ميدان نفتي اسفنديار به يك بانك خصوصي رسيد

يك بانك خصوصي هم بعد از بانك‌هاي ملت، سپه و صادرات براي حضور در پروژه‌هاي توسعه‌اي وزارت نفت وارد ميدان شد. 

با توجه به محدوديت‌هاي صورت گرفته درخصوص صنعت نفت كشور و كافي نبودن منابع داخلي وزارت نفت براي پيشبرد پروژه‌هاي نفتي، از چندي پيش بحث تامين مالي پروژه‌هاي نفتي از طريق منابع مالي بانك‌هاي داخلي مطرح شد.

در اين شرايط بانك‌ها از طريق صندوق‌هاي انرژي كه در واقع کنسرسيومي متشکل از شرکت‌ها و مجموعه هاي فني، اجرايي و مهندسي است، به سرمايه گذاري در پروژه‌هاي صنعت نفت کشور اقدام کردند.

اسفنديار معطل سرمايه‌گذار

يكي از ميدان‌هايي كه از نبود منابع مالي رنج مي‌برد، ميدان اسفنديار بود كه بين ايران و عربستان مشترك است. احمد قلعه‌باني - مدير عمل شركت ملي نفت ايران، در مورد آخرين وضعيت توسعه اين ميدان نفتي مشترك به خبرنگار ايسنا گفته بود كه اين ميدان از برنامه پيش‌بيني شده بسيار عقب است و دليل اصلي عقب‌ماندگي آن تامين نشدن منابع مالي مورد نياز براي توسعه آن است.

بر همين اساس توسعه ميدان مشترک نفتي اسفنديار در فاصله 95 كيلومتري جنوب غربي جزيره خارگ، با 532 ميليون بشكه نفت‌خام درجا كه با كشور عربستان سعودي هم مشترك است، به بانك خصوصي پاسارگاد سپرده مي‌شود.

نفت اين ميدان كه در سال 1345 در تاقديس اسفنديار توسط شرکت آيپک کشف شد، داراي درجه سبکي اي.پي.آي 30 درجه است و در حال حاضر دو كشور ايران و عربستان هنوز برداشت از اين ميدان مشترك نفتي را آغاز نکرده‌اند.

به طور همزمان قرارداد توسعه ميادين نفتي فروزان و اسفنديار درقالب بيع متقابل با هدف توليد روزانه چهار هزار بشکه نفت، به ارزش بيش از 395 ميليون و 700 هزار دلار در سال 1381 به شركت پتروايران واگذار شد. طبق قرارداد مدت اجراي پروژه پنج سال و زمان خاتمه آن بهار 1386 بود.

اما بعد از مدتي شركت نفت فلات قاره به عنوان بهره‌بردار طرح اعلام کرد که ميدان نفتي فروزان و اسفنديار توانايي توليد بيشتري را دارند و برهمين اساس شرح كار پروژه تغيير يافت و تغييرات جديدي در طراحي‌ها و نوع تاسيسات صورت گرفت.

اين در حالي بود که شرکت پتروايران به عنوان پيمانکار در اجراي طرح توسعه ميدان، نتوانسته بود توليد از اسفنديار را بعد از گذشت پنج سال براي کشور به ارمغان بياورد. برخي كارشناسان ابلاغ كار‌هاي اضافي به شركت پتروايران و به تبع آن به پيمانكاران فرعي و در نتيجه افزايش هزينه‌ها را از تبعات تغيير شرح كار توسعه ميدان اسفنديار مي‌دانند.

برکناري پتروايران؛ توقف اجراي پروژه

با طولاني شدن زمان اجراي توسعه ميادين اسفنديار و فروزان توسط شرکت پترو ايران از يک طرف و درخواست تغيير شرح كار اوليه و افزايش ظرفيت توليد از طرف ديگر، تامين مالي پروژه با مشکلات زيادي روبه‌رو شد؛ به طوري که اين افزايش هزينه طرح را شوراي اقتصاد تصويب نکرد و در نهايت اجراي پروژه متوقف شد.

پس از آن به پيشنهاد شركت مهندسي و توسعه نفت، قرارداد اجراي طرح توسعه ميدان فروزان و اسفنديار با شرکت پترو ايران فسخ شد و اجراي آن به شركت نفت فلات قاره سپرده شد.

افزايش برنامه توليد از 4هزار به 20هزار بشکه

اما نتيجه تغيير برنامه توسعه ميدان اسفنديار توسط شركت نفت فلات قاره ايران، افزايش از چهار هزار بشکه به توليد روزانه 10هزار بشكه نفت‌خام در فاز اول و در مرحله بعدي افزايش آن به 20 هزار بشكه نفت‌خام بود.

بعد از آن در بهار 1388، شرکت نفت فلات قاره توسعه ميدان اسفنديار را به صورت فاينانس به يک شرکت مالزيايي واگذار کرد. البته شرکت ملي نفت ايران اين مجوز را هم داده بود که چنانچه شرکت مالزيايي به نتيجه نرسيد، توسعه ميدان اسفنديار به شکل توليد زودهنگام در سال 1388 توسط شرکت نفت فلات قاره آغاز شود.

بعد از آن محمود زيركچيان‌زاده ـ مديرعامل شركت نفت فلات قاره ايران‌، در ابنداي سال 1389 از سرمايه‌گذاري 400 ميليون يورويي بانك ملي قطر برابر با 100 درصد سرمايه اوليه توسعه ميدان نفتي مشترك اسفنديار در اين پروژه خبر داد كه قرار بود با نهايي‌شدن مذاكرات، عمليات اجرايي توسعه ميدان مشترك اسفنديار توسط پيمانكار مالزيايي آغاز شود.

لغو قرارداد پيمانكار مالزيايي

اما پي از مدت كوتاهي بانك ملي قطر اعلام كرد كه اين بانك هيچ گونه اطلاعي در رابطه با سرمايه گذاري براي توسعه ميدان دريايي اسفنديار ندارد و قرار هم نيست كه چنين سرمايه گذاري توسط اين بانك صورت پذيرد. همچنين در اين شرايط قرارداد با پيمانكار مالزيايي لغو شد.

در شهريور سال 1389، وزارت نفت با توجه به شرايط پيش آمده تصميم گرفت ميدان مشترك نفتي اسفنديار را با منابع مالي و توان داخلي توسعه دهد، اما با وجود چنين تصميمي توسعه ميدان آغاز نشد. البته نبايد از نظر دور داشت كه كار كردن در شرايطي كه محدوديت‌هاي بين‌المللي حاكم است، بسيار سخت و جانفرساست؛ آن هم در شرايطي كه كشورهاي رقيب براي توسعه و برداشت از ميدان‌هاي مشترك هيچ كدام از مشكلات فوق را ندارند.

با اين وجود بايد ديد كه آيا ورود بانك پاسارگاد به ميدان مشترك نفتي اسفنديار مي‌تواند گره از مشكلات مالي آن باز كند و راه را براي توسعه آن فراهم كند يا خير.