توتون و تنباکو

کشت و فرآوری گیاه توتون یکی از پرکارترین و سخت‌ترین فعالیت‌های کشاورزی است و کشتکاران در تمام فصل‌های زراعی مستقیم و غیر مستقیم درگیر آن هستند. روستای «تاشته» از توابع مینودشت استان گلستان از جمله مناطقی است که توتون در آن کشت و فرآوری می‌شود. گیاه توتون در این منطقه از طریق نشاء کاری کشت شده و نیاز به تهیه خزانه دارد. تهیه خزانه از اواخر فروردین انجام می‌شود و بعد از رشد و ریشه زنی نشا‌ها به زمین اصلی انتقال داده و تک تک در جوی‌ها کشت می‌شود. در فصل رشد چند مرتبه تیشه زنی و وجین علف‌های هرز انجام و گیاه در زمین مستقر و همچنین کنترل آفات و بیماری‌ها نیز در همین مرحله به صورت شیمیایی توسط کشتکاران انجام می‌شود. پس از تغییر رنگ و تشخیص کیفیت برگ‌ها به صورت دوره‌ای جمع آوری و در گرمخانه (آتشخانه) با اصول خاصی خشک و انبار می‌شود. بعد از جمع آوری تمام مزرعه برگ‌های خشک شده برای جلوگیری از پودر شدن و برای انجام درجه و دسته بندی (بخچه) در نمخانه قرار داره و پس از چند روز درجه بندی شده و پس از کدگذاری (طبق بارنامه دخانیات) برای فروش به کارخانه‌های دخانیات آماده می‌شود.

کشت توتون در زمین‌های کشاورزی یک اقتصاد ناپایدار است که سبب تهدید امنیت غذایی می‌شود. امروزه جهان با تهدید امنیت غذا رو برو است؛ درحالیکه صنایع دخانی برای تولید توتون مورد نیاز درحال استفاده از بهترین زمین‌های کشاورزی هستند و آبی که باید برای تولید محصولات استراتژیک استفاده شود، برای آبیاری توتون صرف می‌شود.

توتون اولین بار در دوره صفویه و توسط پرتغالی‌ها وارد ایران و سابقه‌ای ۳۰۰ ساله در کشورمان دارد. شواهد تاریخی نشان می‌دهند، بذر توتون از بنادر جنوبی کشور وارد و به تدریج در نواحی جنوبی، مرکزی و شرقی کشت شده است. توتون‌کاری در استان مازندران در سال ۱۳۱۸ به صورت پیمانکاری و ارباب و رعیتی شروع و مالکان به عنوان پیمانکاران طرف قرار داد دخانیات با کمک زارعان تحت سرپرستی خود اقدام به کشت توتون می‌کردند. در حال حاضر توتون سیگارت در استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و کردستان و تنباکو در استان‌های اصفهان، فارس، بوشهر، خراسان رضوی و مرکزی کشت می‌شود.

توتون گلستان از مرغوبترین نوع این محصول در کل کشور می‌باشد و با توجه به اینکه ۶۵ درصد از توتون کشور در این استان کشت می‌شود رتبه اول تولید این محصول را به خود اختصاص داده است. تصاویر برداشت توتون را از مزارع گلستان نشان می‌دهد.

براساس آمار روزانه گمرک از تجارت خارجی ایران، یکشنبه ۲۸ آذرماه، موز مهم‌ترین کالای وارداتی به ایران بوده است و توتون و تنباکو مهم‌ترین محصولات وارداتی به ایران در ۲۸ آذرماه بوده‌اند.