بازاری که از سکه افتاد

فرارو- حباب سکه ترکید. حبابی که تا چندی پیش توسط رئیس بانک مرکزی انکار می‌شد، بالاخره با دستور مؤکد وی یک شبه پایین و پایین‌تر آمد. برخی از تازه واردان بازار سکه از این افت ناگهانی دچار اضطراب شدند و برخی گله کردند که اگر بانک مرکزی قدرت کنترل بازار را داشت چرا زودتر به این کار اقدام نکرد؟ از طرفی کارشناسان اقتصادی خواهان بهبود سیاست‌های کلی مالی هستند تا این مشکل و مشکلات مشابه به طور ریشه‌ای حل شود.

به گزارش سرویس اقتصادی فرارو؛ کسانی که از مدت‌ها پیش، بازار سکه را حبابی می‌خواندند، باور نمی‌کردند که رئیس کل بانک مرکزی، سرانجام بر این امر صحه بگذارد و سه هفته سکوت خود را با وعده کاهش قیمت سکه، بشکند.

بهمنی که پیش از این بارها بر واقعی بودن قیمت سکه و طلا پافشاری کرده بود، نقش واسطه‌ها و دلال‌ها را در شکل‌گیری بازار حبابی بسیار مؤثر خواند که سبب ضرر و زیان خریداران بی‌تجربه می‌شوند.

رئیس بانک مرکزی، که پیش از این باور داشت افزایش تقاضای کاذب و تأثیرات روانی دلیل پدید آمدن وضع موجود است، در موضع‌گیری جدید خود گفت: «دستور داده‌ام برای تخلیه 80 هزار تومانی حباب سکه، عرضه شمش طلا بدون محدودیت در دستور کار قرار گیرد.»

پس از سخنان بهمن، افت قیمت سکه آغاز شد و هیجان این سقوط از میزان آن نیز فراتر رفت. در مقابل اما بسیاری از مردم، به ویژه صراف‌ها از بی‌ثباتی بازار سکه لب به انتقاد گشودند.

صرافی‌ها که خود را طالب کاهش قیمت در این بازار می‌دانند، از اینکه پس از انتشار خبر افت قیمت سکه، مردم برای فروش سکه و ارز دست‌پاچه شده‌اند، گله‌مندند.

با این حال، کارشناسان اقتصادی سخنان اخیر بهمنی را گامی رو به جلو توصیف کرده‌اند، چرا که پیش از این در ماه‌های شهریور و مهر، رییس کل بانک مرکزی بازار سکه و طلا را متأثر از نوسان بازارهای جهانی می‌دانست و به شدت معتقد بود هیچ حبابی بر بازار حاکم نیست.

بهمنی که روز گذشته به طور قاطع دستور کاهش قیمت سکه را صادر کرد، در مهر ماه سال جاری گفته بود: «بازار طلا یک بحث جهانی است و به علت ناآرامی‌ها و مسائل جهانی كه وجود دارد، ‌مردم به سمت طلا روی آورده‌اند. این موضوعی كاملا عادی و طبیعی از نظر قیمت جهانی است و دست ما نیست.»

یک اقتصاددان در واكنش به اتفاق‌ها در گفت‌وگویی چنین مطرح کرده است: «اگر حبابی در بازار وجود داشته باشد. مربوط به ارز است، زیرا نرخ طلا در ایران تابعی از دو فاكتور است؛ قیمت جهانی طلا ضرب در قیمت دلار در ایران. در صورتی كه قیمت جهانی طلا افزایش یابد و تحت تاثیر آن، قیمت طلا در داخل نیز بالا رود، كنترل این افزایش در حیطه اختیارات بانک مركزی نیست. این نهاد تنها در صورتی می‌تواند قیمت سكه را حبابی بداند كه بدون افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی، قیمت طلا در داخل افزایشی باشد.»

وی بر این عقیده است که یکی از روش‌های موجود برای کنترل قیمت سکه، افزایش عرضه است. در حالی که روز گذشته و امروز بی‌آنكه عرضه بیشتری انجام شود و تنها تحت‌تاثیر سخنان رییس‌كل، قیمت‌ها در بازار آزاد رو به کاهش نهاد.

شاهین شایان آرانی نیز به سخنان دستوری رییس‌كل بانک مرکزی واکنش نشان داده و در مصاحبه‌ای گفته است: «بهتر بود، رییس‌كل برای مهار این بازارها نرخ تعیین نمی‌كرد؛ چون تعیین مبلغ، رانت ایجاد می‌كند و حتی این اقدام شبهه‌آور است. زیرا این ظن تقویت می‌شود كه این بانك مركزی است كه نرخ‌ها را تعیین می‌كند و حالا خود، تصمیم گرفته نرخ‌ها را كاهش دهد.»

کارشناسان بر این باورند که نقدینگی سرگردان، عامل اصلی این تلاطم‌هاست. این نقدینگی که به 350هزار میلیارد تومان رسیده است و سالانه 20درصد رشد می‌کند، جایی برای سرمایه‌گذاری نمی‌یابد. از این رو راهی بازارهای ارز و سكه می‌شود كه نسبت به سایر بازارها از سودآوری لازم برخوردار هستند. به این ترتیب دولت می‌تواند با درپیش گرفتن انضباط مالی، نیاز به چاپ اسکناس را از بین ببرد تا به این ترتیب نوسان و بی‌ثباتی بسیاری از بازارها از جمله بازار سکه و ارز روی به آرامش نهد.