حل مسائل آموزش عالی یک جنگ صلیبی نیاز دارد!

بیستمین مجمع عمومی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها با دستور کار ارائه گزارش یک ساله شورای مرکزی، دفاتر سه‌گانه و بازرسان و انتخاب بازرسان برای یک سال آینده، به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

به گزارش جماران، محمود صادقی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، در ابتدای این مراسم گزارشی از عملکرد یک ساله شورای مرکزی ارائه داد و گفت: ما از سال گذشته که در آبان ماه کنگره سراسری انجمن را برگزار کردیم، در دوره جدید با وجود تنگنا‌های رایج فعالیت خوبی را جمع شورای مرکزی را داشته‌اند و خوشبختانه انجمن در یک سال گذشته عملکرد شایانی را داشته است.

وی تصریح کرد: تأسیس کارگروه تدوین بیانیه‌ها برای التزام‌بخشی به این موضوع از جمله فعالیت‌ها است و همچنین برگزاری منظم جلسات شورای مرکزی که اغلب به صورت مجازی بوده و تا این تاریخ شورای مرکزی ۳۸ جلسه به طور منظم داشته و تدوین شاخص‌های ارزیابی عملکرد احزاب، تهیه و تدوین سند پیشنهادی راهبردی انجمن به جبهه اصلاحات، تدوین مجموعه یادداشت‌های اعضای انجمن درباره انتخابات و مسائل سیاسی و اجتماعی روز و انعکاس منظم آن در سایت‌ها و خبرگزاری‌ها و پیگیری گرفتاری‌هایی که برای بعضی اعضا در حین فعالیت به وجود آمد نیز از نکات قابل ذکر در این قسمت است.

صادقی افزود: واحد تشکیلات انجمن در راه‌اندازی واحد‌های دانشگاهی یا احیاء واحد‌هایی که فعالیت آنها محدود شده بود را در دستور کار قرار دادند و با ایجاد کمیته‌های معین بانوان و جوانان در دانشگاه‌های غیر دولتی برای گسترش تشکیلات انجمن فعالیت کردند و برنامه دارند که عضویت انجمن را با تأکید بر جوانان و بانوان اعضای هیأت علمی در واحد‌های جدید دانشگاهی و دانشگاه‌های غیر دولتی گسترش بدهند. همچنین برگزاری مجامع منطقه‌ای انجمن مدرسین جزء اولویت‌ها قرار دارد.

غلامرضا ظریفیان نیز طی سخنانی در این مراسم گفت: از زمان تأسیس تا انقلاب اسلامی، آموزش عالی در مهمترین تحولات کشور حضور داشته و بعد از انقلاب هم دانشگاه به شدت بزرگ شد و توسعه پیدا کرد و بعد از آمدن آقای خاتمی تصمیم گرفتند که ساختار آموزش عالی را متناسب با آنچه که در جهان پیرامون هست، ساماندهی کنند و تلاش کردند که دانشگاه را به جایگاه خودش برگردانند. یک طرح یک ساله انجام دادند که دانشگاه ریشه توسعه است؛ میوه توسعه نیست و اگر بخواهد ریشه توسعه باشد، چه اقتضائاتی دارد. نهایتا لایحه که بخش مهمی از آن استقلال دانشگاه و آزادی آکادمیک بود، به مجلس رفت و تصویب شد و شورای نگهبان وتو کرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: با آمدن آقای دکتر احمدی‌نژاد مجموعه نظام به این جمع‌بندی رسید که دانشگاه مهم است و به جای اینکه بال‌های این موجود ذی‌قیمت را باز کنیم، بهتر است قفس ایجاد کنیم و او را در این قفس انجام بدهیم؛ دولت‌ها عوض می‌شوند و لذا امور این مسأله مهم را در اختیار جایگاه‌های ماندگار بگذاریم. بسیاری از امور آموزش عالی مثل جذب، محتوای درسی و بسیاری از آیین‌نامه‌ها را از دانشگاه‌ها و حتی وزارت گرفتند و به سمت شورای عالی انقلاب فرهنگی بردند.

وی یادآور شد: آقای روحانی الحق و الانصاف سعی کرد دانشگاه را به دست دانشگاهیان بسپارد، اما به دلیل اینکه بسیاری از امورات تعیین وزیر از دست رئیس جمهور هم خارج شده بود، شاهد بودیم که نفر شانزده یا هفدهم پیشنهادی به سرانجام رسید. به هر حال دوره آقای روحانی خللی ایجاد کرد و به طور نسبی رؤسای دانشگاه بدی انتخاب نشدند و در ستاد وزارتخانه هم با اینکه کارشان سخت بود، ولی مسیر غلطی را پیش نرفتند؛ سعی کردند دانشگاه را به جایگاهش برگردانند ولی نشد.

ظریفیان اظهار داشت: دوره آقای رئیسی به این نتیجه رسیدند که کار ناتمام دوره آقای احمدی‌نژاد را کامل کنند و دانشگاه را کاملا واگذار کنند و امید هم داشتند که هشت سال دوره خوبی است و دانشگاه را در اختیار جبهه پایداری گذاشتند. همه شاهد هستید که چه کسانی را در دانشگاه مدیریت دادند و بسیاری از قواعد را قانونی کردند و به شورای عالی انقلاب فرهنگی بردند. به هر حال سعی کردند همه خلل‌هایی که در دوره آقای احمدی‌نژاد نتوانستند تکمیل کنند را اینجا کامل و «دانشگاه اسلامی» از دیدگاه خودشان ایجاد کنند.

وی تأکید کرد: با آمدن آقای دکتر پزشکیان تلاش شد و آقای دکتر ظریف هم تمهیداتی انجام داد که کارگروهی برای تعیین وزیر تشکیل شود و در یک کارگروه نسبتا خوب ۲۷ نفره تلاش شد که از وزرای سابق، اساتید گرانقدر، انجمن‌ها و شورا‌های صنفی استفاده شود و حتی بعضی اساتید اخراجی حضور داشتند؛ از اساتید جوان و خانم‌ها هم استفاده کردیم. نهایتا فهرستی از وزرا در آمد و البته می‌دانستیم با توجه به فضایی که ایجاد شده و مناسباتی که هست، این فهرست وتو خواهد شد و همین هم شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: این فهرست که اصلی‌ترین سرمایه‌های آموزش عالی بودند و اگر به انتخاب آزاد هم می‌گذاشتیم آنها رأی می‌آوردند، وتو شد. تلاش شد که آموزش عالی به مسیر دیگری نرود و خود آقای دکتر پزشکیان از این جهت که دانشگاهی بود تلاش بیشتری داشت و نهایتا دکتر سیمایی صراف انتخاب شد که در فهرست دوم ما قرار داشت و انتخاب ایشان را به فال نیک می‌گیرم؛ از افراد قابل اعتماد است و بعد هم که بیشتر آشنا شدیم، به ضرس قاطع می‌گویم که آقای دکتر سیمایی صراف فکر و ذهنش یک اصلاح‌طلب واقعی است و از دوستان قم سؤال کردم و آقای محقق داماد به من گفت که ایشان مجتهد است؛ و دوستان خوب و خوش فکری تأییدش کردند.

وی گفت: تصور دولت این بود که دولتی با مشکلاتی تحویل می‌گیرند و همه کسانی که به دولت رفتند، مثلا فکر می‌کردند که چاه ۱۰۰ متر عمق دارد و بعد رفتند و دیدند این چاه اصلا انتها ندارد. بخش عظیمی از اطلاعاتی که دوره قبل در مورد اقتصاد کشور به مردم داده شده، غلط است؛ ولی بنا نبود که دولت به سمت نفی گذشته برود. همین الآن در بودجه سال آینده، دقیقا به اندازه کل بودجه، کسری داریم.

ظریفیان افزود: آقای دکتر سیمایی صراف همان روز‌های اول که به مجلس رفت، تماس گرفت و گفت که من پشیمان شده‌ام و نمی‌خواهم وزیر باشم. چون از همان جا شرط کردند که این آدم‌ها نباید در آموزش عالی باشند و به ایشان فهرست دادند و در کمیته انتصابات باید این افراد باشند، اصلا آقای دکتر برید؛ «که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها». هنوز مشکل نبود و به هر حال در فضای آقای دکتر روحانی بود. وقتی بر صندلی نشست، دید که اصلا این طوری نیست و مسأله ابعاد گسترده‌تر از این دارد. مسائلی در این سه سال بر آموزش عالی گذشته که حل هر کدامش یک جنگ صلیبی و مشکلات سنگین نیاز دارد.

وی تصریح کرد: قانون ۱۴۰۱ به شدت دست مدیران را بست؛ که هرکس فرزندانش در خارج هستند حتما باید کتبی اعلام کند، و قانون صلاحیت، یعنی تمهیدات لازم را اندیشیده بودند که اگر دولت هم تغییر کرد به راحتی نتوانند از این گذرگاه‌ها عبور کنند. شورای انقلاب فرهنگی یک بخش و دستگاه‌های امنیتی یک طرف و مراکز مختلف یک طرف هستند. چون فشار می‌آوردند که حتما باید مام در کمیته انتصابات باشیم، آقای دکتر سیمایی صراف هیچ کمیته انتصابی را نگذاشت؛ و این یک بار سنگین روی دوش آقای دکتر گذاشت، چون یا باید خودش تصمیم می‌گرفت و یا با جمع کوچکی که آنجا بود.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران یادآور شد: ابتدای کار خیلی خوب پیش رفت و مکرر در دولت و بیرون گفتند با اینکه از آقای دکتر سیمایی صراف انتظار نداشتیم، دکتر سیمایی صراف نفر اول وزرا در تغییرات شد. بعضی از وزارتخانه‌ها تا الآن در حد یکی دو نفر تغییر داده‌اند. اتفاقا این مشکل شد برای آقای دکتر، چون دستگاه‌های نظارتی گفتند جا‌های دیگر تکان نخورده‌اند، چرا شما اینقدر تکان می‌خورید؟ انجمن اسلامی مدرسین، شورا‌های صنفی و اساتید فعال شدند و افراد معرفی کردند و واقعا هم تصور این بود که همین افراد معرفی شوند؛ ولی برخی افرادی که شفاهی تأیید کرده بودند را اعلام کردند که تأیید صلاحیت نمی‌شوند.

وی افزود: جریان مقابل از شوک اولیه انتخابات بیرون آمد و به این جمع‌بندی رسید که بتواند بحث مدیران کشور را مدیریت کند. حاصل قضیه این شد که بحث وفاق آقای دکتر پزشکیان که بحث خوبی هم هست، کشور واقعا به وفاق نیاز دارد، البته مهمترینش «وفاق با مردم» است که ۵۰ و چند درصد آنها رأی ندادند، ولی به هر حال این میان‌داری به میان‌مایگی انتخاب مسئولین تبدیل شد. در وزارت علوم هم فشار آوردند که این میان‌مایگی و پایین‌تر از میان‌مایگی شکل بگیرد. آقای سیمایی صراف یک بار به من گفت که کمترین مشکلم نمایندگان مجلس است؛ فشار‌هایی به من می‌آید که خیلی بیشتر از مجلس است و من نمی‌دانم با آنها چه کار کنم.

ظریفیان تصریح کرد: در ارتباط با پژوهشگاه علوم انسانی، صریحا حکم شد که ایشان نباید عوض شود؛ آقای سیمایی صراف باید چه کار می‌کرد؟ تغییر می‌داد؟ برای تغییر مدیر علم و صنعت پیام آمد این آدمی که معرفی کرده‌اید را معرفی نکنید. حاصلش این شد که مدت‌ها است آقای سیمایی صراف ۴۰ نفر را معرفی کرده و هنوز تأییدشان را نداده‌اند و صراحتا هم گفته‌اند که اگر تأیید کتبی ندهیم، دیگر نمی‌توانید مثل گذشته انتخاب کنید؛ اگر انتخاب کنید، مثل همان رئیس دانشگاهی که انتخاب کرده‌اید و مجبور هستید عوضش کنید، همین اتفاق می‌افتد.

وی افزود: الآن وزیر این پارادوکس را پیدا کرده که اگر نخواهد به یک سری مسائل توجه و اگر نخواهد با مجلس تا یک حدی مدارا کند، بحث قوانینش و بودجه‌اش در مجلس با مشکلات جدی مواجه می‌شود. ایشان الآن می‌تواند برای کسانی که یک ماه گذشته و تأیید نشده‌اند، حکم بزند؛ اما اگر حکم بزند، قاعده لج راه می‌افتد. تا جایی که من اطلاع دارم در عین حال که کار یک کمی متوقف شده و با مشکلاتی مواجه هستند، ولی الآن با هماهنگی دکتر پزشکیان، آقای دکتر پزشکیان معتقد است برخی اختیاراتی که از وزارت علوم گرفته شده باید به وزارت علوم برگردد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران یادآور شد: در ارتباط با جذب و آیین‌نامه ارتقاء کار‌های خوبی دارد در وزارت علوم می‌شود که اگر محقق شود، کار‌های خوبی برداشته شده است. در هر حال علی‌رغم مشکلاتی که در وزارت علوم وجود دارد و این فشار‌ها مدیر را محافظه کار می‌کند، آقای دکتر ظفرقندی تغییراتش زیاد نیست، ولی با همین تعداد کم او را به صحن علنی مجلس کشانده‌اند، فشار‌ها سنگین و کار خیلی سخت است؛ باید هر کمک فکری می‌توانیم، بکنیم.

نمی‌خواهیم کار سیاسی بکنیم؛ می‌خواهیم دانشگاه را سر جای خودش برگردانیم تا گسستی که بین توسعه ملی و توسعه علمی رخ داده و حاصل این ناترازی‌های عظیم در کشور، کاهش اعتماد اجتماعی و بحران محیط زیست است، حل شود.

گزارش فعالیت یک ساله دفاتر تخصصی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، گزارش بازرسان انجمن، انتخاب بازرسان برای یک سال آینده و همچنین نقد و بررسی تحولات حوزه وزارت علوم و دانشگاه‌ها از جمله دستورات این مجمع بود و مباحثی همچون شیوه جذب دانشجو و استادان، انتصاب رؤسای دانشگاه‌ها، مهاجرت نخبگان، اساتید اخراجی و آزادی علمی دانشگاه‌ها توسط سخنرانان این مجمع مورد تأکید قرار گرفت.