستان ملاقات حضوری داشتند. آن روز‌ها هم فدراسیون کشتی و هم وزارت ورزش این ملاقات را سازنده توصیف کردند. در بخشی از گزارشی که سایت فدراسیون کشتی از ملاقات دبیر با لالوویچ آورده، چنین عنوان شده بود: «رئیس فدراسیون کشتی رایزنی‌هایی را برای حضور نماینده ایران در انتخابات ۲۰۲۲ هیئت‌رئیسه اتحادیه جهانی کشتی انجام داد و خطاب به لالوویچ گفت: با توجه به جایگاه کشتی ایران که جزء سه قدرت برتر کشتی آزاد و فرنگی دنیا محسوب می‌شود، انتظار داریم در اتحادیه جهانی کشتی نیز جایگاه و کرسی‌های مختلف داشته باشیم و حضور نمایندگان ایران در کمیته فنی و کمیسیون داوران اتحادیه جهانی یکی از اهداف ما‌ست.

علیرضا دبیر همچنین پیشنهاد میزبانی ایران از جام‌های جهانی کشتی آزاد و فرنگی را به رئیس اتحادیه جهانی داد. نناد لالوویچ، رئیس اتحادیه جهانی کشتی، نیز در این جلسه با اشاره به جایگاه ویژه ایران در کشتی جهان گفت: ایران یکی از ظرفیت‌های مهم کشتی آزاد و فرنگی در جهان محسوب می‌شود که علاقه‌مندان زیادی را در دل خود جای داده و ما ضمن احترام به این جایگاه می‌خواهیم کشتی ایران مشارکت بیشتری را در کشتی دنیا داشته باشد».

با وجود چنین اظهاراتی، مشخصا وعده‌های داده‌شده به طرف ایرانی محقق نشد (حداقل تا‌به‌الان). آلبانی هنوز هم نسبت به ایران دیدگاه متفاوتی دارد. بخشی از این تنش مربوط به رویکرد‌های ایدئولوژیک دولت آلبانی است و بخش دیگر مربوط به یارکشی‌های سیاسی. ایران در زمان دولت محمد خاتمی به طور رسمی از آلبانی در داستان جنگ کوزوو حمایت کرد و بعد‌ها در زمان دولت روحانی هم پالس‌های مثبتی برای تقویت روابط فرستاد، با‌این‌حال رابطه سیاسی طرفین آن‌طورکه باید، حداقل در یکی دو دهه اخیر، جوش نخورده است. آلبانی از سیاست‌های آمریکا علیه ایران دفاع کرده و در مقطعی یکی دو دیپلمات ایران را با طرح ادعای تلاش برای اقدام خرابکارانه در جریان بازی فوتبال این کشور با اسرائیل اخراج کرده است.

از سوی دیگر، سال گذشته در ادعایی آن‌ها ایران را متهم به عملیات سایبری علیه خودشان کرده و روابط دیپلماتیک را قطع کردند. دولت ایران، اما تمامی ادعا‌های موجود در این دو بخش را تکذیب و عنوان کرد دولت آلبانی چنین اظهارات و اقداماتی را با تحریک آمریکا و اسرائیل انجام می‌دهد. این ذهنیت همواره بر تصمیمات ورزشی مسئولان آلبانی هم در سال‌های اخیر اثر گذاشته و اینک بسیاری منتظر اولین چالش دیپلماتیک وزیر ورزش و در سطحی بالاتر، ریاست جمهور، در حوزه ورزش هستند. اگرچه آلبانی یکی از ده‌ها کشوری است که به ورزشکاران ایرانی در مقاطع مختلف ویزا نداده است، ولی اکنون هم رئیس‌جمهور ایران عوض شده و هم اینکه وزارت ورزش، وزیر جدیدی را بر مسند نشانده است.

اینجا شاید زمان خوبی برای مشخص‌شدن این موضوع باشد که آیا دو نهاد مذکور، توانایی عبور سربلندانه از این چالش را خواهند داشت یا خیر.