خط فقر مطلق به حداقل سطح درآمدی اشاره دارد که برای تأمین نیازهای اساسی زندگی یک فرد یا خانوار کافی است.
فقر در کشورهای مختلف چهره های مختلفی دارد، گاهی این فقر اقتصادی است و گاه فرهنگی و سیاسی، اما در حوزه فقر اقتصادی، فقر مطلق به شرایطی اطلاق می شود که فرد، درآمد خود را با مقدار مورد نیاز برای رفع نیازهای اولیه شخصی مانند غذا، پوشاک و سرپناه مقایسه میکند. فقر نسبی نیز، زمانی اندازه گیری می شود که یک فرد نتواند حداقل سطح استانداردهای زندگی را در مقایسه با دیگران و در همان زمان و مکان خود فرد برآورده کند. تعریف فقر نسبی از کشوری به کشور دیگر یا از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است. حسین راغفر، اقتصاددان معتقد است که فقر، زاده نابرابری و بی عدالتی اقتصادی است و حاتم قادری، استاد علوم سیاسی نیز می گوید رابطه الزام آوری بین فقر و استبداد وجود ندارد.
۳۰ درصد از جمعیت کشور، دچار فقر مطلق هستند
عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، گفت: رفع فقر مطلق کار سختی است؛ چون با تکانههای اقتصادی روبهرو بودیم که اقتصاد ما دچار مشکل شد و گسلهای اقتصادی و معیشتی میان اقشار مختلف مردم شکل گرفت.
به نظر میرسد فراتر از ادعاهایی که خیلی ساده میشود با آمار و ارقام موجود آنها را رد کرد؛ این موضوع هم باید در نظر گرفته شود که دوران مدیریت اقتصاد با درآمد سرشار نفتی به پایان رسیده است و ساختارهای اقتصادی بهجا مانده از آن دوران باید بازطراحی شوند. فارغ از ادعاهای موجود، واقعیت مصرف خصوصی سرانه است که طی دهه ۹۰ کاهشی نزدیک به ۱۱درصد داشته است.
به گفته بهروز محبی نماینده مجلس شورای اسلامی، متاسفانه قریب به ۲۰ میلیون نفر در کشور در شرایط مساعدی نیستند که حدود ۳ میلیون خانوار بوده و دچار فقر مطلق هستند.
علی محمد قادری رئیس سازمان بهزیستی با واریز ۲۷۳ هزار تومان برای معلولین میخواهد فقر مطلق را ریشهکن کند!
امروز بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مردم کشور ما کمتر از ۱۰ میلیون تومان درآمد دارند که همین مسئله باعث میشود فقر تغذیه و فقر غذایی بر معیشت خانوارهای ایران حاکم شود که به حتم تاثیر این فقر بر زنان و کودکان بیشتر است.
«امانالله قراییمقدم» جامعهشناس در بررسی عوامل روی آوردن جوانان به جرایم مختلف میگوید: نوع جرایم، خشونت و حتی خودکشی یا ارتکاب به قتل در میان دختران و پسران متفاوت است و به شیوههای مختلف صورت میگیرد، اما دختران و پسران جوانی که مرتکب جرمهای مختلفی میشوند ریشه آن را میتوان در خانوادههایشان جستوجو کرد.
درآمد کمتر از ۲.۱۹ دلار در روز، مرز «فقر مطلق» است
ابراهیم رئیسی، رییس جمهور، وعده داده که « فقر مطلق » را تا پایان سال ۱۴۰۱ ریشه کن کند. این در حالی است که آمارهای غیر رسمی نشان میدهند اکنون حدود ۴۲ میلیون نفر ایرانی، اکنون زیر خط «فقر نسبی» (و نه « فقر مطلق ») زندگی میکنند. یک کارگر ایرانیِ متاهل با ۲ فرزند که بر اساس افزایش حقوقها در سال ۱۴۰۱ ماهانه باید حدود ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان حقوق بگیرد نیز همچنان زیر خط « فقر مطلق » جهانی (کمتر از روزی ۲.۱۹ دلار به ازای هر نفر) زندگی میکند.
رئیسجمهور گفت: وجود فقر مطلق بر اساس معنای عرفی آن موجب رنجش خاطر و ایجاد مسئولیت سنگین برای دولتمردان است.
اگر آقای رییسجمهوری تا پایان دوره ریاستجمهوری خود (۴ سال) برنامهریزی و کار بکنند و دولت بعدی هم همین تلاشها را ادامه دهد، باز هم نمیتوانند حتی بخشی از فقر مطلق را کاهش دهند.
باید گفت با این همه منابع، رسیدن به فقر مطلق معجزه معکوس است و معجزهتر این که برای سیر کردن شکم مردم استرسمان بگیرد. واقعا چه کردهایم ما؟
استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس:
تحریمها باعث شده تا ایران نتواند از سرمایههای خارجی و تجارت بینالمللی بهره ببرد. با این وضعیت، باید دید آقای رییسجمهور و کابینه محترمشان با استفاده از چه منابع و چه ظرفیتهایی قرار است ظرف ۱۵ روز ریشه فقر مطلق را بخشکانند.
وی تأکید کرد: وجود محرومیت و فقر زیبنده نظام اسلامی نیست و معتقدم با همت همگان بلافاصله میتوان ریشه فقر مطلق را خشکاند.
نماینده مجلس:
نماینده مجلس گفت: قریب به ۲۰ میلیون نفر در کشور در شرایط مساعدی نیستند که حدود ۳ میلیون خانوار بوده و دچار فقر مطلق هستند که این آمار در سامانه رفاه نیز مشخص است و باید به این افراد کمک جدی و اساسی شود.
آقای رییسی وعده مهمی را داد و گفت: «برنامه دولت این است در کوتاهترین زمان ممکن فقر مطلق را از بین ببرد.» این وعده بسیار مهم و روشن است. منظور از کوتاهمدت در برنامههای اجتماعی و اقتصادی، یک یا حداکثر دو سال است؛ بنابراین تا پایان سال ۱۴۰۱ یا حداکثر تا نیمه سال ۱۴۰۲ باید این وعده محقق شود.
رییس جمهور ادامه داد: موضوع آب در یزد مسئله امروز و فردا نیست، مسئلهای که ضرورت دارد مدیریت آب است. از آب کم هم میتوان استفاده کرد. از این رو آب شرب و صنعتی باید مدیریت شود و مردم هم باید در این مدیریت مشارکت کنند.
رئیس کمیته امداد
نتایج به دست آمده در مطالعه حوزه فقر از سال ۸۰ تا ۹۸ نشان میدهد هزینه خانوار در طول این ۱۸ سال ۲۲ برابر شده است. در این دوره نرخ تورم به عنوان عامل فزاینده فقر و کاهش قدرت خرید تا سال ۱۳۹۸ به ۴۱ درصد رسیده است.
آمارها نشان میدهند که حدود ۳۰ درصد از ایرانیها زیر «خط فقر مطلق» قرار دارند
شاخصها و آمارهای مختلف نشان میدهند که ما ایرانیها روز به روز فقیرتر میشویم. همین اواخر، رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی گفته بود حدود ۳۰ درصد از ایرانیها زیر خط فقر مطلق قرار گرفته اند. بر اساس تعاریف سازمان ملل متحد، این یعنی این دسته از ایرانیها میتوانند روزانه کمتر از ۲.۱۹ دلار (حدود ۵۰ هزار تومان) برای خود هزینه کنند و این یعنی احتمالاً تنها از پس هزینه خورد و خوراک خود بر میآیند. اما فقر تبعات دیگری هم دارد.
گزارش وضعیت فقر و نابرابری کشور در دو دهه گذشته نشان داد که جمعیت زیر خط فقر مطلق از سال ۹۲ تا ۹۶ به ۱۵ درصد رسیده بود، اما از سال ۹۶ تا ۹۸ به ۳۰ درصد افزایش یافت.