دولت مسعود پزشکیان یکی از مهمترین وعدههای خود را حل مساله و پرونده FATF عنوان کرده بود و در هفتههای اخیر نیز صحبتهایی درباره پیگیری موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره به درخواست دولت مطرح شد.
به گزارش اعتماد، شنبه ۱۲ آبان مجید انصاری، معاون حقوقی مسعود پزشکیان اعلام کرد که بنا به دستور رییسجمهور، بررسی FATF از ابعاد مختلف توسط وزیر اقتصاد و دارایی در حال بررسی و انجام است.
چند هفته قبل از آن هم مسعود پزشکیان در نشست خبری اعلام کرد که نامهای مبنی بر دستور بررسی موضوع به مجمع تشخیص ارسال کرده و قرار است این موضوع مجددا در دستورکار بررسی قرار بگیرد.
با تاکید مجدد انصاری بر روند در حال طی این موضوع صدای مخالفان پروپا قرص این موضوع دوباره بلند شد؛ از کیهان تا جبهه پایداری و بسیج دانشجویی. هر کدام از این گروهها و جبههها دلایلی را در مخالفت با این موضوع بیان کردند و با ادبیاتی متفاوت برای دولت درباره این تصمیم و پیگیری خط و نشان کشیدند.
تنها یک روز بعد از اظهارات مجید انصاری، ۷۷ دفتر بسیج دانشجویی سراسر کشور پیرامون پیوستن به FATF نامهای خطاب به مسعود پزشکیان نوشتند. در این نامه که با لفظ «اخطار جدی خطاب به دولت چهاردهم» نگارش شده همچنین تاکید دارد که «در صورت پیوستن به FATF ایران ملزم به اجرای محتواهای قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد شد؛ این به معنای آن است که جمهوری اسلامی ایران طبق توصیه شماره ۱۶ FATF ملزم خواهد بود ارتباط خود را با حدود ۶۰ نهاد و ۲۰ فرد که جزو نهادها و افراد ایرانی تحریم شده در قطعنامه شورای امنیت بوده قطع کند و هرگونه معاملات با آنها را ممنوع اعلام کند؛ جالب است بدانید از سیدالشهدای مقاومت حاج قاسم سلیمانی تا سپاه پاسداران و وزارت دفاع کشور و بسیاری از شرکتهای اقتصادی و نظامی در این لیست قرار گرفتهاند!»
این بخش از نامه بسیج دانشجویی به پزشکیان یادآور اظهارات و ادعاهای یکی از نمایندگان فعلی مجلس است که البته چند سال پیش و در زمان بررسی این لوایح در دولت روحانی مطرح کرده بود.
سید محمود نبویان، نماینده فعلی تهران در مجلس و دبیر کمیسیون ویژه برجام در مجلس نهم و از اعضای جبهه پایداری در سال ۱۳۹۷ در گفتوگویی با خبرگزاری تسنیم، FATF را یک طرح استعماری برای محصور کردن ملت ایران در خاک خودش و ضربه به امنیت و منافع ملی ملت ایران توصیف و تصریح کرده بود که در صورت پذیرش این موضوع «ایران باید تراکنشهای مالی گروههای مقاومت را به امریکاییها تحویل بدهد؛ مثلا اگر حزبالله لبنان یا ایران با یک گروه دیگر از جریان مقاومت رابطه مالی و بانکی دارد این رابطه به بهانه شفافیت مالی و بانکی باید دراختیار امریکا قرار بگیرد.»
او همچنین در این باره گفته بود: «با عنایت به درخواست FATF نسبت به اعمال تغییرات در تعریف تروریسم و درنتیجه مصادیق تروریستها و نیز با عنایت به اینکه نهادهایی در ایران مانند وزارت دفاع و سپاه پاسداران و افرادی مانند سردار سلیمانی تحت لیست تحریمهای امریکا به بهانه موشکی و دفاع از تروریسم باقی ماندهاند، در دستورالعملهای FATF از ایران در برخورد با این افراد و نهادها، درخواستهای بسیار شدیدی شده است.»
این اظهارات نبویان که حالا نیز در نامه بسیج دانشجویی به ادبیاتی دیگر تکرار شده، همان زمان با یک ابهام حقوقی مواجه بود، چراکه استرداد در مقررات بینالمللی و پلیس قواعد خاص خود را دارد و اینگونه نیست که هر کشوری هر کسی را بخواهد بقیه موظف باشند او را تحویل دهند. مگر اکنون که قریب به اتفاق کشورهای جهان در FATF هستند، هر روز شهروندان یکدیگر را جلب میکنند؟ حتی در روابط کشورهایی که با یکدیگر مخالف یا حتی دشمناند چنین چیزی وجود ندارد و اساسا FATF مکانیزمی برای مبادلات بانکی است نه استرداد مجرمین.
پایگاه خبری عصرایران با انتقاد از اظهارات سیدمحمود نبویان در مطلبی با این عنوان که «افایتیاف را تصویب کنید و ژنرالهای اسراییلی را تحویل بگیرید» این اظهارات را کذب خوانده و تاکید کرده بود: به فرض اینکه این دروغ، راست باشد و کشورهای عضو FATF بتوانند به یکدیگر اسم بدهند و شهروندان همدیگر را جلب کنند. خب! اگر واقعا چنین چیزی وجود دارد چرا ما عضو FATF نشویم و استرداد فرماندهان ارتش جنایتکار اسراییل و بانیان امریکایی تحریمها علیه ایران را نخواهیم؟ چرا خودمان را از این امتیاز محروم کنیم؟
منصور حقیقتپور، معاون پیشین سپاه قدس نیز هجدهم مهر ماه سال جاری در گفتوگویی با «اعتماد» درباره اظهارات محمود نبویان، عضو جبهه پایداری درباره FATF مبنی بر اینکه اگر ایران به این کنوانسیون بپیوندد باید سردار سلیمانی را تحویل دهیم، گفت: آقای نبویان اگر یک دقیقه درباره مقاومت کار میدانی کرده است، در این باره حرف بزنند، در غیر این صورت خواهش میکنیم صحبت نکنند و اجازه بدهند آدمهای حرفهای و متخصص در این باره کار را پیش ببرند.
از دیگر چهرههای مخالف پیوستن ایران به FATF قاسم روانبخش، نماینده فعلی مجلس و از دیگر اعضای جبهه پایداری است که دوازدهم آبان ماه در گفتوگو با خبرگزاری مهر با بیان اینکه «در دولت شهید رییسی شاهد بودیم که دولت به دنبال بیاثر کردن تحریمها بود که باید این مسیر باز هم دنبال شود، چراکه طرف مقابل ما در برجام کاملا نشان داده و اثبات کرده است که تحریمهای ایران را رفع نمیکند» پیشبینی کرده است که مجمع اینبار نیز این موضوع را تصویب نمیکند.
روانبخش در این باره تاکید کرده است که «از آنجایی که این لوایح برای تصویب نیازمند دوسوم آرای مجمع است، به نظر میرسد تصویب نشود و بعید میدانم اعضای مجمع آن را بپذیرند.»
با این وجود برخی از اعضای مجمع نگاه متفاوتی به سرنوشت این لوایح در مجمع دارند. غلامرضا مصباحی مقدم، روز بعد از نشست خبری مسعود پزشکیان درباره آخرین وضعیت بررسی پیوستن ایران به FATF در مجمع و اینکه آیا دولت میتواند در این باره تصمیم بگیرد، گفت: «آقای رییسجمهور در نشست خبری به این موضوع اشاره کرد و قرار شد با مجمع تشخیص مصلحت نامهنگاری انجام دهند تا بحث FATF دوباره مطرح شود.»
مصباحیمقدم همچنین با اشاره به عضویت رییس دولت در ترکیب مجمع تشخیص مصلحت نظام از این موضوع گفته بود که «آقای پزشکیان خودشان عضو مجمع تشخیص مصلحت هستند و در جلسات حضور پیدا میکنند، از FATF دفاع خواهد کرد و مجمع هم آن را تصویب میکند.» محمد صدر، عضو دیگر مجمع تشخیص نیز یک ماه پیش از این در گفتوگویی با «اعتماد» از تغییر فضای داخلی مجمع درباره تصویب FATF خبر داده بود.
اظهارات غلامرضا مصباحیمقدم و محمد صدر از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره FATF نشان از تغییر رویکردی در داخل مجمع نسبت به دولت حسن روحانی دارد. تاکید او بر اینکه «پزشکیان از موضوع دفاع و مجمع هم تصویب خواهد کرد» نشان از این مساله دارد که فضای عمومی مجمع تشخیص در این باره تغییر کرده است. با این وجود به موازات این تغییرات منتقدان این لوایح نیز سرسختانه در حال تلاش برای اثرگذاری بر رای مجمع هستند. موضوعی که به نظر میرسد مساله FATF معیشت مردم را به میدانی برای رقابت سیاسی ناتمام آنها با مسعود پزشکیان تبدیل خواهد کرد.