محمد رضا تاجیک

امروز، اصحاب قدرت و سیاست ما که به نام نامی انقلاب بر این مرز و بوم کهن حکم می‌رانند، بیش و پیش از هر زمان نیازمند گوش و هوش سپردن به این اندرز پراگماتیستی فیلسوف پراگماتیست هستند.

نظریه‌پرداز سیاسی گفت: وقتی بحران به اینجا می‌رسد شرایط غیرقابل تصمیم می‌شود؛ نه می‌توانید برگردید، نه جلو بروید. در این شرایط راهکار‌ها قفل کرده‌اند و الان تنها راهکار برخورد فیزیکی شده است؛ بنابراین در این شرایط به نظرم ژنرال‌های اصلاح‌طلب بهتر است سکوت کنند؛ چون دیگر آن مقبولیت و مشروعیت را ندارند.

فرض من اين است که اصلاح‌طلبان واقعا موجود در تقاطع دو چهارراه ايستاده‌اند؛ چهارراه بيروني و دروني. چهارراه بيروني معطوف به انتخابات است که نمي‌دانند کدام راه را بروند. مي‌توانند با عبور راديکال از کليت انتخابات عطايش را به لقايش ببخشند، با هر اسمي که ممکن است روي آن گذاشته شود؛ عدم مشارکت، تحريم يا مبارزه منفي و... هر آنچه متصور است.

ه قول اخوان‌ثالث سه راه پيداست که به تعبير او بر سر هر سنگ حديثي نوشته شده که نمي‌توان آنها را يکسان ديد. راه اول اين است كه اصحاب سياست و قدرت، مردم را به منزل نظري خود ببرند. راه دوم اين است كه آنها به خانه منزل و نظري مردم وارد شوند. راه سوم اين است كه يک خانه سوم برپا کنند که هم آنها از خانه خود بيرون بيايند و هم مردم از خانه‌ خود خارج شوند. تعبير عاميانه اين است يا تو بيا به خانه ما؛ يا ما را به خانه‌ات ببر يا يک خانه سومي در ميانه راه نشان بده که نه خانه تو باشد و نه خانه ما. در حالت اول مشكل به اين صورت حل مي‌شود که مردم همان نگاه و برداشتي را از جامعه و حاكميت داشته باشند كه خود حاكميت دارد؛ پس فاصله از بين مي‌رود و مشکل حل مي‌شود. حالت دوم اين است كه او (حاکميت) به خانه نظري مردم وارد شود. اين هم مي‌تواند مشکل را حل کند و باعث شود که يک شيفت راديكال داشته باشيم و فضاي حكومت و حاكميت در ساختار و نحوه مديريت و روابط با مردم و با محيط بين‌الملل فاصله خود را مرتفع کند.

تصور می‌کنم برای طیف اعتدال سخت نباشد که در دوره بعدی با گروهی دیگر به اتحاد یا حتی ائتلاف برسد. از حسن روحانی انتظاری نمی‌رفت که در کنار اصلاح‌طلبان باقی بماند، اما اصلاح‌طلبان سرشناس باید در پیشگاه تاریخ محاکمه شوند که چرا آبروی اصلاحات را بردند؟ و آرام‌آرام به مقطعی نزدیک می‌شویم که باید برباددهندگان سرمایه عظیم اصلاحات را در پیشگاه وجدان عمومی محاکمه کنیم.